Атырауда 600-дей ұйымның 100-і ғана белсенді. Бұл сандар мемлекет пен азаматтық сектордың өзара байланысын әлі де нығайта түсу керек екенін көрсетеді. Дін істері және азаматтық қоғам министрі Дархан Қалетаев Атырауға жұмыс сапары барысында осы мәселеге ерекше мән берді.
Азаматтық орталықтың атқаратын қызметі ауқымды
Министр алдымен Азаматтық орталықтың жұмысымен танысты. Үкіметтік емес ұйымдарға әдістемелік көмек көрсетіп, ұсынылған идеяларды қолдауға бағытталған Азаматтық орталық еліміз бойынша алғаш рет Атырауда ашылған еді. «Азаматтық қоғам институттарының қызметіне қатысты сын жиі айтылады. Атыраудағы үкіметтік емес ұйымдардың көбі тоқсаныншы жылдары оқу орындарындағы немесе жекелеген адамдардың мерейтойлық даталарын ұйымдастыру мақсатында ашылған. Қоғамдық ұйымдардың нақты қандай жұмыс атқаратынын біреу білсе, біреу білмейді. Шын мәнінде олар қоғамдық мәселеге үн қосулары керек. Осы бағытта бірқатар жұмысты қолға алу жоспарымызда бар», – дейді орталық басшысы Әмина Жәрдемқызы.
Азаматтық орталықтың алға қойған мақсат-міндеттерімен танысқан министр: «Өңірде қандай ауқымды жұмыстар жүргізілгенін көрдік. Жақсы жобалар бар екен. Бүгінде азаматтық қоғам деп коммерциялық емес ұйымдардың жасайтын жұмыстарын ғана айтуға болмайды, бұл – халықтың барлық мүдделі санаттарының жұмысы», – деп атап өтті.
Қазір орталықта «Үкіметтік емес ұйым мектебі» жобасы аясында сауат арттыру жұмыстары басталып жатыр. Жасыратыны жоқ, аудандардағы ұйым өкілдері мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс құжаттарын дұрыс толтырудың мәнісін біле бермейді. Бұл өз кезегінде аудандық деңгейдегі лоттарды басқалардың ұтып алуына, ауылдағы азаматтық қоғам өкілдерінің қалыс қалуына әкеліп отыр. Осы олқылықтың орнын толтыру үшін Азаматтық орталықтың мамандары арнайы сабақ жүргізуде. «Әлеуметтік кәсіпкерлік мектебі» жобасы аясында бизнестің қыр-сырын меңгеруге болады. «Өз құқыңды біл!» деп аталатын үшінші ауқымды жоба бойынша заңгерлер дәріс беріп жатыр.
Жалпы, орталық арқылы жыл басынан бері 10 жоба жүзеге асырылып, төрт үкіметтік емес ұйым «Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Елбасы қоры», «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» ұйымдастырған конкурстардың гранттары мен мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде қаржылай қолдауға ие болған.
Саннан сапаға көшу керек
«Үкіметтік емес ұйымдардың санына емес, олар көрсететін қызметтің сапасына баса назар аудару керек». Өңірдегі үкіметтік емес ұйымдар өкілдерімен кездескен жиында Д.Қалетаев осылай деді. Оның айтуынша, жыл сайын мемлекеттік тапсырысты жүзеге асыру үшін бюджеттен 19 миллиард теңгеден астам қаржы бөлінеді. Тағы 5 миллиард теңгесі шетелден қаржыландырылады. Ал әлеуметтік тапсырыс қаншалықты сапалы орындалып жатыр?
Атырау облысының әкімі Нұрлан Ноғаев аймақтағы ҮЕҰ-лар мен мемлекеттік мекемелердің арасындағы өзара байланыс бойынша бірқатар жұмыс атқарылғанын айтты. Қоғамның барлық саласын дерлік қамтыған жобалар проблемаларды шешуге мүмкіндік беріп отыр. «Біз өз тарапымыздан Мемлекет басшысының азаматтық қоғам институттарын одан әрі жетілдіру жөніндегі тапсырмасын орындай отырып, өзара іс-қимыл жасаудың жаңа жолдарын іздестіруді жалғастырамыз. Халықтың қоғамның проблемалық мәселелерін терең түсіну үшін «Атырау. Цифрлы қабылдау» мобильді қосымшасы мен Telegram желісінде «Атырау облысының әкімдігі» чат-арнасын іске қостық. Ақпараттық технологиялар арқылы азаматтар өздерін толғандыратын сұрақтарды қойып, жедел жауап ала алады. Бұл жүйе қосылғалы алты ай өтті, тиімділігін көрсетті. Жұмыс жалғасады», – деді аймақ басшысы.
Өңірдің үкіметтік емес ұйымдар өкілдерімен өткен кеңеске Қазақстанның Азаматтық альянсының президенті Асылбек Қожахметов те қатысты. «Азаматтық сектордың мағынасы кең. Батыс елдерін алып қарасақ, мысалы, Голландияда ел тұрғындарының 15%-ы үкіметтік емес секторда жұмыс істейді, Қазақстанда бар болғаны 0,3%. Біздің бүгінгі міндетіміз – ҮЕҰ мен мемлекеттік органдардың арасындағы жүйелі жұмысты жолға қою», – деді ол.
Министр Д.Қалетаев Азаматтық альянс мемлекет пен қоғам институттарының арасында азаматтық үнқатысу алаңын ұйымдастыру бойынша негізгі әріптестердің бірі екенін айта келе, азаматтық қоғамды дамыту саласында заңнаманы жетілдіруде және үкіметтік емес ұйымдар мен мемлекеттің өзара іс-қимылын дамыту жөніндегі Ұлт жоспарын іске асыруда Азаматтық альянстың әлеуетін пайдалануды ұсынды. Азаматтық альянс қазақстандық үкіметтік емес ұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру, жаңа білімге оқыту мәселелерімен айналысатын республикалық әдістемелік орталық болуы тиіс.
Кеңесте Атыраудағы үкіметтік емес ұйымдар өкілдері ойларын айтып, мемлекет пен азаматтық қоғам арасындағы байланыстың қазығы нық болуы үшін қажетті ұсыныстарын ортаға салды.
Бақытгүл БАБАШ,
«Егемен Қазақстан»
АТЫРАУ