Біздің бір жаман әдетіміз бар. Дәлірегі, біздің жаман әдетіміз көп қой, соның өте-мөте жаман біреуі – елге берері мол қандай да бір игі бастаманы шамадан тыс орынсыз жарнамалап, ретсіз тыққыштай беретініміз. Орыс саясаткерінің тілімен айтсақ «артық еткіміз-ақ келеді, әдеттегідей болып шығады». Соның жарқын бір көрінісі Елбасымыздың былтырғы сәуір айында жарияланған «Рухани жаңғыру – болашаққа бағдар» мақаласынан кейінгі ақпарат құралдарында қалыптасқан жағдай. Біз қазір ағаш отырғызу, арық тазалау секілді ағымдағы жұмыс жайлы да «рухани жаңғыру аясында» деп жазатын болдық. Ал нағыз рухты жаңғыртар істер солардың тасасында қалып бара жатыр. Мысалы?
Мысалы, сонау 1946 жылы кеңестік орыс жазушысы Александар Бектің «Волоколамское шоссе» повесі орыс тілінен ивритке аударылып қойды (Неге ивритке аударылады деген сұраққа келсек, А.Бек – орыстанған даттың ұрпағы. Аналарының бірі еврей ұлтының өкілі болса керек...). Дербес Израиль мемлекеті құрылды деп жарияланудан, оның мемлекеттік тілі иврит болып бекітілуден аттай екі жыл бұрын... Ал иврит тілінің өзі еврей халқы мемлекеттігінен айрылғанынан бергі екі мың жыл бойында тек діни кітаптар тілі болып сақталып қалған, күнделікті тұрмыста оның орнына идиш тілі қолданылып келген болатын. 1948 жылы Израиль мемлекеті құрылғанда жаңа мемлекеттің премьер-министрінен бастап барлық тұрғыны күніне екі сағат міндетті түрде иврит тілін оқып-үйренумен болған.
Сонымен, жаңа мемлекет құрылды және сол күннің ертесіне Палестинада еврей мемлекетінің құрылуына қарсы бес араб мемлекеті Израильге соғыс жариялады (себебі, БҰҰ-ның «Палестинаны бөлу жоспарына» сәйкес Палестинада қатарласа құрылуы тиіс арабтың дербес мемлекеті құрылмай қалды, бұл – өз алдына бөлек әңгіме). Мұндай жағдайда жаңадан құрылған еврей мемлекетін қорғайтын әскердің рухы да өте мықты болуға тиіс еді. Міне, сол мақсатқа жету үшін әскерге шақырылған әрбір Израиль азаматының-жауынгерінің қолына әлгі алдын-ала аударылып қойған кітап табыс етіліп тұрды. Не үшін? Отанын қорғауды атақты қазақ сардарынан үйрену үшін.
Біздің тәуелсіз ел аталғанымызға 2 емес 26 жыл болды. Патриоттық тұрғыдан рухани жаңғыруды әлемнің бір бұрышындағы еврей халқы өзіне үлгі тұтып келе жатқан Бауыржан батыр жайлы теңдессіз туындыны – «Волоколам тасжолын» сапалы етіп аударып, сарбаздарымыздың қолына ұстатудан бастасақ қайтеді? Ал жалпы патриоттық тәрбиеге келсек, мектеп қабырғасында қазақ жырауларының шығармаларынан бастап Әзілхан Нұршайықовтың Баукең жайлы «Ақиқат пен аңыз», Бауыржан Момышұлының «Ұшқан ұя», Мағжан Жұмабаевтың «Батыр Баян», Ғабит Мүсіреповтің «Қазақ солдаты», Ілияс Есенберлиннің «Қаһар» секілді кітаптарын көп тиражбен шығарып, арзан бағамен сатылуын қолға алсақ, қанеки!..
Өмірзақ АҚЖІГІТ
Шымкент
