2011 жылғы 21 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауы жөніндегі саяси партиялар үшін дауыс беруге арналған сайлау бюллетенінің мәтінін бекітті.
Ортсайлауком Қазақстан Республикасындағы сайлаушылардың жалпы санының 1 пайызы резервін қоса алғанда, дайындалуы және сайлау учаскелеріне жеткізілуі тиіс сайлау бюллетеньдерінің санын белгіледі.
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауы жөнінде – 9 398 154, ал Қазақстан Республикасы мәслихаттары депутаттарының кезекті сайлауы жөнінде – 17 423 313 сайлау бюллетені дайындалатын болады.
Жаңаөзен қаласының аумағында Парламент Мәжілісі депутаттары мен мәслихаттар депутаттарын сайлау бұрын белгіленген мерзімде, яғни 2012 жылғы 15 қаңтарда өтеді, өйткені, Президенттің бұл аумақтық-әкімшілік бірлікте төтенше жағдай енгізу туралы Жарлығымен сайлауды өткізуге тыйым салынбаған.
Осыған байланысты Ортсайлауком, Жарлықпен белгіленген шектеулерді ескере отырып, кандидаттар мен сайлаушылардың құқықтарын қамтамасыз ету үшін барлық қажетті шараларды қабылдауда.
Бұл адам құқығы саласындағы Қазақстан Республикасы қол қойған халықаралық құжаттарға қайшы келмейді. Өйткені енгізілген шектеулер адамның Азаматтық және саяси құқықтар жөніндегі халықаралық пакт бекіткен «абсолюттік» құқықтары мен бостандықтарын шектемейді. Тек сайлауалды үгіт жүргізу тәсілдерінің аясын белгілі бір дәрежеде тарылтады. Және бұл ретте барлық саяси партиялар мен мәслихат депутаттығына кандидаттар тең, дегенмен, үгіт жұмысын жүргізудің нысандары мен әдістерін таңдауда белгілі бір дәрежеде шектеулі жағдайда болады.
Атап айтқанда, қала аумағында негізінен сайлауалды үгітті бейбіт жиналыстар, митингілер, шерулер, пикеттер мен демонстрациялар өткізу арқылы жүргізу шектеледі.
Алайда, бұқаралық ақпарат құралдарында үгіт науқаны толық көлемде өткізілетін болады. Осыған байланысты Ортсайлауком мәслихаттар депутаттығына кандидаттардың сайлаушылармен кездесулер өткізуіне бюджеттен бөлінген қаражатты бұқаралық ақпарат құралдарында қосымша үгіт материалдарын жариялау және баспа өнімдерін шығару үшін пайдалануына рұқсат береді.
Парламент Мәжілісі депутаттарын сайлауға қатысатын саяси партиялардың үгіт материалдары Жаңаөзен қаласы тұрғындарына республикалық және жергілікті теле-радиоарналар мен баспа бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жететін болады.
Қалалық мәслихат депутаттығына кандидаттар баспа өнімдерін әзірлеу үшін облыстық типографияның қызметін пайдалана алады.
Қалалық сайлау комиссиясы штаттық режімде жұмыс істеуде. Комиссияның қарамағында барлық қажетті әдістемелік материалдар мен құжаттар бар.
Сайлау науқаны барысын байқауды ұйымдастыруға келетін болсақ, байқаушылар мен сарапшыларға, соның ішінде шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың өкілдеріне, бұл өңірге бару мүмкіндігі қамтамасыз етілетін болады. Сондай-ақ, олар сайлау барысы, сайлау органдарының жұмысы, барлық сайлау процесіне қатысушылардың қызметі туралы ақпаратпен де қамтамасыз етіледі.
Сондай-ақ Ортсайлауком басшысы сайлау туралы заңға сәйкес бұқаралық ақпарат құралдары кандидаттар мен саяси партиялардың сайлау науқанын объективті жариялауға міндетті екенін ескертті. Бұл ретте, кандидаттар мен саяси партиялардың ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін үгіт материалдары мен өзге де ақпаратты жариялаудан аулақ болу керек.
Барлық кандидаттар мен партиялық тізімдерін ұсынған саяси партиялардың сайлауалды үгіт жүргізуі үшін бұқаралық ақпарат құралдарына тең жағдайда қол жеткізуі кепілдендірілуі тиіс.
* * *
Мәслихаттар депутаттығына кандидаттарды тіркеу қорытындылары туралы
20 желтоқсанда мәслихаттар депутаттығына кандидаттарды тіркеу аяқталды.
Алдын ала мәліметтер бойынша, ұсынылған 10 мыңнан астам үміткердің 9165-і мәслихаттар депутаттығына кандидат ретінде тіркелген.
Соның ішінде облыстық, Астана мен Алматы қалалық мәслихаттарына – 1752; аудандық мәслихаттарға – 5523; қалалық мәслихаттарға – 1890 кандидат.
Тіркелген кандидаттардың 3446-сы – «Нұр Отан» халықтық-демократиялық партиясының, 11-і – Қазақстанның Патриоттары партиясының, 22-сі – «Руханият» партиясының, 264-і – Қазақстанның «Ақ жол» демократиялық партиясының, 9-ы –Жалпыұлттық социал-демократиялық партияның, 99-ы – Қазақстанның Коммунистік халықтық партиясының, 50-і – Қазақстан социал-демократиялық «Ауыл» партиясының, 57-сі – «Әділет» демократиялық партиясының, 3-уі – Қазақстанның «Азат» демократиялық партиясының, 1-уі – Қазақстанның Коммунистік партиясының мүшелері.
Барлық тіркелген кандидаттар 21 желтоқсаннан бастап сайлауалды үгіт жұмысына кірісе алады.
* * *
Шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың байқаушыларын аккредиттеу туралы
21 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі депутаттары мен мәслихаттары депутаттарының сайлауына шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымның тағы 14 байқаушысын аккредиттеді.
Қазіргі сәтке дейін Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің ұсынуы бойынша барлығы 61 байқаушы аккредиттелді
Олардың 46-сы – ЕҚЫҰ/ДИАҚБ Миссиясының, 11-і – ТМД Байқаушылар миссиясының өкілдері, 4-уі – шет мемлекеттердің байқаушылары.
* * *
Ортсайлаукомға келіп түскен өтініштер туралы
2011 жылғы 16 қараша мен 21 желтоқсан аралығындағы кезеңде Ортсайлаукомға 56 өтініш келіп түскен. Олардың 38-і сайлау науқанының әртүрлі аспектілері бойынша өтініштер, тағы 14-і сайлау комиссияларының, сайлау үдерісіне қатысушылардың және бұқаралық ақпарат құралдарының қызметіне қатысты.
Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы.
