Ауыл десе ең алдымен, аузымызға оралатыны – бағылып жатқан мал, егіліп жатқан егін. Ал ауыл адамдарының рухани жан дүниесі, мәдени өрісі ше? Шаруашылықтың тізгінін ұстап жүрген азаматтардың туған жерге туларын тігіп, еңсесін елден ерек биіктетуге бар жан-тәнімен қызмет етіп жатқанын көргенде көңіліңде қуаныш нұры себезгілейді. Бір кезде Петровка ауылындағы клуб үйі қаңырап бос қалған. Әуелі сақылдаған сары аязда жылыту мүмкін болмады, оның үстіне төлемі уақытында төленбеген соң электр желісінен ажыратып тасталды. Қараусыз қалған клуб аз жылдың ішінде жермен жексен болды да, ошаған басқан орны ғана бір кездегі қызықты күндердің, ән әуелеп, күй көмкерген мәдени орынның белгісі тәрізді қарауытып жататын.
Ел тілегін ескерген жергілікті «Жабай» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің басшысы Дога Докаев 30 миллион теңге серіктестік қаржысына су жаңа ғимарат салып берді. Кәдімгі үлкен қалалардағы мәдениет үйлерінен сынықсүйем кемдігі жоқ әдемі ғимарат. Ең бастысы, жалғыз мәдениет пен өнердің ғана емес, мемлекеттің ішкі саясатын жүргізуге қажетті орын.
– Бір кезде жұртшылық жиналған басқосуда бұрынғы клуб үйін жөндеп беремін деп уәде беріп едім, – дейді кәсіпкер, – бұрынғы дегеніміз әншейін ғана сөз, әйтпесе ескі мәдениет үйінің мүжілген іргетасы ғана қалып еді. Көзге оғаш болып көрініп тұратын. Мәдениет ошағын салу туралы біраз ойландым. Жұмсалатын қаржыны есептей келе, серіктестіктің мүмкіндігі жететін болған соң тәуекелге бел будым. Қазір ел іші тоқшылық, тек жетпей тұрғаны замандастарымыздың көкірегіне рухани нәр құйып, дем беретін мәдениет ошағы.
Мәдениет үйі екі жыл салынды. Салыну мерзімі ұзақтау болғанымен, тиянақты, ажарлы болды. Ауылдастарын қуанышқа бөлеген осы оқиғаның қарсаңында Дога Докаев сахнаны безендіріп, қажетті музыкалық құрал-жабдықтарын алып берді. Шаруашылық басшысы мұнымен ғана шектелмей мәдениет үйінің төңірегін абаттандырып, көркейтті. Ал іші кірсе-шыққысыз. Жаңа жиһаздармен толық қамтамасыз етілген. Ауласында бал күлкілі балалардың үні бір үзілмейді.
Үш жүзге тарта адам тұрып жатқан елді мекеннің ендігі күні бас қосып көңіл көтеретін, әртүрлі ойын-сауық өткізетін орындары бар. Бүгінде селолық клубтың есігі жабылмайды. Клуб меңгерушісі Жетпісбай Жалкенов шын мәнінде уақытпен санаспай еңбек етуде.
– Әрбір мәдени шараға елді мекеннің тұрғындары тайлы-таяғымен түгел қатысады, – дейді ол, – шамасы рухани азыққа шөліркеп қалған болулары керек. Біз тіпті хабарландырып ешкімді шақырмаймыз да. Әрбір шара сайын ине-шаншар бос жер болмайды. Ал кешкілік жастармен бірге егде адамдар да келіп би билейді, көңіл көтереді. Ендігі арада мүмкіндігі шектеулі адамдарға да мәнді, мәдени қызмет көрсетуді жоспарлап отырмыз.
Жастары әр қилы 42 ауыл тұрғыны жұмыстан соң селолық клуб үйінде өтетін дайындыққа асығады. Мұнда оларды «Муза» көркемсөз, «Надежда» вокалды квартеті, «Арай, «Три подружки» триолары және би ансамблі үйірмелері біріктіреді. Ауыл тұрғыны Любовь Штеер іргедегі Балкашино селосында жұмыс істейді. Кеш түсе кейін қайтуға асығады. Өйткені ауылда қызықты өмір қайнап жатыр.
– Бұрын клуб үйінсіз қалай күнелткенімізді түсіне де алмай жатырмын, – дейді Любовь Штеер, – ымырт үйірілген соң әрқайсымыз өзіміздің баспанамызға тығылып алып, бұйығы күй кешуші едік. Қазір Петровканың аспанында қызылды-жасылды қызықтың шілтері желпіп тұр. Соншалықты тартымды, сондай қызық. Ауылдағы әлденеше ұлттың өкілдері мәдени шаралар барысында бірін бірі жақынырақ танып, бір-бірінің жан дүниесіндегі жарқын сәулелерге үңіліп, достықтың алтын арқауы беки түсуде. Сайып келгенде, өнер мен мәдениет достықтың дәнекері дейтін ұғым шындық қой.
Бүгінде клуб үйінің қызметкерлері интерактивті экран алсақ деп армандайды. Оның үстіне село тұрғындарының тілегін толық қамтамасыз ету үшін хореограф қажет.
Осы бір көркем табиғаты көңіл арбайтын әсем өлкеде дүниеге келген Дога Докаев Целиноград ауыл шаруашылығы институтын аяқтаған соң, туған жеріне келіп еңбек әліппесін бастаған. Нарық заманының талаптарына сәйкес серіктестік құрып, ақтылы мал өсіріп, ақық дән еге бастады. Ұмтылысына ырыс байланды, ісі алға басып, серіктестік бұл күнде табысты жұмыс істеп отыр.
– Өз қара басының ғана қамын ойлаған дұрыс болмайды, – дейді кәсіпкер, – ең алдымен туған өлкеңнің тынысы есіңнен шықпауы керек. Егер жұмыс істеліп жатса, серіктестіктің қазынасына тиын-тебен құйылып жатса, ең алдымен, осы адамдардың және осы жомарт топырағымыздың арқасында. Сондықтан біз жерлестеріміздің жайына көбірек көңіл бөлудеміз.
Серіктестік жергілікті мектепті жөндеуге, көлікпен қамтамасыз етуге қол ұшын беріпті, әрі білім ошағында оқитын бастауыш сынып оқушыларын тегін тамақтандыруды өз міндеттеріне алған. Әр ауылдың темірқазығы болып отырған іс басындағы азаматтар ел-жұртын дәл осылай ойласа, әманда айымыз оңынан туар еді.
Байқал БАЙӘДІЛ,
«Егемен Қазақстан»
Ақмола облысы,
Сандықтау ауданы