Татулықты ту етейік
Отбасы – мемлекеттіктің алтын бесігі. Мұнда адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім – жақындары мен туған-туысқандарына деген сүйіспеншіліктен басталады. Күйрету, қирату, бүлдіру, өз қолыңнан шыққан жасампаздыққа өзің қол көтеру сияқты әрекетке барғандар да бір ананың баласы емес пе?! Олар отбасының тірегі екенін ойлағанда, жүрегіміз ауырып, сондай жолға түсу үшін қандай күш оларды бағыттап, ақыл берді, олар неге, кімге сенді деген ойлар бәрімізді мазалайды.
Елбасы Маңғыстау облысында болған кезінде атап өткендей, бұл оқиға арандатушылардың әрекеті. Елдігімізді көре алмайтын, тұрақтылық пен ұлттық бірлігімізге қара күйе жаққысы келетіндердің ісі. Қазақ ежелден ынтымақ пен ырысқа ұйыған, үлкенді тыңдап, кішіні сыйлаған, жаны дархан халық. Бүгінде лаңкестік пен зұлымдықтан әлем тітіркеніп тұрған кезде бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып, тәуелсіздігі нығайып келе жатқан еліміздегі тұрақтылықты сақтау біздің жастардың негізгі мақсаты болғанын қалар едік.
Ереуілмен, ерегіспен ешбір ел асқақ мұратына жеткен емес. Ежелден тыныштық аңсап өскен елдің баласы өзінің рухани іргесін сондай жат әрекеттерден қорғауға тырысуы керек еді. Ұлы философ Платон: «Ұлтыңды сақтаймын десең, қызыңды тәрбиеле, рухыңды сақтаймын десең, ұлыңды тәрбиеле» деген екен. Ата-баба дәстүріндегі бала тәрбиесінің биік тұғырын аласартып алмасақ екен. Жастар тәрбиесін уысымыздан шығарып алсақ, ертеңгі ұлт тағдыры не болмақ?
«Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» дегендей, отбасында ұлдар әкелері немесе аталарының бойындағы өнегелі қасиеттерді үлгі тұтып өссе ғана ел боламыз. Ертеңгі елдің тұтқасын ұстайтын азаматтарды тәрбиелейтін отбасында ата-әженің, әке мен шешенің тәлімін көріп бой түзесе, сөздері мен істері, үйде де, түзде де бір болса, бір біріне деген ыстық махаббат, жылдар бойы сыйластық пен туыстыққа айналса ғана үлгілі отбасы мемлекеттің берік тірегіне айналады. Сондықтан да әрбір ата-ананың қоғам, мемлекет алдындағы жауапкершілігін көтеру жағын тереңірек ойластарған жөн бе деп ойлаймын.
Егемен ел болуымыз жас буын өкілдеріне білім мен ғылымды, кәсіпті игеруге кең жол ашты. Білім алып, еліне қызмет еткісі келетін жастарға еліміздің жоғары оқу орындарында ғана емес, президенттік «Болашақ» бағдарламасы бойынша да әлемнің кез келген мемлекетінде білімін шыңдауға жағдай жасалды. Жұмысшы кәсібін игерем дегендерге кәсіптік лицей мен колледждерге қоса мемлекет есебінен оқитын курстар ашылуда. Жастарымыз әртүрлі арандатушылықтарға ермей осы мүмкіндікті толығымен пайдаланса, бір мамандыққа ие болып, жұмысқа орналасып немесе өз алдына бизнес ашып жатса, қоғамдағы мәселелер біртіндеп шешімін табар еді.
Бізді жастар арасындағы жұмыссыздық, өз болашағына немқұрайлы қарауы, кейбір жастардың қылмыс пен нашақорлыққа үйір болуы қатты алаңдатады. Бірақ осындай ел шошырлық оқиғаны ұйымдастыру өрімдей жастардың қолынан келер іс емес. Бұл оқиғаның артында Қазақ елінің басындағы бақытын, жиырма жылдағы жеңістері мен жетістіктерін, талайды тамсандырған татулығы мен тұрақтылығын көре алмайтын қара қызғаныш тұрғаны белгілі. Қоғам болып елдегі тұрақтылыққа, жастар тәрбиесіне зор көңіл бөлуіміз керек.
«Егер бізде бейбітшілік пен бітім орнаса, онда біздің балаларымыз да бақытты болады», деп атап көрсетті Мемлекет басшысы. Тәуелсіз елде өмір сүру, өз болашағыңды өзің жасау, көптеген халықтардың несібесіне бұйыра қоймаған бақыт. Сол себепті тәуелсіздігіміздің тұғырлы болуына Қазақстанның әрбір азаматы білімі мен білігін жұмсағаны жөн. Сүттей ұйып отырған ел татулығына қол көтермей, асылымызды ардақтай білейік! Халқын сүйетін, елін, жерін қастерлейтін адамның жөнсіздіктерге бармайтыны белгілі. Сондықтан, барша қазақстандықтарды татулықты ту етіп, тыныштық, сабырлылық сақтауға шақырамын!
Шалқыма ҚҰРМАНАЛИНА, Батыс Қазақстан облысындағы техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары директорлар кеңесінің төрағасы
Орал.
Дұрыс шешім қабылдады
Қапелімде шұғыл шешім қабылдап, ел бірлігіне сына түсірмейтін халқымыздың «Ақылды деме туысты, сасқанда ақыл таппаса», деген сөзі Жаңаөзен қаласындағы тәртіпсіздік пен бұзақылық орын алған сәтте ойға оралды. Оның үстіне қасиетті тәуелсіздігіміздің мерейінде орын алғаны тіпті, жан ауыртты. Мұны тағы да ұлтымыздың мына даналығымен түюге тура келеді. Мұндайда: «Ашу тасыса, ақылы төгілер, ас тасыса, қатығы төгілер» демеуші ме еді.
Теледидарлардан ашуға мінгендердің бей-берекет бұзақылығын көріп, бейқам елдің шырқын бұзғанына қынжылдық. Там-тұмдап жинаған кәсіпкерлердің дүкендерін талқандаумен бірге мемлекеттік мекемелерді қиратқаны жанға батады. Қасиетті қара шаңырақ саналған киіз үйді өртегенінің өзі нағыз бассыздық. Шаңырақ – киеміз емес пе еді.
Абай бабамыз адамгершілік жайлы терең толғағанда қынжылатын сәті осы ғой. Баһадүр бабалардың әр сүйем жер үшін қасық қаны қалғанша күресуі арқасында бүгінгі тәуелсіздікке қол жетті. Қазіргі кезде Елбасы Қазақстанның өсіп-өркендеуі мен ертеңі үшін тер төгіп, дамыл таппағанын көріп жүрміз. Еліміздегі осы жақсылықтарды жоққа шығаруға ұмтылған топтардың «Өзенмұнайгаз» компаниясы мен жұмыстан шығарылған мұнайшылардың арасындағы еңбек дауын ушықтыруын Жетісу жұртшылығы батыл айыптайды.
Қазақ – қашаннан ақкөкірек, бауырмал халық. Осы тұрғыдан алғанда қасиетті күні қару кезеніп, оқ ату ешбір көңілге сыймайды. Экраннан жапа-тармағай жұлқыласқан бұзақылардың арасында балапанын қорғаған қарлығаштай ақылға шақырған ақ жаулықты ананы көргенде жүрек сыздады. Бірақ, ашулы топ ана сөзіне құлақ аспады. Әрине өкінішті.
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев осы оқиғадан кейін Маңғыстау өңіріне барды. Жаңаөзендегі жұртшылықпен кездесті. Мұны да теледидардан көрдік. Елбасына көпті көрген қария қынжыла отырып, елдің атынан кешірім сұрады. Президент халықты сабырға шақырып, тәуелсіздігімізді бағалағанда ғана ұрпағымыз бақытты болатынын қадап айтты. Дұрыс шешім қабылдап, халықты бірлікке жұмылдырды.
Қандай қиындық болмасын, оны бейбіт жолмен шешуге болады. Еліміз еңсе көтеріп, енді ғана әлемге танылған тұста жік шығарудың еш реті жоқ. Халқымыз бұдан да қиын кезеңдерді басынан өткерген. Сол кездің өзінде өзге ұлттарды бауырына басып, бір күлше нанды бөліп жегенін қалай ұмытамыз.
Жаңаөзендік бауырлар ақылға келіп, бейбіт өмір жалғасатынына сенемін. Елге іріткі салып, жымысқы ойын жүзеге асыруға жол бермейік. Елдің тыныштығы, жас ұрпақтың келешегі біздің қолымызда екенін ұмытпайық, ағайын.
Әли АЛПЫСБАЕВ, «Құрмет» орденінің иегері, мәдениет қайраткері.
Алматы облысы.
Тұрақтылықтан қымбат ештеңе жоқ
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жаңаөзен оқиғасының зардабын жою мақсатында оны алғашқы күннен өз бақылауына алғанын, кейіннен сол қалаға арнайы барып, жұртшылықпен жүздесуін оң қадамға баладым. Себебі, сол сәтте Жаңаөзендегі шынымен абдырап қалған халыққа мемлекеттің, Елбасының қолдауы қажет еді. Нұрсұлтан Әбішұлы қиналған жұрттың көңіліне сенімділікті орнықтырып, күнделікті тіршілік ағымына алаңсыз ілесуіне жол ашты.
Елбасы Жаңаөзенге сапары барысында елдің бірлігін сақтау қажеттігіне назар аударды. Өйткені, Қазақстанда тәуелсіздік алғалы бері ішкі тұрақтылық сақталып, халықтар арасындағы бірліктің буыны беки түсті. Бұл – қазақстандықтардың ең басты жетістігі. Міне, осыншама жыл сақталып келген тұрақтылықты, бірлігімізді одан әрі нығайта түсудің маңызын әрқайсымыз түсінуіміз қажет. Жаңаөзендегі жұмыс берушілер мен мұнайшылардың еңбек дауын сылтау етіп, елдегі тұрақтылыққа сына қаққысы келетіндер қатты қателеседі. Ұрпағының келешегін ойлаған әр адам бүлік пен тәртіпсіздіктер ұйымдастырғысы келгендердің әрекетіне ілеспейді деп ойлаймын. Себебі, бізге елдің тұрақтылығынан қымбат нәрсе жоқ. Тұрақтылығы сақталған елде экономикалық өркендеу, әлеуметтік серпіліс болатыны даусыз.
Тәубе деп айталық, тәуелсіз Қазақстанның жұрты бірлік пен тұрақтылықты басты құндылық деп біледі. Осынау басты құндылығымыз бұдан былайғы уақытта Жаңаөзенде де сақтала бергенін қалаймын. Жаңаөзен жарасы да жазылады. Енді мұндай оқиға қайталанбаса деп тілейміз. Жаңаөзенде еңбек дауы да болмасын дейік. Қысқартылған мұнайшылар көп кешікпей жұмысқа орналасатынына сенеміз. Өйткені, Елбасы «ҚазМұнайГаз» компаниясының жаңа басшыларына еңбек дауының оң шешілуіне тапсырма берді. Президенттің бұл тапсырмасы жаңаөзендіктер игілігіне даңғыл жол ашпақ.
Вера ШИН, Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің қызметкері.
Атырау облысы.
Қазақстанның тұнығын ешкім шайқай алмайды
Елбасының Маңғыстау облысындағы сапары талайдан шиеленіскен мәселенің түйінін тарқатты. Елде ұсақ-түйек дейтіндей, ертеңге қалдыратындай мәселе болмауы керек. Үкімет уақытында бәрін реттеп отырса, мұндай ауыр оқиғалар болмас еді. Сондықтан Елбасының дереу қабылдаған шешімдері көпшіліктің көңілінен шықты.
Қазақстанның бүгінгі жағдайын қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман деуге әбден болады. Ең алғаш Тәуелсіздік алғанда елдің төл теңгесін Англияда бастыруға қазынасынан қаржы суырып бере алмаған мемлекет айналдырған 20 жылдың ішінде кейбір елдердің 100 жылда әрең жететін жетістіктеріне жетті.
Халықта “ханда қырық кісінің ақылы бар” деген аталы сөз бар. Бір үлкен ақсақалмен әңгімеде Қазақстанның бүгінгі жетістіктерін айтып отырып: «Біздің Елбасыда елу кісінің ақылы бар», деп қалдық. Үлкен кісі түзетті. “Кешегінің хандарының бір елге ғана әмірі жүрді. Соғыста жеңді, жеңілді. Ал, біздің Президентіміз күні кеше ешкімге белгісіз, бодандық қамытын киіп, тағдыры қыл ұшында болған қазақты дүние жүзіне әйгіледі. Қуатын арттырды. Сондықтан қырық-елу емес, жүз кісінің ақылы бар десең де артық болмайды”, деді.
Отырғандардың бәрі әділ баға десті. “Бас жарылса бөрік ішінде”, деген бар. Жаңаөзен жарасы – бәріміздің жарамыз. Енді ондай оқиға қайталанбауы керек. Қазақ баласы ешкімнің айтағына ермесе екен деп тілейміз.
Елбасы Маңғыстауда болған оқиғаға әділ баға берді. Салдарын анықтап, мұнайшыларды жұмыспен қамтуды комиссия төрағасы, Өмірзақ Шөкеевке тапсырды. Өмірзақ Естайұлы күрделі мәселелерді сәтімен шешетін мемлекеттік қызметкер екендігін сан рет танытқан. Сондықтан, Жаңаөзенде бәрі қалпына келіп, Елбасының тапсырмасы аяғына дейін орындалатынына сенеміз.
Ғалымжан ЗИЯБЕКОВ, “Жастар дауысы” газетінің бас редакторы.
Шымкент.
Бірлік – ел тірегі
Елбасының Маңғыстау облысына, соның ішінде Жаңаөзенге арнайы барып, жергілікті жұртпен кездесіп, болған оқиғаға байланысты ашық әңгімелесуі үлкен парасаттылықтың белгісі ретінде сүйсіндірді. Барша қазақстандықтар сияқты орын алған тәртіпсіздік пен басбұзарлық менің де жаныма қатты батқан еді. Жастардың жат пиғылдылардың арандатуына ұрынуы өте өкінішті болды. Ортақ үйіміз, қасиетті қара шаңырағымыздың тыныштығы мен бірлігіне ойда жоқта сына қағылуы қабырғамызды қайыстырып кетті. Бұл бәрімізге ащы сабақ болуға тиіс. Алдағы уақытта оның себеп-салдары терең зерттеліп, нақты қорытынды шығарылуы керек деп білеміз.
Жаңаөзендіктердің тағдыры мен мұқтажына мемлекет басшысының жаны ауыратынын мұнайшылармен арадағы әңгімеде айқын сезіндік. Зардап шеккен халықтың қайғысын бөлісу көңілімізден шықты. Еңбек дауына қатысты мәселелерді шешу туралы тапсырмалардың тыңғылықты орындалатындығына сенеміз.
Әрине, өмір жолы даңғыл бола бермейді. Бұралаңдары, ауыр соқпақтары кездеседі. Ондайда өкпе-реніш, сабырсыздыққа ерік берілуі үлкен қателікке апарып соқтырарын көрдік. Бұдан былайғы уақытта содан сақтану қажет. Әсіресе, қиын кезде шыдамсыздау келетін жас адамдардың қоғамға жат әрекеттерге баратын жолын кесу керек.
Қазіргі уақытта біз Елбасының еліміздің қарыштап дамуы жолындағы ерен еңбегін бағалай білгеніміз жөн. Елдіктің үлгісін осындай сәтте көрсетіп, ынтымақ пен бірлікті бекіте түсуге шақырамын. Мемлекет басшысының Ақтауда, Жаңаөзенде кездесулерде сөйлеген сөзі әрқайсымызға терең ой салуға тиіс. Еңбек дауларын ушықтырмай дер кезінде шешуді барлық ірі компаниялар есте сақтағаны жөн.
«Ащу дұшпан, ақыл дос», дейді халқымыз. Осы асыл сөз жүрекке тұтылуы қажет. Тыныштық, тұрақтылық – береке тірегі. Нұрсұлтан Әбішұлы оны әрдайым жоғары қойып келеді. Оны мұнайшылар алдында тағы да атап көрсетуі халық тілегімен орайласып жатыр.
Разақ ӘЛИН, «Аппаз» шаруа қожалығының жетекшісі.
Қарағанды облысы,
Қарқаралы ауданы.
Бірлігімізге сызат түспесін
Мен Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жаңаөзенге барған сапарындағы тұрғындармен кездесуде сөйлеген сөзін көңіл қойып тыңдадым. Себебі, мұндай келеңсіз оқиғаның арты не болып кетеді деп қауіптеніп жүр едім. Бұл жалғыз мен емес, көпті алаңдатқанында сөз жоқ. Нұрсұлтан Әбішұлы бұл жолы да қазақи қалып, үлкен парасаттылық көрсетті. Қақтығыс кезінде қаза болғандарға көңіл айтып, қайғыларын бөлісу үшін келгенін жеткізгенде әр қазақстандықтың отбасындағы қайғы-қасіретке бей-жай қарай алмайтыны, өз жүрегінен өткізетіні тағы да аңғарылды. Өзге елдерден шоқтығы биіктеген елімізді көре алмайтындардың болатынын еске сала келіп, бұлай бірлігімізді сақтамасақ еңселі ел бола алмайтынымызды қадап айтты. Қашанда халқының қамын жейтін Елбасының ынтымақтың биігіне ұмтылайық деген сөзі тұрғындардың қаяулы көңіліне сенім ұялатты. Осындай қайғылы жағдайға дейін оны ушықтырған компаниялар басшыларын ауыстырып, жағдайды түзейтіндей ауқымды жұмыстарды қолға алуы да күпті көңілдердің тұманын сейілтті. Жұрт жөн сөзге, жүйелі қолдау-көмекке негізделген шұғыл шараларға тоқтады. Президент мұндай келеңсіздіктерге ешқашан да жол берілмейтінін, кінәлілердің тиісті жазасын алатынын, ал жазықсыздардың жапа шекпейтінін жеткізді. Шынында, қалың жұртты дүрліктіріп, өздері тасадан тас ататындарға тосқауыл қойылуы дұрыс. Әйтпесе, қара халықты арандатып жүргендердің есебі түгелденіп кетуі бек мүмкін. Жалпы дау-дамаймен мәселе шешілмейді. Бұл дәлелдеуді қажет етпейтін ақиқат.
Нұрсұлтан Әбішұлы, еш нәрсені де күлбілтелемеді. Тіпті, өзін жағдай қалыпты деп алдағандарды да көптің алдында ашық айтты. Бұл Президенттің барлық мәселеде жариялылық ұстанатын қасиетін айқын аңғартты, қандай жағдайда ақиқатқа жүгінетінін көрсетті. Ең бастысы, бүлінген нысандарды қалтына келтіру басталды, зардап шеккендерге көмек көрсетілетін, жұмыстан шығарылған жаңаөзендіктер үшін жаңа жұмыс орындары ашылатын болды. Әрбір жұмыссыз жаңаөзендіктің үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы аясында ашылған кәсіпорындарға жұмысқа орналасуына жағдай жасалатын болды. Жалғыз жаңаөзендіктердің ғана емес, бүкіл елдің жүрегіне салмақ түсірген күрделі жағдайдан шығудың сан түрлі шаруалары басталып кеткенін көзіміз көріп, Елбасына риза болдық. Халқымыз: «Бақтың барар жері – ынтымақ», деп тегін айтпаса керек. Ағайын, ынтымағымызға іріткі түспесін, тәуелсіздігімізді көздің қарашығындай сақтайық дегім келеді сөзімнің соңында. Бұл ата-бабаларымыз ғасырлар бойы аңсаған егемендігі емес пе. Олай болса, басымызға қонған бақтың бағасын білейік.
Гүлнар СЕЙТАЛИНА.
Ақтөбе.
Ахуал жақсарып келеді
Құқық қорғау органдарының жүйелі жұмысы, жергілікті билік, адал ниетті азаматтар Жаңаөзен қаласындағы жағдайды қалыпқа келтіріп, тұрғындардың қауіпсіздігін сақтау жолында жұмыстарын жүйелі түрде жүргізуде. Соның нәтижесінде барлық әлеуметтік нысандар жұмыс істей бастады. Атап айтсақ, 9 наубайхана, 9 дәріхана, азық-түлік дүкендері мен базарлардың 70 пайызы халыққа қызмет көрсетуде. Біраз шағын аудандарда уақытша автодүкендер жұмыс жасап тұр. Олар азық-түліктің 13-14 түрімен қамтамасыз етілген. Азық-түлік бағасының қымбаттауына жол бермей, бағаны тұрақтандыру үшін «Каспий» әлеуметтік-әріптестік корпорациясының еншілес кәсіпорны «Берекет» серіктестігінің қоймасына азық-түліктің, еттің қоры жасақталып отыр. Қала әкімдігінің ұйымдастыруымен көшелер мен қираған ғимараттарды қоқыстан тазарту жұмыстары жүргізіліп, оған 800-ге жуық тұрғындар тартылды. Бұл жұмысты «Тазалық» мемлекеттік-коммуналдық кәсіпорны мен «Казавтодор» республикалық кәсіпорны қызметкерлері одан әрі жалғастыруда.
Ұялы байланыс іске қосылды. Теледидар, пошта қызметі жүйеге түсті. «Рахат» шағын ауданында ғана біраз үйдің телефон байланысын қалпына келтіру жалғасуда. Қираған нысандарды жөндеуді қолға алу үшін екі жобалық топ, олардың жобалық-сметалық құжаттамасын жасауда. Жұма күннен бастап қалалық әкімдік үйіне күрделі жөндеу басталды. Өткен аптада қайғылы жағдай кезінде зардап шеккендерге көмек көрсету мақсатында құрылған көмек қорына қаржы аударушылар қатары көбейе түскен. Іргелі өнеркәсіп орындары ішінен алғашқы болып «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ ұжымы өздерінің бір күндік еңбек ақыларын бөлгені белгілі болды.
Елбасы тапсырмасына орай Ө.Шөкеев басқарған үкіметтік комиссия Жаңаөзен қаласын қалпына келтіру, қаржы мәселесін шешу, қаланың тыныс-тіршілігін қамтамасыз ететін нысандарды тездеп іске қосу үшін жүйелі жұмыс істеуде. Жексенбі күні облыстың жаңа әкімі Б.Мұхамеджанов Жаңаөзенге барып қаладағы зардап шеккен нысандарды аралап, тұрғындардың жай-күйімен танысып қайтты. Қолға алынған жедел іс-шаралар нәтижесінде «Өзенмұнайгаз» өндірістік филиалының қызметкерлері түгелге жуық жұмысқа шығыпты. Өзен кен орнындағы жағдай тұрақталуына қарай, орта тәуліктік өнім де бірқалыпты деңгейде ұсталуда. Құқық қорғау органдары Жаңаөзен қаласында қалыпты өмірді қалыпқа келтіріп, тұрғындардың қауіпсіздігін сақтау жолында қажетті жағдайларды жасауда. Жаңаөзен қаласы комендатурасы штабының бастығы, полиция полковнигі А.Досахановтың айтуынша, демалыс күндері де тәртіп бұзушылық әрекеттерге жол берілген жоқ. Қаланың өмір тіршілігі бір қалыпқа түсіп, тұрақталып келеді.
Жоламан БОШАЛАҚ,
Маңғыстау облысы.