Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Парламентаралық Ассамблеясының Санкт-Петербургтегі он үшінші отырысына қатысқан Қазақстан Парламенті Сенатының Төрағасы Қайрат Мәми бастаған парламенттік делегация бірнеше тұрақты комиссияда бас қосып, біздің ел тарапынан көтерілген мәселелер бойынша көзқарастарын білдірді.
Санкт-Петербургтің көрнекті жерінде орналасқан Таврия сарайы тарихтың қойып кеткен қамалы ма дегендей. Сарай сыртындағы «Бұл жерде Ресейдің I, II, III Думасының отырыстары өткен» деген жазуды көріп, халқымыздың Әлихан Бөкейханов, Ахмет Бірімжанов, Шәймерден Қосшығұлов, Мұхамеджан Тынышбаев сынды ардақты ұлдарының табаны тиген, елдің сөзін сөйлеген қасиетті орын екен-ау, деп ішіне енгенде бұл сарайда тарих жылнамасының жазылуын жүрісінен жаңылдырған Лениннің «Апрель тезистері» де осында жарияланғандығы да жазылыпты. Екінші Екатерина патшайымның заманында оның әлпештеушісі граф Потемкинге арнап архитектор И.Старовтың жобасымен салынған сарай ауасымен тыныстағаныңызда, көңіліңіз тарих қойнауына еріксіз дендей береді.
Таврия сарайы сол тынысынан әлі де жаңылмаған қалыпта. Жаңылмағаны емей немене, арада талай ондаған жылдар тарих қойнауына енгенімен, ЕурАзЭҚ Парламентаралық Ассамблеясының штаб-пәтері осы сарайға қоныстанған.
Қ.Мәми бастаған Серік Ақылбай, Болат Жылқышиев, Михаил Бортник, Нұрлан Сүлейменов сынды депутаттардан құралған делегация сапар барысында жоғарыда айтылған отырыстармен бірге, бірнеше тұрақты комиссиялардың жұмысына қатысты. Агроөнеркәсіптік саясат, табиғатты пайдалану және экология жөніндегі тұрақты комиссия отырысына қатысып шыққан сенатор Б.Жылқышиевті сөзге тартқанымызда, ол: «Бүгінгі Тұрақты комиссияның отырысына ЕурАзЭҚ-қа мүше елдер парламенттерінің өкілдері тегіс қатынасты. Оның ішінде өндірістегі апаттарды болдырмау, алдын алу, сақтану секілді мәселелермен қатар, өнеркәсіптік қалдықтардың табиғатқа тигізетін кері әсерлеріне қатысты типтік заңдарды қарастырдық. Және де Ресей, Қазақстан, Беларусь арасындағы Кеден одағына байланысты осы елдердің ауыл шаруашылығына берілетін мемлекеттік көмекті шектеу мәселелерін талқыладық. Мәселен, біздің елімізде бұл көмек 4 пайыз шегінде болса, Ресейде – 6, ал Беларусьте ол 18 пайыз көлемінде. Негізінен ол көмекті 10 пайыз көлемінде көрсетілу келісілген, алайда, қазір ол бірдей деңгейде болмай отыр. Сондықтан, Қазақстан мен Ресей 10 пайызға дейін көтеруі қажет те, Беларусь оны кемітуі тиіс. Ал ол үшін оларға бір өтпелі кезең беріліп отыр. Және де депутаттардың назарын ерекше аударған мәселенің бірі РФ-ның БСҰ-ға кіруіне қатысты болғанын айтқан жөн», десе, депутат Михаил Бортник: «Қаралған мәселелер өте кең ауқымды қамтыды. Оның ішінде алдағы жылдан жұмысын бастайтын Экономикалық одаққа қатысты осы елдердегі заңнамаларға қажетті өзгерістер енгізу, бір мемлекеттен екінші мемлекетке қоныс аударатын адамдардың азаматтықтары мен еңбек миграциясы сияқты заңдарды үйлестіру кеңінен әңгімеленді. Сонымен қатар, трансұлттық өзендер мен Каспий, Арал секілді теңіздерді пайдалану жайы да депутаттар назарында болды. Әрине, тек бір ел ғана емес, бірнеше мемлекет пайдаланатын су көздеріне қатысты бірыңғай заң болуы қажеттілік», деді.
Құқықтық, кедендік үйлестіру мен шекаралық саясат, сауда және халықаралық ықпалдастық бойынша Тұрақты комиссияның отырысынан шыққан сенатор Серік Ақылбай: «Комиссияның аты айтып тұрғандай, қаралған мәселелердің дені заңдарымызды бір-біріне жақындату тұрғысында болды. Әсіресе, бірыңғай экономикалық кеңістікті құрудың негізінде заңдарды біріздендіру, одан соң осы жұмысты үйлестіру турасында кеңесілді. Сонымен бірге, азаматтарымыздың шекарадан өтулерінде биометриялық мәліметтер турасындағы заңдарымыздың бірдейлігі, сот шешімдерінің орындалуында біркелкілік жайы айтылды. Мысалы, біздің елімізде тұрып жұмыс істеп, осында жауапқа тартылып, сот шешімі шыққан жағдайда, қоныс аударып немесе еліне қайта кеткен азаматтардың сұрау салыну бойынша заң алдында жауапқа тартылуы, соны барған жерінде орындау турасындағы мәселелер қаралды», деді.
Отырыстардағы үзіліс кезінде Ресей депутаты, өзімізбен көрші жатқан Қорған облысының өкілі Олег Пантелеевті әңгімеге тарттық. Олег Евгеньевич: – Жалпы, ынтымақтаса жұмыс істеу, интеграцияға ұмтылу алдымен қарапайым халыққа өте пайдалы, – деп сөз бастаған. – Мәселен, Кеден одағы жұмыс істей бастауымен Орталық Азиядан, Батыс Сібірден Ресейдің ішкі жағына өтетін пойыздар жүрісі әжептәуір жылдамдады. Бұрын сағаттап кедендік тексеруден өтетін халық енді оған алаңдамайды. Қазір шекарада бұрынғыдай тұру жоқ. Ал бүгінгі отырыстарда, ЕурАзЭҚ-тың тұрақты комиссияларында маңызды мәселелерді сөз еттік. Экономикалық ықпалдастықтың қай елдің де халқына тигізетін пайдасы мол. Оған оның жұмысына қатысқан барлық депутаттар келіседі. Әрине, барлық мәселелерде бірден бірауыздан келісімге келдік деп айтуға болмайды. Алайда мұның барлығы жұмыс барысында шешілетін дүниелер, – деп ой бөлісті.
ЕурАзЭҚ Парламентаралық Ассамблеясының кезектен тыс он үшінші отырысы аяқталып, оған қатысқан депутаттар міндет жүгін арқалап қайтты.
Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ.