Өңірде ауыл шаруашылығын дамытудың мүмкіндігі мол. Алайда, қазір қай шаруаның да жүзеге асуы қаржыға тірелетіні белгілі. Әсіресе, ауыл шаруашылығында несие алу кім көрінгеннің қолынан келе бермейді. Осындай өзекті мәселені шешуде «ҚазАгроҚаржы» акционерлік қоғамының алатын орны бөлек. Бұл компания біздің өңірде де бірқатар тиімділігі жоғары жобаларды жүзеге асыруға қолдау көрсетіп келеді. Соның бірі де бірегейі – «АЙС» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің тауарлы-сүт фермасы. Шыны керек, Кеңес одағының кезінде сүтке тұратын тұрғындардың кезегінің қаншалықты болатынын көзі көргендер білмесе, кейінгі ұрпақтар ұмытқаны даусыз. Бірақ та сүт өнімдеріне деген сұраныс әзірге сырттан келетін өнімдермен қамтамасыз етіліп жатқаны сөзсіз. Десек те, бұл мәселені шешуге жаңа қадам жасалуда. Бұған біздің жер асты қазба байлықтарымызға қызыққан шетелдік компаниялар емес, отандық «ҚазАгроҚаржы» акционерлік қоғамы қызығушылық танытып отырғаны қуантады. «АЙС» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің тауарлы-сүт фермасына 1100 сауын сиыр ұстауына көмек көрсеткен де осы акционерлік қоғам. Бұл жобаның құны 3 млрд. теңгеге жуық қаржы тұрады. Тауарлы, сүт фермасы батыстың озық технологиясымен жабдықталған. Мұнда жақсы жарақтандырылған екі сауын сиыр, екі бұзау қоралары және сапалы сүт өндеуге қажетті жабдықтардың бәрі бар. Тауарлы-сүт фермасына алғашқы кезекте Венгриядан өнімділігі жоғары 198 қашар әкелінді, одан кейін екінші және үшінші топпен 850 қашар жеткізілді. Қазір бұл қашарлар алғашқы төлдерін беруде. Фермада зоотехникалық, малдәрігерлік талаптар қатаң сақталады. Фермада ұсталатын малдың азықтану мөлшерін тәжірибесі де, ғылыми ізденісі де мол шетелдік ғалымның кеңесімен жүзеге асырылады. Сиырларды сауу автоматтандырылған жүйемен жүзеге асырылады. Әр сауын сиырдың қанша, қашан сүт бергені компьютерлік жүйемен қадағаланып отырады. Қазір қашарлардың әрқайсынан күніне 23 литрден сүт сауылады. Бұдан да көп сүт беретін сиырлар бар. Тауарлы-сүт фермасындағы әр қашар жылына 4-4,5 мың литр бергенімен, болашақта өнімділігін көбейтетініне сөз жоқ. Оларды серіктестіктің мал мамандары арнайы назарда ұстайды. Тауарлы-сүт кешеніндегі жұмыстардың барлығы автоматтандырылған. Сүт фермасындағы сауын сиырлардың қысқы кезеңде азықтануы үшін 3000 тонна сүрлем, 4000 тонна пішендеме дайындалып алынған. Жемдік астық толтырылуы да ойластырылған. Бұған қосымша жергілікті шаруа қожалықтарынан сатып алынған пішен де бар. Ферма қысты жақсы өткізуде. Алынған бұзаулар арнайы торларда ұсталып, кезең-кезеңімен бағылуда. Серіктестік алынған төлдердің тайыншаларын семірту алаңын салуды да ойластыруда. Қалдықсыз технологиямен жұмыс істейтін шаруашылықтар сирек. Бұл серіктестік болса, болашақта малдың сүті мен қиына дейін кәдеге жаратуды жоспарлауда. Серіктестік алдағы кезде суармалы жерлерге мал азығындық дақылдарды өсіруді жоспарлап отыр. Тауарлы-сүт фермасы мал азығын суармалы жерге орналастырудың да мүмкіндігін қарастыруда.
Өңірдегі екінші бір өркенді жобаны жүзеге асырған «Париж Коммунасы» ЖШС директоры Гайк Тертерян «ҚазАгроҚаржы» акционерлік қоғамынан 2 миллиард теңгеге жуық несие алуға қол жеткізіпті. Кешен құрылысын салуға Бестамақтағы бұрынғы құс фабрикасы тұрған жер бөлінген. Алдымен 40 мың шошқа бағылатын мал шаруашылығы кешені құрылысының жобасы жасалды. «РІС» трансұлттық компаниясынан алғашқыда 1400 мегежін әкелінген, қазір оған өздерінің 1800 мегежінін қосқан. Жалпы жылына 40 мың шошқа ұсталады. Бастапқыда жылына 2,5 мың тонна шошқа етін өндіретін кәсіпорын биыл оны 3,5 мың тоннаға жеткізді. Осыншама шошқа етінің 90 пайызы Ресейге өткізіледі. Өнімді өздері келіп алып кетеді, сұраныс өте жоғары. Кешен құрамында ауысымына 150 шошқа сою цехы, сағатына 10 тонна құрама жем тартатын цех, малдәрігерлік зертхана жұмыс істейді. Жалпы мұндағы сою цехы еліміздегі бірегей кәсіпорын болып табылады.
– Жалпы елімізде кәсіпкерлікті дамытуға барлық қолайлы жағдай жасалған. Әкімдік те, «ҚазАгроҚаржы» акционерлік қоғамы да шаруаның жүруіне мүдделілік танытып, елдік мәселе ретінде қарады. Экономикамыздың ілгерілеуіне осындай қолдауды сезіну жаңа биіктерге ұмтылдыратыны сөзсіз, – дейді «Париж Коммунасы» ЖШС директоры Гайк Тертерян.
Бұған дейін жемдік азықты сатып алып келген серіктестік 6 мың гектар жер жыртып, алдағы жылы астық өсіруге әзірлеп қойды. Алдағы уақытта сорго өсіруді қолға алмақшы. Серіктестікте 250-дей адам еңбек етеді, мал шаруашылығы кешенінде 80-ге жуық адам жұмыс істейді. Жұмысшылардың барлығы жергілікті тұрғындар, оларды Ақтөбе, Алға қалаларынан және Тамды, Бестамақ кенттерінен 5-6 автобуспен тасымалдап жеткізеді. Серіктестік алдағы жылдан бастап «ҚазАгроҚаржыдан» алған несиесін қайтара бастайды.
– Бұдан басқа «Izet Greenhous» жылыжайына және басқа жобаларға қолдау көрсеттік. Бұл жұмыс алда да жалғасын табады. Біз ауылды дамытуға қолдау көрсетуде өзара тиімділікке қол жеткізіп келеміз. Акционерлік қоғам ұсынатын қызметтердің шаруашылығын жүргізуге талапты адамдарға қолайлы екені сөзсіз. Қазір бізбен әріптес болуға ынталы ауыл шаруашылығы құрылымдары көбейді, – дейді «ҚазАгроҚаржы» АҚ Ақтөбе облыстық филиалының директоры Қорған Нұртазин.
Шыны керек, бұл компания ел дамуының қарқынына екпін қосып келеді, атына заты сай дегенді осындайда айтса керек.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ.
Ақтөбе облысы.