Адамзат жүрегінен орын алған теңдессіз бедел мен абыройға ие осынау үздік опера бас шаһар көрермендеріне айрықша көтеріңкі көңіл күй сыйлады. Жаһан мойындаған жауһардың Астана төрінде лайықты деңгейде қойылуына тер төккен шығармашылық иелерінің қатарын: операның қоюшы дирижері – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Астана Опера» театрының бас дирижері, әлемге әйгілі маэстро Алан Бөрібаев, режиссер – атақты италиялық қоюшы суреткер Альфонсо Антониоцци, сценограф – Эцио Фриджерио (Италия), костюм бойынша суретші – «Оскар» сыйлығының иегері Франка Скуарчапино (Италия) және проекциялар бойынша дизайнер Серджио Металли (Италия) бастаған опера өнерінің кіл мықтылары толықтырды.
– «Севильдік шаштараз» әрбір театрдың репертуарында болуы тиіс үздік опералардың санатында. «Астана Опера» ұжымы Дж.Россини шығармашылығымен тұңғыш рет жұмыс істеп отыр. Менің ойымша, осынау ғаламат музыка туындысы біздің білікті де талантты вокалдық ансамблімізге дәл келеді. Әрине қай жағынан да күрделі шығарма болғаннан кейін, әртістерге, әсіресе басты рөлдегі актерлерге жіті іздену мен шебер орындаушылық міндеті қатар жүктеліп отыр, – дейді қоюшы дирижер Алан Бөрібаев.
Маэстро Алан Асқарұлының аталған туындымен бұған дейін Германия театрында жұмыс істеген тәжірибесі мол. Енді міне араға жылдар салып сол тәжірибесін «Астана Операға» алып келген музыка маманы қойылым премьерасының алғашқы күні-ақ сахна төрін шын мәніндегі өнердің мерекесіне айналдырды.
Ал қоюшы режиссер Альфонсо Антониоцци болса кезекті жұмысының ерекшелігін де, кілтін де негізінен классикалық дәстүрлі стильден іздепті. Шығармашылық иесі қойылымда бірінші кезекте музыка мен либреттоға басымдық береді. Сол арқылы көңілді комедияның бояуына бояу үстеп, операны барынша классикалық сараптауға екпін түсіреді. Дегенмен, аталған қолтаңба жарқындық пен заманауилықтан ада деп қорытынды түюге тіпті де негіз жоқ.
– Мен бұл музыканы естіп өстім, сондықтан оны еш өзгерткім келмеді. Көбінесе режиссерлер театр бюджетінің XVIII ғасырдағы барлық сән-салтанатты көрсетуге мүмкіндігі болмағандықтан, операның көрінісін басқа заманға ауыстырады. «Астана Операда» біз өзгеше костюмдер мен декорацияларды пайдалана отырып, Россини стилін барлық көркемдігімен ұсындық. Либреттода комедиялық сәттер өте көп, мен әзілдің шынайы болғанын қалаймын. Қойылымда жапсырма іш, мұрын мен мұрт пайдаланылмайды, осынау күлкілі әсерді жасау үшін әртістер шын мәнінде тамаша ойнап шығуы тиіс, – дейді қоюшы-режиссер.
Куә болғанымыздай, режиссер қойған бұл талапты «Астана Опера» әртістері кәсіби жоғары деңгейде еңсеріп шықты. Басты парияларды орындаған Фигаро – Сүндет Байғожин, Граф Альмавива – Фредерико Бутацци (Италия), Бартоло – Бауыржан Әндержанов, Розина – Салтанат Ахметова өз рөлдерінде жарқырай көрінді.
«Астана Опера» қойылымдарының назар аудартып, жанарға қуаныш сыйлайтын тағы бір ерекшелігі – декорация. Көркемсуреттегі технологияның озық жетістіктері мен үздік үлгілерін өз жұмысында шебер пайдаланған италиялық сценограф Эцио Фриджерио сахнада негізінен көк, ақ, алтын түстес сары және солғын сұр түстерге басымдық беріпті. Ауқымды декорациялар салтанатын қала көріністері, қақпалар бейнеленген 4D және 3D проекциялар, сонымен қатар әсерлі анимациялар толықтырады. Қойылымда сондай-ақ сәнді күймеге жегілген аттардың ортаға шығуы да көремендер үшін күтпеген тосын сый болды. Мұны сахна суретшісі: «Көрермендерді операның басынан-ақ таңғалдырып, «театр ішіндегі театр» әсеріне бөлегіміз келді», деп түсіндіреді.
Ал сахнаның осынау салтанатты декорациясы мен бай реквизитіне сай үйлесімді киім тігу жұмыстары «Оскар» сыйлығының иегері Франка Скуарчапиноның (Италия) жетекшілігімен жүзеге асты. Тігіншінің айтуынша, қойылымға барлығы 100-ден аса костюм дайындалған. XVIII ғасырдың стиліне сай тігілген киімдер сәнімен, нәзіктігімен, талғампаздығымен көрушісіне ерекше эстетикалық ләззат сыйлады.
«Астана Опера» театрының шығармашылық ұжымы ұзақ уақыттан бері жіті дайындалып, бабына келтіріп барып ұсынған «Севильдік шаштараз» операсы осылайша комедия элементтеріне құрылған жеңіл, ойнақы сюжетімен ғана емес, актерлік шебер ойын, бай декорация һәм көркем-эстетикалық талғамымен де көрерменін нағыз өнердің қуанышына кенелтті.
Назерке ЖҰМАБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
