Ант берді, төраға сайланды
Сонымен қатар жаңадан депутат болып тағайындалған Қайрат Қожамжаров ант берді. Ол палатаның Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік тұрақты комитетінің құрамына енді.
Оған қоса, Мұхтар Құл-Мұхаммед Сенаттың Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік тұрақты комитетінің төрағасы болып сайланды.
Жалпы отырыстың күн тәртібіне сәйкес депутаттар Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі мақұлдаған «Қазақстан Республикасы мен Вьетнам Социалистік Республикасы арасындағы қылмыстық істер бойынша өзара құқықтық көмек туралы шартты ратификациялау туралы» заң жобасын да қабылдады.
Бұл мәселе бойынша баяндама жасаған Бас прокурордың орынбасары Андрей Лукиннің айтуынша, аталған шартқа 2017 жылдың 15 маусымында Ханойда қол қойылды.
– Шарт қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек көрсету мәселелерін реттейді, сондай-ақ жасалған қылмыс тұрғысында күдіктінің кінәсін дәлелдеуге қажетті тергеу амалдарын жүргізу ескерілген. Жалпы, бұл шарт стандартты құжат болып саналады, – деді Бас прокурордың орынбасары.
А.Лукиннің айтуына қарағанда, дәл осындай шарттар біздің еліміз бен 27 мемлекеттің арасында бекітілген. Ал соңғы жылдары Вьетнаммен арадағы ынтымақтастық деңгейі жоғарылай түскен. Оның ішінде, экономикалық байланыстар қарқын ала бастаған. Былтыр екі елдің арасындағы сауда айналымы 500 млн АҚШ долларынан асқан.
Жәрдемақы көлемі ұлғаяды
Ал сенаторлар қараған келесі заң жобасы Мәжіліс мақұлдаған «Арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар туралы» құжат болды. Аталған заң жобасы арнайы экономикалық және индустриялық аймақтарды құру, жұмысын жүргізу және тарату қағидаттарын қарастырған.
Заң жобасы бойынша баяндама жасаған Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Роман Склярдің айтуына қарағанда, Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев тікелей инвестицияларды тартуға және экспорттық өндірісті ынталандыруға басты назар аудару қажеттігін тапсырған.
– Осыған байланысты Үкіметке арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар бойынша заңнаманы жақсарту тапсырылды, – деді Р.Скляр.
Баяндамашының айтуынша, заң жобасының мақсаты – индустриялық аймақтың қызметін құқықтық регламенттеу. Осыған байланысты заңнамада индустриялық аймақтар қызмет атқарып, таратылғанға дейінгі барлық цикл қарастырылған. Министр осы орайда арнайы экономикалық және индустриялық аймақтардың қатысушыларына жер телімдерін берудің жаңа тетіктері енгізілгендігін атап өтті.
Сондай-ақ бірінші оқылымда қаралған, бұған дейін Мәжіліс мақұлдаған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар, инвестицияларды тарту, экспортты дамыту және ілгерілету, сондай-ақ әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасында әлеуметтік аз қамтылған азаматтарды және көп балалы отбасыларды әлеуметтік қолдау мәселелері қарастырылған.
Айталық, осы заңның аясында аз қамтамасыз етілген және көп балалы отбасыларды әлеуметтік қолдау шаралары да қарастырылып отыр. Атаулы көмек көрсету шамасы ең төмен күнкөріс деңгейінің 70 пайызына дейін ұлғаяды. Аз қамтылған отбасылардағы әрбір балаға арналған ең төменгі төлем 20 789 теңге сомасында белгіленеді. Сондай-ақ мүгедек баланы тәрбиелеп отырған ата-аналарға арналған ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақының және бала кезінен бірінші топтағы мүгедекті күтіп бағушы адамдарға ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақының мөлшерін 30 пайызға ұлғайту арқылы аз қамтылған азаматтар мен көп балалы отбасыларды әлеуметтік қолдау шаралары көзделеді. Заң атаулы әлеуметтік көмекті тағайындау мен төлемінің дұрыстығын бақылау шараларын күшейтуді көздейді.
Сонымен қатар заң аясында білікті педагогтер, дәрігерлер, полицейлер және басқа да мамандар үшін «7-20-25» бағдарламасы шеңберінде жеңілдікті ипотека бойынша бастапқы жарналарды жергілікті бюджеттен ішінара субсидиялау тетігі енгізіледі.
Елдік мәселелер – сенаторлар назарында
Сенат Төрағасы Дариға Назарбаева жалпы отырыс барысында бүгінгі күні қоғамды аса толғандырып отырған бірнеше экологиялық тосын жағдайларға Үкіметтің назарын аударды.
– Өздеріңізге мәлім, өткен жылдың соңында Жайық өзенінде балықтар жаппай қырылған болатын. Бұл төтенше жағдайдың мән-жайын анықтау үшін арнайы ведомствоаралық комиссия құрылып, тексерулер жүргізілді. Нәтижесінде қылмыстық істер қозғалды. Дегенмен, балықтардың жаппай қырылуының нақты себептерін және қоршаған ортаға келтірілген залалды анықтап, осы төтенше жағдайды қалыпқа келтіру бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар жөнінде жұртшылықты кеңінен әрі ашық түрде хабардар етуге айрықша мән берілуі қажет.
Сонымен қатар 13 наурызда Маңғыстау облысындағы «Қаламқас» мұнай кен орнының бірінде газ жанды. Экологиялық мәселелерге жауапты мемлекеттік органдардың қоршаған ортаға және тұрғындарға әсер ететін ешқандай ахуал жоқ деген ресми мәлімдемелеріне қарамастан, бұл апатты жағдайға нақты баға берілуі тиіс. Ауаның, ілеспе судың және топырақтың сапасына күнделікті тексеріс жүргізу керек. Бұл мәселе Мемлекет басшысының жеке бақылауында. Сондықтан осы экологиялық мәселелерді еңсеру бойынша жедел шаралар қабылдау қажеттігіне Үкіметтің назарын аударамын. Қажет болған жағдайда, осы салаға қатысты заңнамаға тиісті түзетулер енгізу жұмыстарын қолға алған жөн, – деді Д.Назарбаева.
Дәстүрлі депутаттық сауалдар жолдау кезінде сенатор Георгий Ким, Нұр-Сұлтан қаласында жуырда болған ірі жол-көлік апатының салдарын ескере келе, жолаушылар қауіпсіздігінің сақталуына Үкімет назарын аударды. Оған қоса, осы саладағы жеке және заңды тұлғалардың жауапкершіліктеріне маңыз берілуін сұрады.
Ал Төлеубек Мұқашев «Қаламқас» кен орнындағы апат жайында, Рысқали Әбдікеров жұмысшыларға жалақыны кешіктіріп төлейтіндердің жауапкершілігін арттыру туралы, Сәуле Айтпаева қоршаған ортаны қорғау және балалар денсаулығын сақтауға байланысты депутаттық сауалдарын жолдады.
Ал Әлімжан Құртаев еліміздегі киіктердің қырылуына байланысты Үкімет басшысына маңызды мәселелерді ұсынды.
– Елімізде браконьерлік қылмыс көз ілеспес жылдамдықпен өршіп барады. Халық арасында «мүйізді мафия» деп аталатын қанды қылмыстың көрігі қызып тұр. Ақшаға құнығып алған браконьерлер жүздеген киікті азаптап, мүйізі мен тұяғын кесіп алып, денесін далаға лақтырып кетіп жатыр. Киіктің мүйізінің бір килограммы 200 мың теңгеден жоғары бағаға сатылады. Қытайдың базарында 3,5-5 мың АҚШ долларына дейін бағаланады, – дей келе, – «мүйізді мафияға» еліміздегі құқық қорғау органдарының өкілдері қолдау көрсетіп келеді. Өйткені ұйымдасқан қылмыстық топтардың қара базарда құны қымбат киіктің мүйізін жинау, шетелге шығару ісін тұрақты жолға қойғаны байқалады. Парламент депутаттары браконьерлер мен құқық қорғау қызметкерлерінің ауыз жаласып алғанын қатаң айыптайды, – деді.
Ә.Құртаев: «Қазақстанда киіктерді қорғау туралы жаңа, бөлек заң қабылдауымыз керек. Сол заңда киік атқан, киелі жануарлардың өміріне қауіп төндірген адамдарды өте қатаң жазалайтын жаңа бап енгізілуі тиіс. Елімізде киік атуға мүлдем тыйым салып, оның мүйізі мен тұяғын экспорттау қылмысына толықтай тосқауыл қою үшін мәңгілік мораторий жариялағанымыз абзал. Киік атып, қолға түскен адамның дүние-мүлкін толық кәмпескелеу – ең қатал жазалардың бірі болмақ. Киіктерді қорғау мақсатында Қазақстанда Ұлттық парк ашу керек. Ауыл шаруашылығы министрлігіне бағынатын «Охотзоопром» мекемесінен киіктерді қорғау қызметін алып, жаңа мекеме құратын кез келді» деген ұсынысын білдірді.
Серік ӘБДІБЕК,
«Egemen Qazaqstan»
