Өз басым еш нәрсеге жеңіл-желпі қарай салатын адам емеспін. Тіпті журналист сұрақ қойса да «қиын сауалдар қойса, ойлантса, қиналтса» деп тұрамын. Жазушы өзі өмір сүрген қоғамының қыр-сырына әбден үңілмесе, жанын жеп, қиналмаса одан оқырманды ойлантар, тереңге тартар шығарма шықпайды.
Билік те солай. Біреулер ойлайды, басқару, бастық болу оңай деп. Ол биліктің ыстық-суығын бастан кешпеген адамның ойы. Біреуге үлкен бір жауапты тапсырма жүктелерде ең алдымен «ол одан бұрын не тындырды?», «нені үйлесімді атқара алды?» деген сұрақтар туындайды ғой, міне, соған лайықты жауап болса ғана істі сеніп тапсыруға болады. Өз басым оншақты жыл киногерлер одағын басқардым. Шыны керек, түн ұйқың төрт бөлінер сәт аз болған жоқ. «Мына жиналысты дұрыс ашпадым ба, анау актерді ол рөлге бекіткенім жөн болмады ма, біреудің жігерін жасыттым ба, біреуді артық мақтадым ба», деп уайымдайсың. Бұл енді жүз адам төңірегіндегі уайым ғой. Ал тұтас мемлекеттің ісіне жауапты ең басты адамның басындағы ой мен уайым қандай болмақ? Қиын, әрине. Оған көбіміз бас қатырып жатпаймыз. Бірақ бәріміздің ойымыздағы болса дейміз.
Сөзімнің басында айтқан бүгінгі белеске жету жолында қазақ халқы аз тер төккен жоқ. Тәуелсіздіктің отыз жылы өте күрделі кезең болды. Аспанға ұшатын ракетаның негізгі күш-қуаты жерден көтерілген аз ғана сәтке жұмсалады екен ғой, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев басқарған уақыт сондай кезең болды.
Ел басқару үшін бірінші көреген, философ болуың керек, сосын аса төзімділік қажет. Екі жақтағы көршілерімізбен тіл табысып, мүмкіндіктің барынша мемлекет мүддесін қорғауға мықты жүйке керек. Нұрсұлтанның ерлігі деп айтам, соның бәрін ақылмен, сабырмен еңсерді. Туған халқымен тіл табыса білді. Ел мен Елбасының көзге көріне бермес үйлесімі арқасында осындай күнге жетіп отырмыз. Қазіргі сайланған Президент Қасым-Жомарт Тоқаевта да осындай қасиет бар.
Ел болған соң мәселе тумай, қиындық болмай тұрмайды. Оны ақылмен, жүйелі тәртіппен шешу керек. Бұқараның шаруасына шекеден қарап, шертиіп тұратын заман емес қазір. Бюрократия халықтың ызасын тудырады. Ісін ілгері бастырмайды. Әр ауылдың әкімі әр отбасымен әсіресе, қиыншылығы бар отбасылармен жеке жұмыс жасауы керек. Тыңдай білуі тиіс. Ұсынған жұмысын істемесе, бас тартса оны ай, күн, сағатымен жазып қойсын, «жұмыс жоқ» деп шу шығарса, «бері кел» деп көрсетсін көзіне.
Талабын дұрыс әрі заңды айтқан жұртқа жұдырығын көрсетіп, шоқпарын ала жүгіруге болмайды. Аудан, қала әкімдері өздері, орынбасарлары, тағы да басқа қызметкерлер халықтың шын жағдайын, шын тілегін әбден тыңдауы, білулері керек. Бір-бірін жазғыра салу оңай. Ол – мәселені шешер жол емес.
Табысқа жететін халық та жеке адам секілді өз-өзін жеңуі керек. Жалқаулығын жеңуі керек, дүрмекшілдігін жеңуі керек, «пәлен сондай екен десін» деген пайдасыз мақтаннан өзін жеңуі керек. Атқарушы билікке сауатты, салмақты талаптары мен ұсыныстарын да айта білуі тиіс. Сонда халық бәрін жеңеді. Жаңа сайланған Президент халықты сол жеңіске бастайды деп сенемін!
Әкім ТАРАЗИ,
жазушы-драматург,
