Қазақстандықтар ерекше қуанған, рухымыз көтеріліп, көңіліміз шаттанған күндердің бірі – 1 шілде. Дәл осы күні қазақтың қарапайым ұлы – Талғат Мұсабаев ғарышқа аттанғаны белгілі...
Қарғалы кентінен (Алматы облысы Жамбыл ауданы) шыққан батыр ұл осы сапарында қасиетті Құранды, Тәуелсіз Қазақстан Республикасының Туын, Елтаңбасын және Байқоңырдың бір уыс топырағын өзімен бірге ғарышқа алып барды. Бұл тарихымызда бұрын-соңды болмаған оқиға еді. Ол қайта қонған кезде аталған құндылықтарды еліміздің Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаевқа тапсырды. Осылайша, Талғат Мұсабаев қазақтың екінші, әлемнің 309-шы ғарышкері, ашық ғарышқа шыққан алғашқы қазақ ретінде тарихта қалды.
Оның ғарыштағы алғашқы қызметі 1994 жылғы 1 шілдеде басталып 4 қарашаға дейін созылды, яғни ұшу ұзақтығы 125 тәулік 22 сағат 53 минут 36 секундты құрады. Ашық ғарышқа екі рет шықты, оның жалпы ұзақтығы 11 сағат 7 минутты құрады. Осы сапарда Қазақстан Республикасының ғылыми эксперименттерінің екінші бағдарламасы табысты орындалды, сондай-ақ Ресей, АҚШ, Германия, Франция елдерінің ғылыми бағдарламалары жүзеге асырылды.
Осы ұшу уақытында тарихта алғаш рет «Мир» стансасы – Медеу» (Алматы) телекөпірі өтті. Т.Мұсабаев ғарыштан «Азия дауысы» конкурсына сәлем жолдады және гитарамен өзі сүйемелдей отырып, ұлы Абайдың «Көзімнің қарасы» әнін орындады.
Халық Қаһарманы Талғат Мұсабаев бұдан кейін де екі рет ғарышқа ұшып, ел мерейін еселеді. Оның бірі 1998 жылғы 29 қаңтар мен 25 тамыз аралығын қамтыды. Ұшу уақыты шамамен жеті айға созылды. Осы сапар барысында «Мир» стансасында стансаның жүйелері мен агрегаттары істен шығуына байланысты көптеген штаттан тыс жағдайлар орын алып, жағдай өте күрделі болды. Дегенмен, экипаж мүшелері өзінің сауатты іс-қимылдарымен «Мир» ғарыш кешенін құтқарып қалды. Осы ұзақ экспедиция уақытында Т.Мұсабаев Қазақстан, Ресей, АҚШ, Жапония мен Еуропа одағы елдерінің үшінші кеңейтілген ғарыштық бағдарламасын орындады.
Бұл сапарында «Астана – «Мир» орбиталық стансасы» тікелей телекөпір уақытында Т.Мұсабаев Қазақстан Республикасының жаңа астанасының тұсаукесеріне қатысты. Адамзат тарихында алғашқы рет ғарыштағы ғарышкер өз елінің Президенті мен халқын мемлекет астанасының ашылуында құттықтады.
Ғарышқа үшінші ұшуы 2001 жылғы 28 сәуір мен 6 мамыр аралығында жүзеге асты, яғни ұзақтығы 7 тәулік 22 сағат 4 минут 3 секундты құрады. Бұл жолы Т. Мұсабаев «Союз ТМ-32» ғарыш кемесінің командирі ретінде ресейлік ғарышкер Юрий Батурин және әлемнің бірінші ғарыштық турисі, АҚШ азаматы, миллиардер Деннис Титомен бірге ұшты. Осы ұшумен ғарыштық туризм ғасыры ашылды. Т.Мұсабаевтың экипажы жерге «Союз ТМ-31» кемесімен оралды. Бұл XXI ғасырда және үшінші мыңжылдықта Жер планетасынан ғарышқа бірінші ұшқан кеме болғандықтан, есте қаларлық оқиға болды.
