Экономика • 24 Желтоқсан, 2019

Қолжетімді қаржы ауыл шаруашылығын дамытуға зор үлес қосады

280 рет
көрсетілді
11 мин
оқу үшін

Мемлекет басшысының тапсырмасымен жыл басынан бері Қазақстан өңірлерінде елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына, азаматтардың әл-ауқатын арттыруға, тұрғындардың табысын өсіруге және өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған бірқатар мемлекеттік бағдарламалар белсенді жүзеге асырылып жатыр. Бұл орайда «ҚазАгро» ұлттық басқарушы холдингі тарапынан атқарылып жатқан жұмыстардың жөні бөлек.

Қолжетімді қаржы ауыл шаруашылығын дамытуға зор үлес қосады

Холдинг бүгінгі таңда +бизнес жүргі­зудің жоғарғы стандарттары мен сенім­ділігі негізінде қолайлы қаржы қыз­мет­терін көрсетеді. Сондай-ақ ауыл шаруа­шылығы өнеркәсібінің өндірістік, ақпа­рат­тық және сервистік инфрақұрылымын әрі қарай дамытуды жүзеге асыру арқы­лы мемлекеттік және тартылған қа­ра­­жа­тты қолжетімді, мақсатты әрі тиім­ді пайдалануды қамтамасыз етіп отыр.

Елордадан 30 шақырым қашықтағы Қабанбай батыр ауылында орналасқан «Агропарк» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі де бүгінде ірі қара малды шетелге экспорттау бойынша алдыңғы қатарда тұр. Ата кәсіпті күнкөріс көзі­нен бөлек, бизнеске айналдыра білген Бейбітхан Қабдірахмановтың ауыл шаруа­­шылығы саласына келгеніне сегіз жылдан асқан. Бірақ мал шаруа­шы­­лы­­ғына араласа бастағанына небәрі бір жарым жылдың жүзі болды. Еңбек жолын мемлекеттік қызметтен бастап, қаржы, мұнай саласын игергеннен кейін өз кәсібін дөңгелетуге кіріс­ке­нін айтады. 2011 жылы көлемі шағын мен­шікті жерінде түрлі көкөніс пен мал шаруашылығына ыңғайланған ас қорын өсіре бастапты. «Картоп, сәбіз­ді биз­неске айналдырудың да жауап­кер­шілігі жоғары. Бір жерге бірнеше жыл қата­ры­нан дән еге алмайсың, өйткені топырақ та демалуы керек. Жері­нің құнарын асырып, мол өнім алуды көз­де­ген­дер өзіне тие­сілі аумақты ұтым­ды пай­далана білуі ма­ңызды», дейді кәсіп­кер.

Аймақтардағы мал шаруашылығында пайдаланылатын азық-түлікке деген сұраныс жыл өткен сайын азая бас­та­ған көрінеді. Сөйтіп Бейбітхан Қаб­ді­рах­манов 2015 жылы ірі қара мал ұс­тау­­ға қызығушылық танытып, бизнес бас­­таудың жолын қарастыруға кіріскен. Жер­г­і­­лік­ті банктердегі кәсіпкерлерге қол­дау көрсету бағдарламалары мен несие, үстемақы мөлшеріне қанағат­тан­баған ол сол жылы ақпан айында «Агрокредит» Аграрлық несие корпо­ра­­циясына өтініш берген. Қажетті құ­жаттар тізімін түгендеп, рәсімдеу жұ­мыс­тары бас-аяғы 3 жылға созылған. Десе де талабы таудай кәсіпкер оңай берілуді тіпті ойламай, алға адымдай түскен. Осылайша 2018 жылы «Агро­экспорт» бағдарламасы бойынша мемле­кет­тік бюджеттен жыл сайынғы сегіз пайыз­дық үстемеақымен 560 миллион теңге несие алды. Бұл қаржы көлемі бизнесті бастаудағы ең бас­­ты қажеттілік – құры­лыс және жөндеу жұ­мыс­тарына арнал­ған құрылғыларды сатып алуға кетіпті.

2026 жылға дейін мемлекет тарапынан кә­сіпкерге жалға берілген жердің аумағы 66,5254 гектарды алып жатыр. Айтуынша, бірнеше онжылдық қата­ры­нан қаңырап жатқан дала бұрын мал шаруашылығының қазаны қайнап жат­қан бөлігі болған. «Икемге келетін орындарды қайта қалпына келтіріп, жарамсызын толықтай сүріп тастап, жаңасын тұр­ғызудың өзі біршама уақыт пен қара­жат­ты талап етті. Есесіне, заманауи офис пен малды күтіп – баптауға ыңғайлы орын салдық. Әр саланың өз қыр-сыры болатыны сияқты, мұндай қожалықты ең басынан бастап дұрыс тұрғызудың құпиясын білу үшін мұхит асып, АҚШ-қа барып, шетелдік кәсіпкерлердің шаруа қожалығымен жақыннан таныс­тым. Тіпті ірі қараны ауа райына қарай қалай баптау керегін меңгеріп келдім. Көшпенділердің ұрпағы болсам да мал ұстауда аса тәжірибелі емес едім», дейді Бейбітхан Қабдірахманов.

Кәсіпкер алғашқыда бордақылау аумағын 3000 бас ірі қараға жоспарлаған болса, кейіннен оны 5000 басқа кеңейт­кен. Ал Аграрлық несие корпорация­сы «Агробизнес» бағдарламасымен та­ғы да 200 млн теңге қаржылай көмек көр­сет­ті. Қажетті техника мен машина жабдықтары тұрақты жұмысқа сақа­дай сай болғанда «Агропарк» жауап­кер­ші­лі­гі шектеулі серіктестігінің өкілдері мал сатып алуға кірісті. «Шетелдік ком­па­ниялардың көмегіне жүгінбей-ақ, ірі қара басты ауыл-аймақты аралап жүріп, ел ішінен іздедік. Өйткені шаруа­шылыққа жарамды, тез семіруге ыңғай­лы, асыл тұқымды малдар өзімізде де бар. Ең бастысы, олар тұрақты климатқа бейімделген», дейді кәсіпкер.

Аграрлық несие корпорациясының Нұр-Сұлтан қаласындағы директор орын­басары Олжас Баймахановтың мәлі­ме­тінше, «Агропарк» ЖШС-на ірі қара түлікті сатып алу үшін «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы аясында жылына 15 пайыздық үстемеақымен 350 миллион теңге мөлшерінде қаржы бөлінген. Бұл 1650 бас малды алуға жоспарланған сома. Ең тиімдісі, корпорация қашан да кәсіпкердің кірісі мен шығысына негізделіп, төлем уақытын соған орай ыңғайлай алады.

Бас-аяғы үш айдың ішінде 1300-ден аса ірі қараны сатып алу үшін ме­кеме ойдағыдан айтарлықтай аз кө­лемде қар­жы жұмсаған. Қалған сома малды борда­қылау жұмыстарына төлен­ген. «Біз­дің өзге серіктестіктерден ерек­ше­лі­­гіміз – бордақылауға арналған азық-тү­лікті өзіміз егеміз. Оған да арнайы уақыт пен жұмыс күшін жұмылдырып, өз бақы­лауы­мызда ұстауға тырыса­мыз. Сонда, біріншіден, қаржы үнем­дел­се, екіншіден, өнімнің сапасына еш алаң­да­маймыз. Мысалы, басқа аймақ­тар­да малға берілетін азық-түлік мәсе­лесі әлі де оң шешімін таппай келе­­ді. Қазақстан бойынша бұл әдіс әзірге бізде ғана бар. Өйткені біз малды бордақылау бизнесіне көктен түскен жоқпыз. Өзіміздің көкөніс өсіру сала­сын­дағы тәжірибемізбен кел­дік. Соның арқа­сында, ісіміз тез оңға басты», дейді «Агропарк» ЖШС-нің басшысы Бейбітхан Қабдірахманов.

Премьер-Министр Асқар Мамин­ның төрағалығымен тамызда өткен Үкі­мет отырысында мал шаруашылығы сала­сын дамыту мәселелері кеңінен тал­қы­­ланып, жыл басынан бері атқа­рыл­ған жұмыстар мен әлі күнге дейін жауабын таппаған мәселелер де тал­қы­ға түскен еді. Отырыста айтылған мә­лі­метке орай, жартыжылдықта мал шар­уашылығының жалпы өнімі өткен жыл­дың осы кезеңімен салыстырғанда 962,2 млрд теңгеден 1063,5 млрд теңгеге дейін, яғни 10,5 пайызға ұлғайған. Соның ішінде сиыр етін өндіру 477 мың тоннаны құрады. Бұл ішкі тұтынудың 98 пайызын қамтамасыз етеді.

Осы орайды «Агропарк» ЖШС-ның үлесі де едәуір көзге түседі. Небәрі 6-7 айда мекемеден жалпы 750 бас ірі қара мал сатылымға шықты. Оның ішінде 300 бас түлік көрші Өзбекстанға экспортталса, 450 бас ішкі сұранысты қамтамасыз етуге кетті.

Қазақстандықтардың арасында жеке кәсіп ашуға, тәуелсіз бизнесмен болуға де­ген құлшыныс күн санап артып жат­қа­ны біз айтпай-ақ белгілі. Соның ішінде қала­дағы жылтыраған өмір мен әдемі кеңсесін ауылдағы иісінің өзі мұ­рын жаратын фермаға айырбастауға дайын жастар көп.

«Жыл басталғалы біздің корпорация 300-ден астам ауыл шаруашылығы саласындағы бизнеске қолдау көрсетті. Оған мемлекеттік бюджеттен барлығы 11 млрд теңге қаражат бөлдік. Көбі­сі, көктемгі далалық егін жинау жұ­мыс­та­рына ұмтылатыны байқалды. Дәнді дақылдар егу мен көкөніс, жеміс-жидек өндіруге ең көп қаражат кетті. Сондай-ақ жылқы мен ірі қараны бордақылау саласы да кеңеюде. Айта кетерлігі, біз ауыл шаруашылығынан бөлек басқа да үлкенді-кішілі кәсіп түрлеріне қолдау біл­діруге қашан да әзірміз», – дейді, Аг­рар­­лы несие корпорациясының Нұр-Сұлтан қаласындағы директорының орынбасары Олжас Баймаханов.

Қабанбай батыр ауылының іргесінде орын тепкен «Агропарк» ЖШС-нің құрамында бүгінгі таңда малды бор­да­қылауға арналған орындардан басқа то­лық жабдықталған ветеринарлық орта­­лық пен еңселі офис бар. Арқаның қа­қа­ған аязында да, кей күні шыдатпай­тын шіліңгір шілдесінде де малдың азы­ғын уақтылы беріп, асты-үстіне түсе­­тін жұмысшылар үшін де барлық жа­ғ­д­­ай жасалған. Бұл бизнестің алға ба­суына мол үлесін қосатын оларға мекеме бас­шы­лы­ғы арнайы жатақхана да салып берген. Осылайша «Агропарк» ЖСШ еліміздің ауыл шаруашылығының дамуына ғана емес, сонымен бірге экс­порт­тың өсуіне, ішкі сұранысты толық­тыруға айтарлықтай үлесін қосып, ауыл тұрғындарын тұрақты түрде жұмыспен және үй-жаймен қамтамасыз етіп отыр. Өйт­кені ірі қараны бордақылау да бүкіл бір ұжымның біріккен еңбегінің арқа­сын­да ғана көңіл көншітер нәтиже береді. Ферма асыл тұқымды түлікті бұзау ке­зі­нен сатып алып, 5-6 ай әбден баптайды. Осы аралықта малдың кейбірі төл­деп көбейе түсетін көрінеді. Ал қа­жетті мөл­шерде ет жинап, дайын болған ірі қара сатылымға шығады. Бір­неше мың бас малға иелік етіп, мекеме­ге тү­се­тін кіріс­ті арттыруда әрбір жұмыс­шы­ның үлесі жоғары.

«Бүгінде ең маңызды ресурс саналатын – қымбат уақытым мен өмірімді осы бизнеске сарп етіп жүрмін. Мендегі мақ­сат – кәсіпкерліктің қыр-сырын мең­ге­ріп, ел экономикасының дамуына тиісінше үлес қосу. Ал осы жолда маған бағыт-бағдар беріп, қолдау көрсеткен Аграр­лық несие корпорациясы. Қашан да, қандай жағдай болса да корпорация кәсіпкерлерден көмегін аямайды. Мен оларға толықтай сенемін», дейді Бейбітхан Қабдірахманов.

Расында, 60 гектардан астам аумақты алып жатқан осы бизнестің берекелі болуы кәсіпкерден бөлек, ел экономи­касы мен ауыл тұрғындары үшін аса тиімді. Төрт түлік мал әу бастан ұлтымыздың негізгі табыс көзі саналған. Оны тәуір биз­неске айналдырып, ата кәсіпті жал­ғас­ты­ру – нағыз ердің ісі.

 

Сымбат Төреқұлова