Мифологиялық жазбаларда да ежелгі адамдардың бойының бес метрге дейін барғаны жөнінде мәліметтер бар. Көзбен көрмеген соң мұның бәрін аңызға баласақ та, бүгінгі таңда археологтер адамзат үшін әлі де беймәлім көптеген жаңалық ашуда. Адам таңғаларлық жаңалықтар ерте замандағы адамдардың қандай болғаны жөнінде түрлі қорытынды жасауға жетелейді.
Жуырда Жуалы ауданының «Бурнооктябрьское» қалашығынан ежелгі адамның үлкен бассүйегі табылған болатын. Мамандардың айтуынша, бұл адам біздің заманымызға дейін өмір сүрген. Алайда, оның нақты кезеңін бүгінде Украина мемлекетінің ғалымдары арнайы зертханада анықтау үстінде екен. Аталған «Бурнооктябрьское» жай ғана көне қалашық емес, ежелгі Баркуаб қаласы болуы да мүмкін деген болжамдар бар. Тіпті, оның екі мың жылдан астам тарихы бар Тараз қаласынан да көне екені әрі шаһардан аса ұзақ емес екені айтылады. Жалпы, Баркуаб қаласы туралы мәліметтер араб деректерінде кездеседі. Бұл қала 1895 жылдан бері зерттеліп келеді. Сонымен қатар әйгілі орыс ғалымы Василий Бартольд өз еңбектерінде Баркуаб қаласы туралы кеңінен толғап, оның тарихи мекен екенін анықтаған.
«Бурнооктябрьское» қалашығынан табылған бұл бассүйек туралы да түрлі болжамдар бар. Археолог Ескендірбек Төребеков бассүйек бұрын Қаңғы көсемінің сарайы болған жерден табылғанын айтады. Тарихи деректерге сүйенсек, кезінде мұнда өмір сүрген халықтың дені егін шаруашылығымен айналысқан. Ал қазба жұмыстары кезінде мамандар бұл жерден 3500 артефактіні құмның арасынан аршып алған. Жергілікті биліктің жоспары бойынша аталған қалашықты болашақта туристік орталыққа айналдыру көзделіп отыр екен. Келешекте көне тарихи мекен еліміздің сакралды орындар картасына да енгізілуі мүмкін.
Негізінен Баркуаб қаласындағы қазба жұмыстарының жаңа кезеңі өткен жылы басталған болатын. Қазба жұмыстары барысында бұл жерден тағы да адамның үлкен бассүйегі табылған еді. Тіпті, ғалымдар бұл бассүйекті атақты Кир патшаның бассүйегі болуы да мүмкін деген болжам жасаған. Алайда, бассүйектің болмысы мен бітімі кейбір ғалымдардың басқаша тұжырым жасауына да ықпал еткен. Кезінде мұндай үлкен бассүйек ежелгі Мысыр аймағынан да табылған екен. Бүгінгі таңда бұл бассүйекті Қытай елінің ғалымдары зерттеуде. Мұндай деректерге қарап, бүгінгі Жуалы аумағында ерте заманда алып адамдар өмір сүрген деген де байлам жасауға болады.
Жамбыл облысы
