Жерлесіміз майданда жау төбесіне жасын ойнатып, «Сталиндік сұңқар» атанған ұшқыштардың бірі болған. В.Чкалов атындағы Борисоглебск ұшқыштар мектебін бітірген ол әйгілі генерал С.Руденко басқаратын әуе күштерінің 16-армиясы құрамында тағы бір шымкенттік ұшқыш Михаил Приданцевпен бірге шайқасады. Екі жерлестің қызмет ететін полкі соғыстың басында-ақ көзге түсіп, Александр Суворов және Александр Невский ордендерін алған әскери полк болатын. Қазақтың қыран жігіті алғашқы ұрыстардың өзінде-ақ немістің «Хенкель» бомбалаушы ұшағын атып түсіріп, өзімен қатар, полк ұшқыштарының да даңқын еселейді. Одан кейінгі шайқастарда да көптеген ерлік жасап, көзге түседі. Тіпті өзінің де ұшағы отқа оранып, жаралы күйінде парашютпен секіріп, аман қалған сәттері де кездескен. Алайда Рашид жарақаты жазыла сала көкке қайта көтеріліп, жаумен жан аямай шайқасқан. Ерлік ескеріліп, қазақ қыранына алғашқы награда – Жауынгерлік Қызыл Ту ордені беріледі. Осындай қым-қиғаш ұрыс жүріп жатқан күндердің бірінде әуе күштеріне қарасты 16-армияның қолбасшысы генерал-майор С.Руденкоға 1-Беларусь майданының қолбасшысы Георгий Константинович Жуков телефон соғып:
– Армияңда қазақстандық ұшқыштар бар ма? – деп сұрайды.
– Әрине бар, жолдас қолбасшы! – дейді генерал.
– Болғанда да ол нағыз қыран және қазақ болуы тиіс! Кәне, аты-жөнін айт, – дейді майдан қолбасшысы.
– Ондай қазақ бар. Ол – Рашид Бекетов. Нағыз сталиндік сұңқар! – деп саңқ ете қалады генерал.
– Олай болса, біздің майданға Қазақстан жұмысшылары жіберген жаңа ұшақты салтанатты жағдайда соған тарту етіңіз, – деп әмір береді майдан қолбасшысы.
Иә, бұл ұшақ Семей жұмысшыларының жеке қаржысына жасалған болатын. Сондықтан олар майдан қолбасшылығынан қайткен күнде де бұл ұшақты қазақ ұшқышына табыстауды өтінеді. Майдан қолбасшысының бұл бұйрығы ертесіне-ақ орындалады. Армия штабынан жеткізілген су жаңа ұшақ бүкіл полк алдында салтанатты жағдайда қазақ ұшқышына, яғни Рашид Бекетовке тапсырылады. Батыр ұшқыш бұл ұшақпен одан кейін де жау төбесінен сан мәрте жасын ойнатып, күйрете соққы береді. «Сталиндік сұңқар» атанған ұшқыш Рашид Бекетов жеңіс күніне де аман жетіп, майдан жолын Германияда аяқтайды. Оның ерлік істері І және ІІ дәрежелі Отан соғысы мен Жауынгерлік Қызыл Ту, Қызыл Жұлдыз ордендерімен марапатталады. Біраз уақыт Германияда қызметте болып, кейін туған жері Шымкентке оралады.
Қазақтың ержүрек ұланымен бір майданда болған ұшқыштардың естелігінде Рашидтің нағыз қаһарман ұшқыш болғандығы жайлы көп айтылады. Тіпті Украина аспанындағы шайқасынан кейін оның полкында «Бекетовше ұшып, Бекетовше шайқасу» деген термин қалыптасқан екен. Бұл майдандастарының қазақ ұшқышына берген зор бағалары болса керек.
Шымкенттік журналист Людмила Ковалева да ұшқыш жайында біраз еңбектенген екен. Оның «Сталиндік сұңқарлар» атты мақаласынан Рашидтің ата-анасының елге белгілі адамдар болғанын бағамдадық. Ал ержүрек ұшқыш жайлы жалпы мәліметтер әзірге осы ғана.
Мұхтар АТАБЕК,
журналист
ШЫМКЕНТ