29 Тамыз, 2013

Дерек пен дәйек

836 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

И.Сталин 1947 жылдың тамызында полигонды құру қаулысына қол қойды.

1949 жылдың 29 тамызында Кеңес Одағы Шығыс Қазақстандағы Семей ядролық полигонында бірінші атом бомбасының сынағын өткізді.

1991 жылдың 29 тамызында Қазақ КСР Пре­зиденті Нұрсұлтан Назарбаев өзінің Жарлығымен Кеңес Одағы құлауға төрт ай қалғанда Семей ядролық полигонын жапты.

 

И.Сталин 1947 жылдың тамызында полигонды құру қаулысына қол қойды.

1949 жылдың 29 тамызында Кеңес Одағы Шығыс Қазақстандағы Семей ядролық полигонында бірінші атом бомбасының сынағын өткізді.

1991 жылдың 29 тамызында Қазақ КСР Пре­зиденті Нұрсұлтан Назарбаев өзінің Жарлығымен Кеңес Одағы құлауға төрт ай қалғанда Семей ядролық полигонын жапты.

1991 жылдың 26 желтоқсанында Қазақстан мен АҚШ кең ауқымды дипломатиялық қарым-қатынастар орната бастады. Қазақстандағы ядролық арсеналдың тағдырына қатысты мәселе екі ел басшылары үшін алдыңғы қатарлы маңызға ие болды.

1991 жылдың 30 желтоқсанынан бас­тап Кеңес Одағы формалды түрде өзінің өмір сүруін тоқтатты. Қазақстан 370 ядролық оқтұмсықты Х-55 қанатты зымырандармен жарақтандырылған 40-қа тарта ТУ-95 ауыр бомбалаушы эскадронға, сондай-ақ 104 МБР РС-20 (НАТО жүйелеуінде SS-18 «Сатана») континентаралық баллистикалық зымырандары (КБЗ) үшін әрқайсысының тротилдік баламасының қуаты 1 мегатонна болатын 1040 ядролық оқтұмсықты құрайтын әлемдегі 4-ші ядролық арсеналға ие болды.

1992 жылдың 23 мамырында Қа­зақ­стан Ке­ңестік Социалистік Респуб­ли­калар Одағы мен Америка Құрама Штаттары арасындағы стратегиялық шабуылдаушы қаруларға шектеу қою және қыс­қарту жөніндегі (СНВ-1 келісіміне) Лиссабон хаттамасына қол қойып, ядро­лық қаруды таратпау міндеттемесін бе­кітті және ядролық қаруға ие болудан бас тартты.

1992 жылдың 2 шілдесінде Қазақстан Пар­ламенті СНВ-1 келісімін ратификациялады.

1993 жылдың 14 қаңтарында Қа­зақстан Хи­мия­лық қаруды қолдану, жинау, өндіру, жасап шығаруға тыйым салу және оны жою туралы кон­венцияға (ХҚК) қол қойды.

1993 жылдың 13 желтоқсанында Қа­зақ­стан Парламенті Ядролық қару­ды таратпау жө­ніндегі шартын (ЯҚТШ) ратификациялады. Сол күні Алматыда Президент Нұрсұлтан Назар­баев пен АҚШ Вице-президенті Альберт Гор Қазақстанда қауіптерді бірлесе қысқарту (Нанн-Лугардың) бағдарламасын жүзеге асы­руға жол ашатын рамалық келісімге қол қойды.

Қазақстан 1994 жылы ядролық қа­рудан бас тарту туралы шешімнен бас­тап таратпау сала­сында көшбасшы бо­лып келеді. Сол кездің өзінде Қа­зақстан 1400 ядролық оқтұмсыққа ие болды. Бұл Франция, Ұлыбритания және Қытайды қоса алғандағыдан да көп.

1994 жылдың ақпанынан Қазақстан Рес­пуб­ли­касы Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің (МАГАТЭ) мүшесі. Қазіргі таңда республиканың барлық ядролық нысандары МАГАТЭ-нің кең ауқымды кепілдігінде.

1994 жылдың 14 ақпанында Президент Н.На­зар­баев ядролық қаруы жоқ мемлекет ретінде, Ядролық қаруды тарат