Ел тұрмысын көтеру ерекше жауапкершілік жүктейді

Ардагерлер арнаулы заңмен қорғалады

Жалпы отырыстың басында Ор­та­лық сайлау комиссиясының мүше­сін тағайындау мәселесі қаралып, бұл лауазымға Жоғарғы палата бас­шысының ұсынысы бойынша Серік Сыдықов бекітілді.

Алқалы жиынның күн тәртібі бойынша ардагерлер мәселелеріне қатысты үш заң жан-жақты талқы­ланып, қабылданды. Алдымен Ең­бек және халықты әлеуметтік қор­ғау министрі Біржан Нұрымбетов Пар­ламент Мәжілісінде мақұлданған «Ар­да­герлер туралы» заң жобасын сена­торлардың назарына ұсынып, құжат ардагерлерді әлеуметтік қор­ғауға байланысты қоғамдық қаты­настарды реттейтін заңнамалық акті­лерді жүйелеу, қайта қарау жә­не ардагерлердің жаңа санаттарын қалыптастыру мақсатында әзірл­ен­генін атап өтті.

Бұл заңмен қатар «Қазақстан Рес­публикасының кейбір заңна­малық актілеріне әлеуметтік қамсыз­дандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ілес­пе заң жобасы екі оқы­лымда қарал­ды. Аталған құжат­тың мақсаты – ар­да­герлер мен Отан алдындағы әскери және аза­маттық борышын өте­ген адам­дардың құқықтары мен әлеу­меттік мүдделерін қорғау саласын­дағы мәселелерді реттеу. Қолда­ныс­тағы заңнамаға сәйкес мемлекеттен жеңілдіктер мен кепілдіктер алатын ардагерлеріміздің саны 169 мың болса, қосымша көзделіп отырған мем­лекеттік қолдау шараларымен 180 мың­нан астам ардагер қамтылады.

Сондай-ақ депутаттардың бас­тамасымен құқықтық нормаларды «Ардагерлер туралы» заңға сәйкес келтіру мақсатында әзірленген Салық кодексіне және Салық ко­дек­сін қолданысқа енгізу туралы заңға өзгерістер енгізу туралы заң жобасы екі оқылымда қаралып, мақұлданды. Құжатта ҰОС қатысушылары мен оларға теңестірілген тұлғаларды көлік, мүлік салықтары, соттарда мем­лекеттік баж төлеу, азаматтық хал ак­тілерін тіркеу кезінде және тағы басқа салықтардан, мемлекеттік баждар­дан босату ұсынылады.

Әлеуметтік мәселелерді реттеуге бағытталған

Бұдан кейін депутаттар «Қазақ­стан Республикасының кейбір заңна­малық актілеріне еңбек мәселе­лері бойынша өзгерістер мен толық­ты­ру­лар енгізу туралы» заң жобасын жан-жақты талқылады. Бұл құжат Қазақ­стан Республикасының 2010-2020 жылдарға арналған құқықтық саясат тұжырымдамасына сәйкес әлеу­мет­тік әріптестермен және мүд­делі мемлекеттік органдармен бір­лесіп әзірленді және еңбек қатынас­тарын, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қор­ғауды реттеуге бағытталған.

Әлеуметтік бағыттағы мақұл­дан­­ған тағы бір құжат «Қазақстан Респуб­ликасының кейбір заңнама­лық актілеріне көші-қон процестерін реттеу мәселелері бойынша өзге­ріс­тер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы болды. Мұны да сенаторлар екі оқылымда қарады.Аталған заң жобасын таныс­тыр­ған Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Біржан Нұрымбетов заң жобасын қабылдаудың міндеті көші-қон заңнамасын жетілдіру екенін атап өтті. Ал көші-қонды реттеуді көздейтін құжатта Мем­лекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша «оралман» сөзін «қандас» сөзіне ауыс­тыру туралы түзетулер енгізілді.

Сенаторлар Қазақстан Респуб­ли­касында бейбіт жиналыстарды ұйымдастыру және өткізу тәртібі туралы заң жобасын, сондай-ақ заңнамаға бейбіт жиналыстарды ұйымдастыру және өткізу тәртібі мәселелері жөніндегі түзетулерді бірінші оқылымда мақұлдады. Бұл құжаттардың негізгі мақсаты – азаматтардың бейбіт және қарусыз жиналуға, жиналыстар, митингілер мен демонстрациялар, шерулер мен пикеттер өткізудің конституциялық құқығын жүзеге асыру.

Ақпарат жəне қоғамдық даму министрі Дәурен Абаев қолда­ныс­тағы бейбіт жиналыстар мен митингтер өткізу тәртібі туралы заңның қабылданғанына 25 жыл өткенін, жаңа заң қабылдау уақыт талабы екенін айтты. Сондай-ақ ол министрлік заң жобасын әзірлеу барысында қоғамдық пікірді, әлеуметтік желілерді зерделегенін, әлеуметтік зерттеулер жүргізгенін, қарама-қайшы пікірлердің көпті­гінен барлық мүдделі тарапты қана­ғаттандыратын оңтайлы шешім табу оңай болмағанын атап өтті. Заң жобасын әзірлеу барысында АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Аустралия, Сингапур, Жапония, Швеция және Ресей сияқты елдердің аталған саладағы заңнамалары мұқият зерделенген екен.

Аталған құжатта заңнамаға бейбіт жиналыстардың базалық қағидаттарын енгізу көзделеді. Олар – зорлық-зомбылықсыз сипат; заңдылық; мемлекеттік қауіпсіздікті, қо­ғам­дық тәртіпті, денсаулық сақтау­ды, басқа адамдардың құқық­тары мен бостандықтарын қорғауды қамтамасыз ету; қатысу еріктілігі.

Күн тәртібінің соңына қарай депу­таттар Әріптестік туралы негіз­демелік келісімді (2014 жылғы 4 мамырдағы Қазақстан Республи­касының Үкіметі мен Азия даму банкі арасындағы Қазақстан Рес­пуб­ликасын экономикалық әртарап­тан­дыру және оның орнықты дамуы­на, жалпы өсуіне жәрдемдесу мақ­сатында ынтымақтастықты күшей­ту жөніндегі әріптестік туралы негіздемелік келісімге түзетулер мен толықтырулар) ратификациялады.

Бақылау тапсырылды

Сенат Төрағасы Дариға Назар­баева жалпы отырысты қорытын­дылай келе, көпшілікті алаңдатып отырған бірқатар мәселеге тоқталды.

– Бүгінгі жағдайда халық және экономиканың барлық саласы мемлекеттің қолдауына мұқтаж. Әлемдік экономикадағы келеңсіз ахуал мен ресурстардың шектеулі болуын ескеретін болсақ, әртүрлі сценарийлер мен болжамдарды қарастырып, нақты мүмкіндіктер мен резервтерге баға беруіміз қажет. Үкіметтің іс-қимыл жоспарының негізгі ережелерін Парламенттің, өңірлердің, экономика салалары мен қоғам өкілдерінің қатысуымен талқылау қажет деп есептеймін. Бұл талқылаусыз қабылданған құжат болмауы керек. Бұл мәселелер бүкіл қоғамды толғандырады. Әрине бұл жерде басымдық берілетін мәселелер бар. Бірінші кезекте – азық-түлік және санитарлық-эпидемиялық қауіпсіздік, сондай-ақ импортты алмастыру мәселелері. Мұнайдан түсетін табыстардың төмендеуі экспорт мүмкіндіктерін айтарлықтай қысқартады, яғни көп нәрсені біз өзіміз жасап үйренуіміз керек, – деді Дариға Назарбаева.

Сенат Төрағасы Агроөнеркәсіп кешенін дамыту стратегиясына ерекше көңіл бөлу қажет еке­нін айтып, әлемнің көптеген елі аш­тықтың ықтималдығынан қауіп­теніп жатқанда, бізде жиналған өнім­дерді не істерімізді білмей отыр­ғанымызды атап өтті. Бұл ретте Түркістан облысындағы қы­рық­қабат өніміне байланысты жағдайды мысалға келтірді.

Дариға Назарбаева қысылтаяң кезеңнің басқа да мәселелеріне тоқ­талып, сөзінің соңында Парла­мент барлық деңгейдегі билік орган­дары­ның төтенше жағдайдағы әре­кет­теріне егжей-тегжейлі талдау жүр­гізіп, жүйелі қорытынды шығару керек екенін атап өтті.