Үшінші экономика да құлдырады

Әлем • 19 Тамыз, 2020

Үшінші экономика да құлдырады

17 рет көрсетілді

Жапония экономикасы коронавирус пандемиясы салдарынан құлдырай түсті. Әлемнің үшінші экономикасы саналатын елдің ішкі жалпы өнімінің көрсеткіші сәуір-маусым айларында 7,8 пайызға азайды. Сарапшылар мұндай төмен көрсеткіш Жапонияда соңғы кездері алғаш рет кездескенін айтады.

Светлана ҒАЛЫМЖАНҚЫЗЫ

Жалпы, жапондар экономикалық өсімнің баяулауымен күресті дағдарысқа дейін бастап кеткен-ді. Жыл басындағы екі тоқсан бойғы төмен көрсеткіштер экономиканы рецессияға алып келді. Дегенмен, өткен аптадағы деректер қаржы әлемінің жағдайы мүшкіл екенін анық көрсетті. Сарапшылар нәтиженің олар күткеннен де төмен екенін хабарлады.

Экономиканың құлдырауына бірден-бір себеп – ішкі тұтынудың төмендеуі. Жапония экономикасының жартысы ішкі нарыққа негізделген, сондықтан жаһандық сауда, экспорттың азаюымен қоса ішкі нарықтың бәсеңдеуі де Жапония экономикасы үшін қауіпті.

Тұтыну көрсеткіші 8,2 пайызға төмендеп, рекордты шамаға жетіп отыр. Ал шетелден келетін тауар 18,5 пайызға азайған. Әсіресе автокөлік экспорты үлкен зардап шегуде. ІЖӨ 2011 жылғыдан да бірнеше есе құлдырады. Соңғы статистикаға қайта оралсақ, елдегі ІЖӨ 485 трлн йенге дейін төмендеген. Мемлекеттік облигациялардың табысы да төмен.

Пандемия кезінде экономиканың құлдырауы көп мемлекетке таңсық емес. Карантин шаралары күшейтілмесе де, халық үйде отырғанды жөн көрді. Сәйкесінше, ақша да жұмсалмады. Бұл өз кезегінде корпоративті салаларға да әсер етті. Тұтынушылар азайған сайын компаниялардың табысы төмендей түсті. Сарапшылар бұл тізбектің тығырыққа тірейтінін айтады. Өйткені тіпті Жапониядағы көптеген ірі компания келешекте жұмысқа кадрлар алу мәселесіне күмәнмен қарайтынын айтады. Бүгіннің өзінде ірі компаниялардың қызметкерлерін толық қамтамасыз етуі қиындап кетті.

Дегенмен, «ауызды қу шөппен сүртуге» әлі ерте. Capital Economics тәуелсіз макроэкономикалық зерттеу агенттігі керісінше Жапония экономикасы пандемиядан кейін басқа экономикаларға қарағанда тез қалпына келеді деп болжап отыр. Олардың мәліметінше, бүгінде инфекцияның екінші толқынындағы Жапонияда науқастар саны көп емес, сонымен қатар елдің денсаулық сақтау жүйесі қатермен бетпе-бет келіп, жүйенің тиімділігін дәлелдеген. Агенттік Жапонияның ІЖӨ көрсеткіші биылғы жылдың үшінші тоқсанында жақсы бетбұрыс жасап, келесі жылға дейін жақсы нәиже береді деген пікір білдірді.

Оң өзгерістен үкімет те үмітті. Жапония премьер-министрі Синдзо Абэ пандемия салдарын жеңілдететін бірқатар шараны таныстырды. Мамырда ғана карантин тәртібі жеңілдетілгенімен, алдағы уақытта ол тағы күшейтілуі мүмкін деген болжам бар. Ал бұл тағы да бизнес пен сауда секторына теріс әсер етеді.

Бұған дейін Жапония экономика министрі Ясутоши Нишимура үкіметтің жоспары дайын екенін хабарлаған еді. «Пандемия салдарын жою үшін экономика мен туризмді құтқаратын шараларды қабылдауға дайынбыз», деді ол мәлімдемесінде. Сонымен қатар желтоқсанда премьер-министр Синдзо Абэ де үкіметтің сауда салығының өсуінен туған жағдайды реттеуге 120 млрд АҚШ долларын бөлуге келісім бергенін мәлімдеді.

Әзірге нақты шара ретінде әлеуметтік қолдау қарастырылған. Әрбір жапондық үкіметтен 100 мың йен, яғни 926 АҚШ доллары көлемінде жәрдемақы ала алады.

Екінші экономикаға ие Қытай да көп ұзамай жақсы нәтижелерімен көрінетін секілді. Өйткені басқа мемлекеттер әлі де пандемия кесірінен болған шығынды санап жатса, Қытай сәуір мен маусым аралығында экономиканың 3,2 пайызға өскенін хабарлаған.

Күннің маңызды және өзекті жаңалықтарын «Егемен Қазақстан» телеграм каналынан оқыңыз