Заңды білмеу жауапкершіліктен босатпайды

Бір өкініштісі, жылдар бойы жайқалып өскен ағашты санаулы сәтте сұлата салып жүре беретіндердің саны елімізде әлі де көп. Оның негізгі себебі ретінде азаматтардың заң­ға қатысты білімінің аздығын айтуға болар еді. Себебі, елімізде табиғат заңнамаларын бұз­ғаны үшін қолданылатын  әкімшілік және қылмыс­тық жауапкершілік бар. Бұл ретте біз заңсыз ағаш кесу мәселесіне тоқталайық деп отырмыз. Әрине, білмегеннің айыбы жоқ. Алайда заңсыз ағаш кескендерге қатысты жауапкершілікті біле жүргендеріңіз құба-құп болары анық.

Табиғат байлығымызды қорғап тұрған Қазақстан Конституциясының 340-бабы бар. Онда ағаштар мен бұталарды заңсыз кесу, жою немесе зақымдау мәселесі қарастырылған. Үй маңындағы, саяжай мен бау-бақша учаске­леріндегі ағаштар мен бұталардан басқа, орман қорына кірмейтін ағаштар мен бұталарды заңсыз кескен немесе зақымдаған, сол сияқты орман дақылдарын, орман тұқымбақтары мен плантация көшеттерді, сондай-ақ ормандарды молықтыру мен орман, өскіндерді не қолдан отырғызылған екпелерді жойған немесе зақымдаған адамға екі жүз айлык есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады, не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына небір жүз сексен сағатқа дейінгі мерзімге қо­ғам­дық жұмыстарға тартылады, не алпыс тəу­лікке дейінгі мерзімге қамаққа алынады.

Орман қорына кіретін ағаштарды жəне бұталарды заңсыз кесу, жою немесе зақымдау бойынша үш жүз айлық есептік көрсеткіш­ке дейінгі мөлшерде айыппұл салу, не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не екі жүз кырық сағатқа дейінгі мерзімге қоғам­дық жұмыстарға тарту, не жетпіс бес тəулікке дейінгі мерзімге қамаққа алу жазасы қарастырылған.

Осы баптың бірінші немесе екінші бөлік­терінде көзделген: бірнеше рет, адам өзінің қызмет бабын пайдалана отырып, ірі залал келтіре отырып, ерекше қорғалатын табиғи аумақ­тарда жасалған іс-əрекеттерге байланысты белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығы­нан үш жылға дейінгі мерзімге айыра отырып неме­се онсыз, бес жүз айлық есептік көрсет­кіш­ке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады, не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына, не үш жүз сағатқа дейінгі мерзімге коғамдық жұ­мыс­тарға тартылады, не тоқсан тəулікке дейін­гі мерзімге қамаққа алынады.

Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөлік­терінде көзделген, қылмыстық топ жаса­ған іс-əрекеттер үшін екі жылдан бес жыл­ға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру қарастырылған.

Ертеңгі ұрпаққа тартымды табиғат пен саялы ағаш қалдыру аманаты – бүгінгі буынның мойнында тұрғанын ұмытпайық. Орманымыз сиреп, көрікті мекеніміз күйреп кетпес үшін де барымызды салуымыз қажет. Ол үшін көр­се көз қызығатын байлығымызды аяқасты етпеу, бекітілген заңнан аттамау маңызды. Себебі, заңды білмеу жауапкершіліктен босатпайды. Осыны естен шығармайық.

Самат ҚАБДЫҒАЛИЕВ,

«Тарбағатай» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі орманшысының көмекшісі