Коллажды жасаған Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»
«Ақылды» ингалятор
Ингалятор демікпені емдеудің негізгі әдісі, дұрыс қабылдаған жағдайда пациенттердің 90 пайызына көмектеседі. Алайда зерттеулер көрсеткендей, науқастардың 50 пайызы ғана ингаляторды дұрыс пайдаланады екен. Демікпеге шалдыққан науқастардың жағдайларын жақсарту үшін Bluetooth көмегімен «ақылды» ингалятор жасалды. Шағын құрылғы ингаляторға бекітіліп, әр дозаның күні мен уақытын және оның дұрыс енгізілгенін бақылап отырады. Содан кейін бұл деректер пациенттің смартфонына жіберіледі. Клиникалық зерттеулер аталған ингаляторды қолданған кезде ингалятор ішіндегі сұйықтық қарапайым ингалятормен салыстырғанда аз жұмсалатынын көрсетті.
Хирург робот
Робот денсаулық сақтау саласына 1980 жылдардан келе бастады. Бірақ 2019 жылдан бастап қана медицинада роботтарды пайдалану кең етек алды. Роботтың көмегімен жасалған хирургиялық операция инфекцияларға аз сезімтал болады және қарапайым операцияға қарағанда тез жазылады екен. Роботтар науқасқа қажетті протезді асқан дәлдікпен еш қиындықсыз жасай алады. Бұл процесс болашақта хирургтерді робот алмастырады деген пікір тудырғанымен, «құлтемірді» хирургтердің жұмысын жеңілдету үшін және жұмыс сапасын жақсарту үшін ғана қолдануға болады.
Мидың сымсыз сенсоры
2016 жылы америкалық зерттеушілер уақыт өте келе еритін және хирургиялық жолмен алып тастамай-ақ адамның миына имплантацияланатын сымсыз, көп функциялы сенсор ойлап тапты.
Мұндай зерттеулер адам миы жарақаттанғанда немесе ота жасалғаннан кейін науқастың жай-күйін бақылап отыру үшін қажет.
Телемедицина
Мобильді интернеттің таралуы мен бейнеконференциялар технологиясындағы жетістіктер телекоммуникацияны 2019 жылы медициналық технологияның маңызды бағыттарының біріне айналдырды. Ұялы құрылғы мен екіжақты камераны қолдана отырып провайдерлер пациенттермен қашықта жеке кездесулер өткізе алады. Бұл әдетте ауылдық жерлерде тұратын науқастар мен ауруханаға белгілі себептермен бара алмайтын науқастарға өте қолайлы.
Денсаулықты бақылайтын құрылғылар, айталық, сіздің жүрек соғысыңызды, қан қысымыңызды және қанның оттектенуін тексере алады. Веб-қосымшалар мен қосымшалар науқастардың сұрауларын реттеп, провайдерлер мен науқастардың уақытын және энергиясын үнемдейді. Тіпті қарапайым телемедициналық сапарлар адамдардың өмірін құтқаруы мүмкін. Олар тасымалдау, тіл және география сияқты кедергілерді жеңуге себеп болады.
Блокчейн технологиясы
Дүние жүзінде деректердің бұзылуы жылына денсаулық сақтау саласына орташа есеппен 3,86 млн доллар көлемінде шығын әкеледі. Мәселені шешу үшін ғалымдар блокчейн технологиясын пайдалануды ұсынып отыр. Қазіргі таңда криптографиялық жүйе негізінде құрылған блокчейн технологиясы аса көлемді ақпаратты сақтайды. Бұл деректерді қауіпсіз сақтап қана қоймай, делдалдарды жояды және жеткізушілер мен науқастардың шығынын үнемдейді. Блокчейн сонымен бірге алаяқтықтың пайда болу мүмкіндігін азайта алады.
Мұның бәрін шешуге көмегі тиген ең алғашқы блокчейндердің бірі – ALLIVE, ол шифрланған денсаулық профилін және тіпті жасанды интеллект дәрігерлерді қамтитын бүкіл денсаулық экожүйеден тұрады. Ғалымдар болашақта осындай жүйелерді көбейтуді жоспарлап отыр.
Иммундық терапия
Иммундық терапия бүгінгі таңда медицинадағы қалыптасқан анықтамаларды өзгертуде. Оның басты қолданылу аясы – қатерлі ісікпен ауыратын науқастың жасушаларына генетикалық өзгеріс енгізу. Химиялық терапиядан айырмашылығы, иммундық терапия сау клеткаларды жоймайды. Иммундық жүйені өзгерте отырып, технология қатерлі ісік жасушаларын анықтауға және жоюға, ісіктің өсуін тежеуге бағытталған.
Бірлескен терапиямен және жасанды Т-жасушалармен біріктірілген жаңа емдеу технологиясы идеал терапия болып саналады. Ол соңғы онжылдықта медицина саласына айтарлықтай өзгеріс пен жаңалықтар әкелді.
3D баспа
3D баспамен шығарылған әлемдегі алғашқы объект – көзді жууға арналған сапасы төмен шыныаяқтың үлгісі. Содан бері 3D баспа көп өзгерді. Енді медициналық құрылғыларды науқастың нақты сипаттамаларына дәл сәйкестендіруге және олардың табиғи анатомиясымен үйлесімді етуге болады. Науқастың денесіне қажетті имплантаттар, протездер мен құрылғыларды, олар дәл икемделіп, бапталған кезде ала алады.
3D баспа сапасын одан әрі жақсарту үшін биопринтингті дамыту қолға алынуда. Ғалымдар қан тамырларын, синтетикалық аналық бездерді, тіпті ұйқы безін де жасай алды. Содан кейін бұл жасанды мүшелер пациенттің денесінде бастапқы ақауларды ауыстыру үшін енгізіледі. Технологияның дамуы жыл сайын трансплантацияға тәуелді миллиондаған пациенттердің сұранысын өтейді.
