Адамның еті үйренген дейміз бе, әлде үздіксіз үрейден шаршады ма, көшелерде қарапайым қауіпсіздік шараларын сақтамайтын жандар көбейген. Қайда барсаң да, топырлаған жұртты көресің. Ара қашықтық сақтау керектігін тіпті білмейтін секілді. Маска тағып жүруді де қойған. Осыдан бір жыл бұрын індеттің ошағы болған Қытайда жағдай тұрақталған секілді. Бұған қатаң тәртіп пен жүйелі жұмыс себеп. Бүкіл әлем Қытайдың вируспен сәтті күресін үлгі етіп айтқанымен, қатаң шараларын орындауға күші жетпей жатыр. Вирустың бір басылып, бір өршуіне осы да себеп болса керек. Үкіметтер тұрғындарға үйден шығуға рұқсат бермегенде ғана жағдай жақсарады. Қалай барлығы қалыпқа келеді, халық тура солай ешнәрсе болмағандай бұрынғы қалыпты тірлігіне көшеді.
Қытай демекші, бірнеше апта бойы жауапты органдар Циндао портында коронавирустың өршуіне байланысты зерттеу жүргізген еді. Нәтижесінде, қоймалардың бірінің қызметкері Германиядан келген мұздатылған шошқа етінен вирус жұқтырды деген қорытындыға келген. Науқаспен байланыста болған адамдардың бәрі бірден карантинге алынып, порт арқылы тасымалданатын тауарлар тоқтатылған. Әр жағдайды осылай жіті қарау елдің вирусты ауыздықтауының басты себебі болса керек. Алайда Германия бұл мәлімдемемен мүлдем келіспей отыр. Біріншіден, ауа арқылы тарайтын вирустың тағам арқылы жұғуы еш жерде тіркелмеген, екіншіден, етте вирус болғанымен, оның өте салқын температурада ұзақ уақыт шыдауы мүмкін емес. Десе де індеттің кесірінен әлемде Қытай азаматтарына қауіппен қарайтындар көбейіп, ксенофобия көбейген кезде, мұндай ұлтаралық даудың пайдаға аспасы анық.
Қытайдан кейін індеттің зардабын көп көрген осы кәрі құрлық елдері болған еді. Екінші толқын келіп, Еуропа елдері қайта қамдана бастады. Кейбір сарапшылар Италиядағы жағдайдың тағы да бақылаудан шығып бара жатқанын ескертіп жатыр. Жұма күні 580 науқас қайтыс болған. Бұл – алты айдан бергі ең жоғары көрсеткіш. Көктемдегі қорқынышты жағдайдың қайталанбауын тілеп жүргендер көп. Билік «қызыл аймақ» деп танылған бес өңірді толық жауып тастаған. Футбол клубтарында да вирус жұқтырғандар көбейген сыңайлы, жалпы А сериясының 100-ден астам футболшысы індет жұқтырған деген дерек бар.
Еуропаның өзге елдерінде де жағдай мәз емес. Қазан айында ұлттық локдаун жариялаған Францияда қатаң шаралар желтоқсанға дейін жалғасуы мүмкін. Ал тұрғындар сыртқа шығуы үшін арнайы құжат толтырулары керек. Десе де мектептер, өндіріс орындары мен құрылыс жұмыстары жалғаса береді. Дүкен, бар мен ресторандар жабық.
Індеттің өршуіне байланысты Ұлыбритания да локдаунда. Бұл шара жалпыұлттық қатаң талаптарды сақтауды талап етеді. Желтоқсанға дейін енгізілген шараның бітуіне екі апта қалды. Сарапшылар алдағы он төрт күннің індеттің таралуын бәсеңдетуде өте маңызды екенін айтып отыр. Вакцина туралы жағымды жаңалық қазіргі толқынға еш әсер ете алмайды. Сол себепті билік халықтан ережені бұзбауды сұрап отыр. Елдегі жағдай сәл болсын тұрақтанғанға ұқсайды.
Вирустың жануарлардан адамға жұғатыны белгілі еді. Осыған дейін тіркелген бірнеше жағдай бар. Алайда Данияның күзен фермаларындағы індет бұрынғыға ұқсамайды. Ферма қызметкеріне жұққан коронавирустың мутацияға ұшырағаны белгілі болды. Бұл күзеннен вирус жұққаны туралы алғашқы хабар емес. Нидерландта күзен фермасының қызметкері сәуір айында COVID-19 жұқтырған еді. Тек кейіннен вирустың адамнан жануарға, жануардан адамға жұғатыны белгілі болған-ды. Одан бері Италия, Испания, Швеция, АҚШ елдерінде де күзеннің вирус жұқтырғаны анықталған. Даниядағы жағдайдың назарға іліккені елдегі күзен фермаларының көптігінде. Ел билігі 17 млн күзенді қырып тастау туралы шешімге келген. Дания – әлемдегі күзен терісінің ең үлкен импорттаушысы. Мұның онсыз да дағдарыстағы ел экономикасы үшін ауыр соққы болатыны сөзсіз.
Еуропаның кейбір елдері қауіптің сейілгенін айтуда. Чехия, Бельгия екі апта бойы өршіп тұрған індеттің беті бері қарады деп отыр. Өткен апталармен салыстырғанда вирус жұқтырғандар саны азайып келеді. Дегенмен коронавирус ешқайда кетпейтінін тәжірибе көрсетті емес пе? Германияда керісінше науқастар саны көбейді. Елде бір күнде 1700 адам тіркелген. Роберт Кох институтының басшысы Лотар Вилер алдағы айларда жағдай нашарлауы мүмкін дейді. Оның айтуынша, инфекцияның баяулағанына қарамастан, ережелерді жеңілдетуге болмайды және жақын арада қалыпты жағдайға оралу мүмкін емес. Көктемде Германия кәрі құрлықта қатаң шараларының арқасында вирусты жеңген елдердің қатарында болған еді. Көршілес Испания, Италиямен салыстырғанда вирустан қайтыс болғандар саны әлдеқайда төмен болды. Дегенмен екінші толқынның салқыны немістерге де тиді. Сол себепті 2 қарашадан бастап елде жартылай локдаун жарияланған. Қызмет көрсету, тамақтану орындары әдеттегідей жабық. Жақында Германияның Денсаулық сақтау министрі Йенс Спан COVID-19 анықталған медбикелер қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, жұмыс істей берсін дегені үшін сынға ұшырап үлгерген. Індеттің денсаулық сақтау саласындағы жауапты адамдарды аяп жатпағаны белгілі.
Кәрі құрлық індеттің екінші толқынымен күресіп жатқанда, Жапония сарапшылары елде үшінші толқынның басталғанын айтып дабыл қағуда. Елде соңғы үш күн қатарынан рекордтық көрсеткіш тіркелді. Індеттің қайта бас көтергеніне қарамастан, Токио көшелеріндегі туристердің қарасы қалың. Себебі елде отандық туризмді қолдау үшін арнайы жеңілдетілген шаралар енгізілген. Жапонияның қалаларына қыдырып барғандар үшін қонақүй, көлік, тамақ, қызықты орындардың барлығында 50 пайыз жеңілдік беріледі. Бұл – Жапония үкіметінің арнайы жобасы. Премьер-министр Йошихидэ Суга үкіметтің ішкі туризмді қолдау үшін енгізген субсидиясы жалғасатынын және төтенше жағдай енгізудің қажеттілігі жоқ екенін мәлімдеген. Естеріңізде болса, Жапония көктемде де елде індеттің өршігеніне қарамастан төтенше жағдай жариялауға асықпаған еді.
Көршілес Ресейде де жағдай қиын. Аймақтардағы ауруханаларда орын жетіспей жатқан көрінеді. Ал Мәскеуде уақытша үлкен бес орталық науқастарды емдеуге жабдықталған. Солардың бірі – «Крылатское» мұз сарайы. Ел экономикасын қорғауға тырысқан биліктің жалпыұлттық қатаң шараларды енгізуге құлшынысы жоқ. Оның үстіне Ресейде әзірленіп жатқан вакцинаның жақсы нәтиже беретініне сенімді. Жақында америкалық компанияның тиімді вакцина ойлап тапқанынан кейін, Ресей тарапы да өз вакцинасын 92 пайыз тиімді деп хабарлады. Жалпы, Ресейдің вакцина додасында үздік атануға деген талпынысы әуелден белгілі. Бұл жарыс сырт көзге адамзат игілігі үшін емес, коммерциялық мақсатты көбірек ұстанатындай көрінетіні тағы бар. Мұны, әсіресе Батыс ғалымдары айтып отыр. Сондай-ақ TASS агенттігі елде 500-ге жуық дәрігердің індеттен қайтыс болғанын хабарлады.
Әлемде кеңінен тойланатын Жаңа жыл мерекесінің қарсаңында жағдайдың қалай болары белгісіз. Әзірге індеттің бет алысы көңіл көншітпейді. Жоғарыда айтылған мәліметтердің барлығы көктемдегі жағдайды дәлме-дәл қайталап жатқанға ұқсайды. Олай болса еліміздегі ахуал одан әрі ушықпай тұрып, бейқам тіршілікті, маскасыз жүруді, той-томалаққа баруды қазір тоқтату қажет.
