Ал бұл мекеннің бір пұшпағы Алматы облысының Сарқан ауданының аумағында жатыр. Жалпы, көркем тіршілікке көзайым болу үшін осы топырақта туып өсу қажет шығар. Еш болмағанда жылына бір рет Сарқанға сапар шегу керек-ті. Қазір мұның жолы табылған. Яғни, аймақтың ерекше келбеті ауылдық жердегі туризмді дамытуға да ықпал ете бастапты. Мысалға, биыл Сарқан ауданы аумағына алыс-жақын шетелдерден 23 мыңнан астам демалушы келген екен. Табиғат аясындағы тамаша демалыстан бөлек, «Жоңғар Алатауы» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» мемлекеттік мекемесінің аумағына келушілер саны артқан. Мұнда 13 экологиялық және мәдени-тарихи туристік бағыт жасалған екен. Өткен жаз маусымында ұлттық парктегі табиғат байлығын көзбен көріп қайтуға 1500 турист арнайы ат басын бұрған көрінеді.
Жалпы, Сарқан ауданының келешегін туризмнің дамуымен байланыстырған жөн. Әлем картасындағы суы мөлдір, дертке шипа Балқаш көліндегі демалыс айлақтары да осы ауданның аумағына қарайды. Ал көл жағалауында демалатын адамдар саны жылдан-жылға артып жатқандығы байқалады. Биылдың өзінде көлдегі 17 демалыс орнына 21,5 мың адам келген екен. Қуанарлығы 2013 жылы жасалған Балқаш көлі жағалауын дамытудың бас жоспары жемісін бере бастаған. Көл жағалауының инженерлік-коммуникациялық жүйелерінің құрылысын жүргізуге 115 млн теңге қарастырылған болса, өткен жылы 47,8 млн теңгенің жұмысы істеліпті. Жобаға сәйкес көлге дейінгі 15 шақырымға автокөлік жолын төсеу, 50 шақырымдық су құбыры жүйесін салу, ұзындығы 40 шақырым болатын кәріз жүйесін жүргізу және электр желілерін тарту жұмысы басталған.
Осы жерде Алматы облысындағы жағажай туризмінің қарқын алғанын айта кетелік. Бұл орайда Алакөл жағалауын дамыту бағытында да елеулі жұмыстар атқарылғаны тілге оралады. Яғни, Алакөл жағалауындағы кәріз тазарту жүйесінің құрылысына, Ақши ауылын сумен жабдықтау жүйесіне, көлді қоршайтын бөгет жасауға, «Қабанбай – Көктұма» автомобиль жолын орташа жөндеуге бюджеттен қаржы қарастырылған болатын. Демек, Балқаш көлінің жағасы да Алакөл сияқты адам аяғы үзілмейтін демалыс мекені болатын күн жақын. Табысты істің белгісіндей болса керек, биыл Балқаш көлі жағалауындағы 17 демалыс кешені жергілікті бюджетке 12 млн теңгеден астам салық төлеген.
Ауданда қысқы туризмді дамытуға да мүмкіндік бар. 2018 жылдың ақпан айында Жоңғар-Алатауы баурайындағы алғашқы тау-шаңғы базасы ашылды. Қазір мұнда ұзындығы 735 метр болатын шаңғы трассасы және 120 метрлік тюбинг жолы демалушыларға қызмет көрсетеді. Бұйырса Сарқан аумағындағы тау туризміне салынған қаржының нәтижесінде өңір Текелідегі тау шаңғысы базаларымен бәсекеге түсетін күнге жетеді.
Жалпы, Жетісуда тау туризмін дамыту бағытында «Ой-Қарағай» «Апорт» – «Ақтас», «Ақбұлақ» сияқты тау шаңғы курорттарын кеңейту, «Түрген» тау шаңғы курорты мен «Park Canyon» туристік ойын-сауық кешенін салу инвестициялық жобалары басталды. Бұл бағытқа тартылатын инвестиция 300 млрд теңге көлемінде болмақ. Оның 70 %-ы жеке инвестиция көзі. Нәтижесінде бұл 5 мыңға жуық жаңа жұмыс орындарының ашылуына мүмкіндік бермек.
Айтпақшы, Қазақстандағы дәрілік шөптерді өңдеп, экспортқа өнім шығаратын бірегей кәсіпорын да осы Сарқан ауданында. «Азия Голд» компаниясының зауыты 2010 жылы жұмысын бастаған. Бүгінде бұл зауыт отандық фармацевтика нарығына және алыс-жақын шетелге дәрілік шөптер мен ауыл шаруашылығы өнімдерін эскпорттап отыр.
– Тау бөктерінде жалбыз, түймедақ, итмұрын сынды дәрілік өсімдіктер өсіреміз. Оның жалпы аумағы 4000 гектардан асады. Материалдық-техникалық базамызды Германия, Ресей, Беларусьтың техникаларымен толықтырдық. Әлемдегі шөп дәрі өндірісіндегі жетекші елдермен әріптестік орнаттық. Зауыт ашылғалы бері орташа есеппен 600 тонна дайын өнімді экспортқа шығардық. Қазір өндірісте сексенге жуық жұмысшы еңбек етіп жатыр. Келер жылы өндіріс орнының аумағын кеңейтуді жоспарлап отырмыз. Яғни, іргедегі Қарғалы ауылынан да осындай дәрілік шөптерді өңдейтін тағы бір нысан құрылысын бастаймыз, – дейді «Азия Голд» компаниясының басшысы Алексей Коржиков.
Жол картасы аясында 10 жоба жүзеге асырылып, оған 619 млн теңге бөлінген. Бұл қаржының қомақты бөлігіне аудан орталығындағы 9 қабатты үйдің ауласын абаттандыру, ретке келтіру жұмысы жасалды.
– Бұрындары бұл үй ұсқынсыз, ескі болатын. Ал қазір мүлдем келбеті өзгеріп, жаңғыртылды. Нәтижесінде жас мамандарды баспанамен қамтуға қол жеткізетін боламыз. Осы күнге дейін 30 пәтер тұрғындарға табыс етілді, – дейді Сарқан ауданы әкімінің орынбасары Жомарт Мыңбаев.
Сондай-ақ аудандағы ескі клуб үйлері жөнделуде. Мәселен, 1975 жылы салынған Қарабөгет ауылының мәдениет үйіне бұған дейін күрделі жөндеу жасалмаған. Мұндай мысалды көптеп келтіруге болады. Бұған дейін апаттық жағдайда болған Екіаша ауылындағы мектепке де күрделі жөндеу жүргізілген. Өткен ғасырдың 1969 жылы салынған оқу ордасына арада 51 жыл өткенде ғана құрылысшылардың қолы тигені анық.
