Бұрынғы Кеңес дәуіріндегідей емес, қазіргі нарықтық заманда не сатып аламын десең де табу оңай. Кейде жарнаманың арбауына түскеннен бе тым көп тауар тұтынатынымыз бар. Ондайда бір жаңа киімге қолы жетпей отырған отбасының барын білмейміз. Бәріміз емес, әрине. Бұрындары ескі киімді ауылдағы туыс-тумаға жіберу деген жақсы дәстүр бар-тын. Қазір әлемде «жылдам сән» ұғымы қалыптасқалы, биыл сатып алған киімің келесі жылы сәннен шығып, киюге жарамайтын болған жайы бар. Мұндайда қоқысқа кеткен киімнің қоршаған ортаны қаншалықты ластап жатқанын айта кеткен жөн. АҚШ-та шамамен тоқыма бұйымдардың 85 пайызы қажетсіз болып қалады екен. Бұл – 1 жылда 13 млн тонна қоқыс полигонға кетеді деген сөз.

Осыншама киімнің рәсуа болмай, ке­дей­лік шегінде өмір сүріп жатқан отба­сы­­ларға берілуі құптарлық іс. Осын­дай қайы­рымды жобалардың бірі – Qarqyn әлеу­меттік дүкені. Ел астана­сы­ның тұр­ғындары бір жылдан бері «Сы­ға­нақ көшесі, 15» мекенжайы бойын­ша өзіне қажетсіз киім-кешекті алып келе­ді. Бұл дүкенде киім ғана емес, қайы­рым­ды жандардың балалары ойнаған ойын­шық­та­ры ­мен велосипеді де бар. Тура сол өзі­міз­дің «үлкеннен қалған» идеясын қолдай­тындай.

Qarqyn қайырымдылық қорын ұйым­дас­­тыр­ған Мадияр Мұхамеджанұлы мұқтаж жандарға қол ұшын созу туралы бірнеше жыл қатарынан ойластырып жүреді. Ролан, Берік ағаларымен ұзақ кеңесе келе, тегін әлеуметтік дүкен ашу туралы шешімге келген. Алғашында бұл бастамаға күмән білдіргендер көп болған. Дегенмен ізгі ниет пен шын көңіл бәрін жеңген.

2019 жылдың 23 ақпанында ашыл­ған дүкенді толтыруға туыстар мен таныс­тар­дың көмегі көп тиген.

«Таныстарымыз бір-бірінен естіп техника, жиһаз, киім ілгіштері секілді дүкенге қажет дүниелерді алып келе бас­тады. Ғимаратты қаланың орталығынан жалдадық. Сырт жақта баға төмен бол­ға­нымен, киім-кешек өткізгісі келген не алғысы келген жандарға алыс болатынын ескердік. Қорда 1 директор, филиал директоры және 8 жұмысшы қызмет етеді. Волонтерлер мен университет студенттері де көмекке келіп тұрады», дейді Мадияр.

Дүкен киім-кешек, аяқ киім, ойыншық, велосипед, балаларға арналған арба, телефон, ыдыс-аяқ, тұрмыстық техника мен тамақ өнімдерін де қабылдайды. Осының барлығы аз қамтылған отбасыларға, асыраушысыз қалған қарттарға, жалғызбасты, еңбекке жарамсыз адамдарға, соғыс және еңбек ардагерлеріне, жетімдер, көпбалалы отбасылар, мүгедектер мен жалғызбасты аналар мен әкелерге тегін таратылады.

«Отбасының әр мүшесіне айына 1 рет 5 заттан береміз. Мысалы, егер отбасында 4 бала болса, онда ата-анасымен бірге бір айда 30 зат ала алады. Мұқтаж екенін растайтын құжатын көрсетуі керек. Ол кісілерді жүйемізге тіркеп қоямыз. Біздің статис­тикаға сәйкес, дүкенге күн са­йын шамамен 75 адам келіп, 1500-2000-ға жуық зат өткізеді. Зат алуға келетін адамдардың да үлесі көп. Айына дүкенге шамамен 70 мыңнан астам зат келіп түседі. Ашылғалы бері 20 мыңнан астам адам­ға сәл де болсын қол ұшын создық», дейді М.Мұхамеджанұлы.

Жалпы, орташа есеппен 300 млн теңгеге жуық көмек көрсетілген екен. Бұл аз да, көп те емес. Қоқысқа кететін дүние­нің, келесі бір жанның керегіне жара­ғаны қуантады.

Парламент Сенаты Аппаратында қыз­мет ететін Мадияр қоғамдық жұмысқа да үлкен мән береді. Осындай қайырымды дүкенді өзге қалалардан да ашу туралы тілегі жақында қабыл болған екен.

«Аяққа тұрған соң филиал ашу тура­лы біраздан ойланып жүргенбіз. Бірде Алматы қаласы Әуезов ауданы әкімдігі хабар­ласып, жобаларыңызды көрдік, ұнады, қолдау көрсетсек деген тілегін біл­дір­ді. Осылайша қараша айында Алматы қала­сының әкімі Б.Сағынтаевтың қаты­суы­мен Алматы қаласы, Жандосов көше­сі 144/1 мекенжайында дүкеннің филиалын аштық», дейді кейіпкеріміз.

Одан бөлек қор қызметкерлері Мақта­арал­дағы су тасқыны кезінде 3 жүк көлік киім-кешек жолдаған екен. Ескі заттарды алып сорттау, тазалаудың өзі үлкен еңбек­ті қажет етеді. Әдетте жұмыс барысында көлденең келетін қиындық та көп. Жү­рек қалауыңмен атқаратын ісіңе адал бо­лып қалу үшін қаншалықты ынта керек десеңізші.

«Бұл дүкенде қиындық пен қызық қатар жүреді. Тегін берілетін заттар бол­ған­нан кейін сынаушылар да, шынайы ризашылығын айтып кететіндер де жеткілікті. «Жаңа зат берсеңдер болады ғой» дейтін кісілерді де кездестіреміз. Құ­жатсыз келіп тұрып алатындар да жет­кілікті. Растайтын құжатсыз беріл­мей­ді десеңіз, айқайдың әкесін танытатындар болады. Кейде жетімдер үйінен, қарттар үйінен, мүгедектерге арналған, пробациялық орталықтардан көмек сұрайды. Мұндай мекемелермен тығыз жұмыс істейміз. Сұраған заттарын тауып беруге тырысамыз, бір шетке бөлек қойып жинаймыз. Дүкенге келушілер түсінбей, өздеріңе қажет заттарды жинап алады екенсіңдер деп айыптайды. Сынды да қабылдай білеміз», дейді жобаның барлық машақатын көрген қызметкерлер.

Биылғы пандемияның отбасылардың әлеуметтік жағдайына әсер еткені бел­гілі. Табыссыз, мүлдем жұмыссыз қалған­да­ры да көп. Карантин кезінде келген кісілердің 70 пайызы азық-түлік, бала­ларға арналған тағам сұраған екен. Мұндай кезде дүкендегілер қолдан келгенше тауып беруге тырыстық дейді. Одан бөлек SanaMed медициналық компаниясымен бірлесіп, №2 қалалық балалар ауруханасына COVID-19 індетін анықтайтын 300 дана тест табыстаған.

Жобаның жабылып қалмауына қол ұшын созып отырған «Транстелеком» секілді компаниялар да бар. Қалалық әкімдік те соңғы жарты жылда жобаға оң баға беріп, мемлекеттік қолдау көрсетіп отырған көрінеді. Ұйымдастырушылар осы секілді қайырымды жобалардың ғұмыры ұзақ болғанын қалайтын жұрт өзінен артылған дүниесін тасудан шаршамаса дейді. «Жақсылық жасап жарысайық» деген берік ұстанымға сенетін Мадиярға дүкендер желісінің көбейіп, жалпыхалықтық қозғалысқа айналуын шын жүректен тіледік.