Ш.Уәлиханов атын Тарих және этнология институты КСРО Министрлер Кеңесінің Қаулысы, КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы штаттық комиссияның 1944 жылғы 6 желтоқсандағы № 689 этнография институтын және Тіл және әдебиет институтын бөліп шығару туралы» Қаулысы негізінде құрылды. 1961 жылдың қаңтар айында институтқа белгілі тарихшы-ғалым, этнограф Ш.Ш. Уәлихановтың есімі берілді. ҚазКСР ҒА Президиумының 1991 жылғы 12 қыркүйектегі № 73 қаулысымен Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты болып өзгерді.
Конференцияға тарих, тарихнама, деректану және әдістеме; Қазақстан тарихының теориялық-әдіснамалық мәселелері, этнография, археология және мұражай ісі, Ұлы дала мемлекеттілігінің тарихы және оның сабақтастығы; тәуелсіздік жағдайындағы тарих ғылымының жай-күйі мен даму барысы, Қазақстан тарихының шешілмеген мәселелері мен «ақтаңдақтары», Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының қоғамдық-гуманитарлық ғылымдарды дамытуға қосқан үлесі мен ел тарихының ұлттық тұжырымдамасындағы рөлі тұрғысындағы мәселелер арқау болды.
