Әдебиет • 13 Қаңтар, 2021

Happy birthday to you, Лондон!

300 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Бірде «Сан-Франциско дауысы» газетінде он жеті жастағы бейтаныс автордың «Жапон жағалауындағы Тайфун» атты очеркі басылады. Оқырман қауымды елең еткізген бұл туынды әйгілі Джек Лондонның дебюті болатын. Күні кеше – 12 қаңтарда талантты жазушының туғанына 145 жыл толды.

Happy birthday to you, Лондон!

Қырық жасында бауыр ауруынан өмірден өткен ол аз ғұмыр кешсе де әлемдік әдебиетке көп мұра қалдырды. Лондон қаламынан көркемдік деңгейі биік роман, повес­тер мен әңгіме, очерк­тер туды. Ол өмірде бәрін көр­­ді: қаң­ғы­бастық, теңіз қарақ­­шылығы, контрабанда, ал­тын іздеу, сәтті қоғамдық қыз­мет және социалистік мұрат­тары үшін күрес.

Алайда Лондон тарихта біртуар романист һәм ше­бер әңгімеші қалпымен ғана қалды. Оның дүниеден озға­нына ғасырдан асты: шетелде әлі күнге дейін оқылады. Қазақ оқырмандарына да таңсық емес. Дегенмен шығармалары қазақ тіліне толық аударылған жоқ.

Ал Жүсіпбек Аймауытов автордың «Телегей теңіз, ат­та­ныс» шығармасын 1926 жы­лы «Жаңа мектеп» журна­лы­на (4,5 сандары) алғаш­қы­лардың бірі болып ауда­рып, жариялаған. Бала күні­нен те­ңізде өскен жазу­шының қа­ламынан туған туын­ды­лардың барлығы дер­лік теңіз айналасындағы тұр­мыс-тір­шілікке толы.

Лондон шығармашылығы­ның биігі – «Мартин Иден» (1909, қазақ тілінде – 1968) роман-биографиясында ав­тор­дың өзіндік тұлғасы, қо­ғам мен қоршаған ортаны тануы, сөз өнері жөніндегі ойлары жазылады. Кейіннен Лондон шы­ғар­маларын Мұх­тар Әуезов, М.Дәулет­баев, Б.Ома­ров, т.б. қа­ламгер­лер ауда­рыпты. Әуезов­тің «Көк­серек» повесінен ка­надалық жазушы Эрнест Се­тон-Томп­сонның «Виннипег қас­қыры» мен Лондонның «Ақ азу» атты шығармаларының әсері байқалады деседі. Бұл Лондон творчествосының қазақ классикасына белгілі бір деңгейде ықпал еткенін көрсетеді.