Сервистік сүйемелдеудегі үлесі 4%-дан аспайды
«Мақаламен мұқият танысқан «Қазгеология» ұлттық геологиялық барлау компаниясы» акционерлік қоғамы өз дәлелдерін ұсынғысы келеді. Бәсекелестікті шектеуге қатысты айтар болсақ, 2016-2020 жылдар аралығында мемлекет тарапынан Жер қойнауына мемлекеттік геологиялық зерттеуге 46 млрд теңге қаражат бөлініп, бұл қаржыландырудағы «Қазгеологияның» үлесі орта есеппен 7%-ды құрады. Демек, мақаланың жоғары бөлігінде келтірілген мәлімет бұған сәйкес келмейді. Бұл ретте ӨГҰҚ-ның (Өндірістік геологиялық ұйымдар қауымдастығы) құрамындағы жекеменшік компаниялар іске асыратын қосалқы мердігерлік жұмыстардың үлесі орта есеппен 33%-ды құрайтынын айта кеткен орынды.
«Қазгеология» бірлескен кәсіпорындармен (бұл компанияларда акционерлік қоғамның үлесі 25% құрайды) бірге 2016-2020 жылдар аралығында 26 млрд теңгеден астам инвестицияны барлау жұмыстарына тартып, сервистік сүйемелдеудегі «Қазгеологияның» үлесі 4%-дан асқан жоқ. Қалған барлық жұмысты басқа сервистік компаниялар атқарды. Яғни «Қазгеология» алған мемлекеттік тапсырыс азды-кем 4 млрд теңгеден асады. Ал геологиялық барлауға тартылған инвестицияның көлемі 26 млрд теңгеден артты (2024 жылға дейін 50 млрд теңгеден артық қаражат тарту жоспарлануда). Демек, жер қойнауын игеру жобаларындағы «Қазгеология» ҰГБК» АҚ-тың капиталы (бірлескен кәсіпорындардағы 25% үлесті есепке алғанда) – 6,5 млрд теңге. Бұл «Қазгеологияның» сервистік компания емес екенін көрсетеді», делінген компанияның редакцияға берген жауабында.
Аталған хаттағы дерекке сүйенсек, ұлттық компания Қазақстанның және алыс-жақын шетелдік түрлі ұйымдармен 26 бірлескен кәсіпорын құрып, жер қойнауын игеруге байланысты 36 келісімшарт аясында міндеттемелер орындалуда. Тағы бірнеше келісімшарт бойынша қол қою көзделуде және қолданыстағы жобалардың қаржыландырылуы еселенбек. Бұл акционерлік қоғамның табысының ұлғаюына, демек мемлекеттің де үлесінің артатынын аңғартса керек. Өйткені «Қазгеология» мемлекеттің мүддесін қорғауға құрылған ұйым деп көрсетілген компанияның хатында. Кәсіпорынның ақпаратына сәйкес, нарыққа қатысу арқылы компания бюджетке 3 млрд теңгеден астам салық төлеген.
«Қазгеология» Минералды ресурстар деректерінің ұлттық банкі ақпараттық жүйесі (МРДҰБ АЖ) жобасын жүзеге асыруда. Ол жер қойнауын пайдаланушыларға бір терезе қағидасына сәйкес, онлайн режімде жер қойнауын игеру жөніндегі операцияларға байланысты (инвестициялар сомасы 2,8 млрд теңге) барлық қызметті алуға мүмкіндік береді», деп жазылған хатта.
Редакцияға жолданған хатта еліміздің ұлттық геологиялық барлау компаниясы ресейлік «Росгеология» АҚ-қа қатысты да түсінік бере кетіпті. Ал негізінде, біздің мақалада Ресейдің квазимемлекеттік ұйымы мен Қазақстанның экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі арасындағы геологиялық барлау саласындағы әріптестік мәселесі қаузалған еді. Соған орай, бұл мәселеге салалық министрліктің Геология комитеті пікір білдіргені жөн еді. Дегенмен, «Қазгеология» ҰГБК» АҚ хатындағы пікірді де ұсынғанды құп көрдік.
«Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясымен құрлықтағы шекарасының ұзындығы 7598 шақырымды құрайды, яғни осы шекараның бойымен аталған аумақтың болашағын анықтап, пайдалы қазбалардың барлық түрі бойынша табылған қорларды бірлесіп пайдалану мәселесін шешу үшін бірлескен жұмыс қажет етіледі. Осы мақсатты жоспарларды одан әрі бірлесе айқындап, орындауға мүмкіндік беретін осы келісімдерге қол қойылды. Алдағы уақытта бұл Қазақстанның шекаралас өңірлерінің инвестициялық тартымдылығын арттырып, олардың дамуына серпін бермек», делінген ресми жауапта.
Әлбетте, біз өз тарапымыздан мақалада айтылған пікірлер, көрсетілген дерек пен дәйектер редакцияның жеке көзқарасын білдірмейтінін еске сала отырып, бұл саланың ел экономикасындағы мән-маңызы зор болғандықтан тақырыпты алдағы уақытта да жіті назарда ұстайтын боламыз.
