Шәуілдірде шыр етіп дүние есігін ашқан Шәмшінің өмір жолы, шығармашылығы суреттелген қойылымды сахнаға облыстың Жастар театры алып шықты. Сазгердің өмірі мен өнерін жымдастыра отырып жазылған драмада оның әндерінің шығу тарихы көрерменге әдемі жеткізілген.
Спектакль желісі бойынша, Нәзипа есімді қызға ғашық бозбала әке-шешесінің қалауымен мал дәрігерінің оқуына аттанады. Оқуға кеткен ол әскер қатарынан бірақ шығып, еліне оралады. Әнге әуес жігіт әскерде жүріп, дауысын жоғалтып алыпты. Ал ауылда қалған Нәзипасы өмірден озыпты. Шәмшінің ветеринарлық оқуына қарсы болып, әнмен айналыс деген де сол қыз еді. Қаралы хабарды естіген бойда жас жігіт өмірін әнге арнамақ ниетте Ташкентке оқуға барады. Кейін сол жақтан Жамал Омарованың көмегімен Алматыға оралған. Өнер ордасында жас композитор шығармашылыққа біржола ден қойып, Нәзипаға арнаған (кейбір деректерде тарихы бұрмаланған деседі) «Қайықта» әнін жазады. Әуезді әнге ақын іздеп, Нұрсұлтан Әлімқұловтың есігін қаққаны да спектакльде көрсетіледі. Әндері қазақтың аспанында әуелеген сайын Шәмшіден бақытты адам жоқ еді.
Қойылымның тәрбиелік мәні де зор. Жалынды жастықтың буымен шығармашылықтың ортасында жүрген Шәмші жақындарын бір сәт естен шығарып алып, анасына топырақ сала алмай қалғаны да көрініс тапқан. Жалпы спектакль көрерменді күлдірді, жылатты, қуантты. Патриоттық сезімін де жаныды. 1959 жылғы Кеңес өкіметінің солақай саясатына наразылық ретінде Шәмші елдің рухын көтеретіндей марш жазуым керек деп «Менің Қазақстанымды» дүниеге келтірді. Сол үшін оқудан да шығып қалған...
– Мынау карантиннің кесірінен мұндай мәдени шаралардан көп уақыт қол үзіп алдық. Бүгін міне, вальстің королі Шәмші Қалдаяқовтың 90 жылдығына орай сахна шымылдығы түріліп, «Өмір-өзен» қойылымын көрдік. Алған әсерімді сөзбен жеткізе алмаймын. Жастар да шынайы орындады. Талаптарына нұр жаусын! – дейді көрермен Есенбол Нақтыбай.
Иә, жастардың рөлдерді ойнауы, ырғақты билері, Шәмшінің әндерін орындауы өте әсерлі болды. Сахна декорациясы да сол заманның рухын сезіндірді. Қойылым соңында жиналған халық ұзақ қол соғып, өнерлі өрендерге қошемет көрсетті.
ӨСКЕМЕН
