«Өткен жылдың наурыз айынан бастап мәдени ұйымдар онлайн режімде жұмыс істеуге көшті, дейді аталған басқарманың басшысы Еркебұлан Жұмакенов. – Техникалық қиындықтарға қарамастан, онлайн іс-шараларды өткізу қолға алынды. Бұған Қазақстанның мәдениет қызметкерлері күніне арналған «Рухани қазына» ІІІ республикалық онлайн-фестивалінде өңіріміздің мәдени қызметкерлерінің жақсы нәтижелерге қол жеткізіп, зор жетістікпен оралғандары дәлел. Облыс орталықтары мен республикалық маңызы бар қалалар арасында Қарағанды өңірінің мәдениет ұжымдары мен жекелей қызметкерлеріміз жеңімпаздар саны бойынша республика көлемінде бірінші орынды иеленді. Кітапхана, музей және мәдени-демалыс қызметтері аталымдары бойынша жеті жүлделі орын облысымыздың мәдениет майталмандарына бұйырды».
Пандемия демекші, облыста төтенше жағдай жарияланып, карантин енгізілгенде Қарағанды, Теміртау және Жезқазған театрларындағы киім цехтары қызметкерлерінің «BizBirgemiz» еріктілер акциясы аясында медициналық бетперделер тігуді ұйымдастырып, дәрігерлерді, әскери қызметкерлерді, аз қамтылған отбасыларды қорғауға және қолдауға өздерінің қомақты үлес қосқанын ерекше атап өтуге болушы еді.
Өңірдегі мәдениет саласында «Жұмыспен қамтудың жол картасы» және «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында күрделі және ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу маңызды қолдауға ие болғанын айтпай кетуге болмайды.
Мысалы өткен жылы облыста 2,6 млрд теңгеге 48 мәдениет нысаны жөнделіпті. Оның ішінде Жезқазған өңіріндегі Теректі ауылының клубына, облыстық академиялық қазақ драма театрының шатырына күрделі жөндеу, Қарағандыдағы кеншілер мәдениет сарайында штанкет жабдығын ауыстыру жұмыстары жүргізілді.
Облыстың қалалары мен аудандарының 23 мәдени-демалыс ұйымы, төрт кітапхана, бес мұрағат, алты музей, Теміртау балалар мен жасөспірімдер театры жөндеуден өткен. «Жалпы алғанда, барлық бағдарламалар, сонымен қатар қала мен ауданның жергілікті бюджеттері есебінен барлығы 96 мәдениет нысанына 3 млрд 843 млн 244 мың теңгенің жөндеу жұмыстары жүргізілді», дейді Еркебұлан Жұмакенов.
Тұрғындарды жұмыспен қамтамасыз ету мәселесінде де көп шаруа атқарылған. Мысалы мәдениет және архив нысандарында 794 жұмыс орны құрылып, жұмысқа 855 адам тартылды. Оның ішінде халықты жұмыспен қамту орталықтарынан 415 адам жұмысқа орналастырылған.
Қарағанды облысында тарихи-мәдени ескерткіштерді сақтау, оларды зерттеу және насихаттау жұмыстарына айрықша мән беріліп келеді. Бұл орайда өткен жылы Орталық Қазақстанның ежелгі металлургия ескерткіштері, Қарашоқы қорымындағы, Жошы хан кесенесі жанындағы тарихи-мәдени орындар, Теңіз, Ұлытау және Жезқазған аймақтарындағы Алтын Орда кезеңіндегі тарихи-мәдени ескерткіштердегі археологиялық қазбалар бойынша кең ауқымды жұмыстар жүргізілгенін айтуға болады.
Бұдан бөлек, Сүттібай би кесенесі, Ақтоғай өңіріндегі Дайыр төре, Қыстаубай, Теректі кесенелері, Ұлытау аймағындағы Оспан кесенесі, Қарқаралыдағы Көлбай кесенесі, Абай ауданында орын тепкен Таймас батыр кесенесі сынды тарихи жәдігерлерді қалпына келтіру жұмыстары да қарқынды жүргізілді.
Қазіргі таңда жұртты ерекше қызықтырып жүрген тарихи мекеннің бірі – Шет ауданы аумағындағы Талды тарихи-археологиялық паркінің ескерткіштері. Бүгінде мұнда археологиялық ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Қолға алған шаруалар толығымен аяқталғаннан кейін, осы жылдың қыркүйек айында құрамына «Сарыарқа» пирамидасы және басқа да көнеден қалған баға жетпес жәдігер енетін Талды тарихи-археологиялық паркі ашылады деп жоспарланған.
Өткен жылы карантиндік шектеулерге қарамастан, зор жұмыстар атқарып, айналасына рухани шуақ шашқан мекемелердің бірі облыстағы кітапханалар болды. Онлайн режімінде жұмысқа көшкен кітапханалар республикалық «Сен неткен бақытты едің, келер ұрпақ…» деп аталған Қасым Аманжолов оқулары, Қазақстан халқы Ассамблеясының 25 жылдығына арнайы «Қазақстан − татулық пен бірлік мекені» үздік тактильді кітабының республикалық байқауы, қазақ ақыны Жұбан Молдағалиевтің 100 жылдығына арналған «Мен – қазақпын!» облыстық мүшәйрасы, облыстық Абай оқулары сияқты мазмұнды іс-шараларды ұйымдастырды. Сондай-ақ жергілікті Saryarqa телеарнасында «Жетістік формуласы» телевизиялық жобасы жүзеге асырылды. Бұл бағдарлама аясында жас әрі табысты кәсіпкерлер, әртістер, спортшылар, педагогтер және еріктілер эфир арқылы ел алдына шығып, бүгінгі күннің өзекті деген тақырыптары бойынша әңгіме өрбітті.
Өңірде өскелең ұрпақты Арқа ақындар мектебінің шеберлігімен таныстыру мақсатында айтыстар, мүшәйралар, «Бұқарекең жырлайды» атты жыршы, жыраулар байқаулары, сонымен қатар дәстүрлі халық әндері мен күйшілердің конкурстары ұдайы өткізіліп тұрады. Бұл сабақтастық карантин кезінде де үзілмеді.
Облыста жұмысы цифрлы форматқа көшірілген мекеменің бірі – «Сарыжайлау» кинотеатры болды. Аталған кинотеатр соңғы 10 жылдан бері отандық киноны насихаттау бағытында белсенді жұмыс атқарып келеді. Бұл мақсатта мекеме өзінің репертуарын негізінен Шәкен Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясында түсірілген қазақ тіліндегі отандық картиналардан жасақтаған. Айта кету керек, аталған кино өнімдері түрлі жастағы көрермендер арасында үлкен қызығушылық тудырды. Кинотеатр ұжымының тағы бір қолға алған тың жобасы – мекеме қызметкерлері өздері автор ретінде видеоформаттағы киносабақтар даяр-
лап, оларды мекеменің сайтында жариялап отырады. Ал аталған кинотеатр ұйымдастырған «Қарағанды облысындағы «Қазақфильм» күндері» атты ауқымды жоба өңірдің мәдени өміріндегі айтулы оқиға болып көпшіліктің есінде қалды.
Басқарманың биылғы қолға алған жоспарлары да ауқымды. Тәуелсіздігіміздің 30 жылдығын мерекелеумен бірге Жамбыл Жабаевтың 175 жылдығын, Қазақстанның театр өнерінің негізін қалаушылардың бірі, Қазақстанның халық әртісі Серәлі Қожамқұловтың 125 жылдығын, Қазақ КСР халық әртісі, әнші Манарбек Ержановтың 120 жылдығын және Қасым Аманжоловтың 110 жылдық мерейтойларын атап өту көзделген.
Сонымен бірге Жанат Хаджиев атындағы халықаралық театр фестивалін және Әшірбек Сығай атындағы республикалық театрлар байқауын өткізу де жоспарда бар. Дәстүрлі «Музыкалық Сарыарқа», ДоsStar, Тәттімбет атындағы республикалық байқау, «Жұлдыздар аллеясының» ашылу рәсімі, Ұлы даланың кіндік тұсындағы Ұлытау өңірінде ұйымдастырылатын «Жезкиік» халықаралық музыка фестивальдері сынды мәдени іс-шаралар да кезегін күтіп тұр.
Ал былтыр тәуелсіз еліміздің тарихындағы аса маңызды шаруаның бірі – Абайдың 175 жылдығын аталып өтті. Осы орайда Қарағанды облысы бойынша мерейтойлық датаға арналған жүздеген іс-шара ұйымдастырылған екен.
«Біз әлем мәдениетінің көшіне ілескенде жұтылып кетпес үшін ұлтымыздың бай мәдени құндылықтарын төрге шығаруымыз қажет, – дейді облыс мәдениетінің басшысы Еркебұлан Жұмакенов. – Бұған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру», «Ұлы даланың жеті қыры» бағдарламалық мақалалары, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Абай және XXI ғасырдағы Қазақстан» атты мақалаларында айтылған ордалы ойлар жөн сілтеп, бағыт-бағдарын айқындап береді. Яғни көз жазып қалған көне мұралармызды түгендей отырып, өркениеттің көшіне бет бұруымыз керек».
Былтыр өңірдің мәдениет саласы бірқатар өнер майталманынан айырылып қалды. Пандемия облыстың рухани өміріне өлшеусіз үлес қосып жүрген, әлі де болса берері көп қайраткер тұлғаларды аямады. Дегенмен өмір көші тоқтамақ емес, тіршіліктің жалғаса бермегі хақ. Жақсылардың соңында аяқталмай қалған іргелі істерді әрі қарай жалғастыру – өңірдегі мәдениет және руханият саласының ауыр жүгін арқалаған мамандардың ізгі мақсаты.
ҚАРАҒАНДЫ