Топжарған «Торпедо»

Тұрақты чемпионаттың кезекті тур ойынын өткізу үшін Нұр-Сұл­танға сапар шеккен Олег Боля­кин шәкірттері жергілікті «Снеж­ные барсы» клубымен мұ­зай­дында екі мәрте жолығып, екеуінде де қарсыластарын ірі есеппен жеңді. Алғашқы ойында 6:1 есебі тіркелсе, кейінгі матчта тор­педолықтар «қар барыстарының» қақпасына сегіз бірдей шайба соқты. Қорытынды есеп – 8:1. Осын­­дай жарқын жеңісінен соң «Тор­педо» шайбалы хоккейден ел чемпионатындағы 42 кездесуден кейін 108 ұпай жинап, турнир кестесінде өзінен кейін тұрған «Те­міртау» клубынан бақандай 27 ұпайға озып кетті. Теміртаулықтар біріншілік соңына дейін барлық ойында жеңіске жетіп, ал «Торпедо» керісінше бүкіл матчта жеңілген күннің өзінде де өскемендіктерге жете алмайтыны белгілі болды. Мерзімінен бұрын ел чемпио­ны атанған «Торпедо» енді плей-офф ке­зеңіне дайындығын пы­сық­тай­ды.

Жалпы шайбалы хоккейден Қазақстан құрамасының әлем­д­е алар орны қандай болса, құ­рылғанына 60 жылдан асатын Өскеменнің «Торпедосы» да Қазақ­станның шай­балы хоккейінде ерекше құр­метке ие. Әлемдік дең­гейдегі ірі же­тістігімізге де дәл осы «Тор­пе­доның» қосқан үлесі орасан зор десек артық айтқандық емес. Тарихы сонау 1955 жылдан бас­тау алатын Өскеменнің командасы бүгінге дейін қазақстандық хок­кейшілердің бір шоғы­рын тәрбиелеп шығарғанын кө­зі қа­рақты оқырман­да­рымыз жақсы бі­леді. Мәселен, 1998 жылы Жапо­ния­­­ның Нагано қа­ла­сында өткен қыс­қы Олимпия ой­­ын­дарында жә­­­не сол жылы Швей­­­­ца­рия­да жа­ла­уы жел­­біре­ген әлем чем­пио­натында ел намысын дәл осы «Тор­пе­доның» тү­лек­­­­тері қорғады. Қақ­па­шылар Алек­сандр Ши­­мин, Виталий Ере­­­меев, қорғаушылар Алек­сей Трощинский, Виталий Трегу­бов, Владимир Антипин, Ан­дрей Соколов, шабуылшылар Кон­­с­тантин Шафранов, Михаил Бо­ро­­дулин және тағы басқа хок­кей­шілер Жапония төрінде атой салды.

Қазақстандық хоккейшілер төртжылдықтың басты додасына тұңғыш рет қатысып тұрса да, намысты қолдан бермей ширек финалға жетіп жығылды. Жар­тылай финал жолдамасы үшін өткен матчта бір қаладан жасақ­талған құрамамыз, «жығылсаң нардан жығыл» дегендей, шайбалы хоккейді ұлттық спорты санайтын Үйеңкі жапырақтар елінің спортшыларымен шеберлік байқасып, 4:1 есебімен есе жіберді.

Араға санаулы айлар салып біздің жігіттер 62 мәрте жалауы желбіреген Швейцариядағы әлем чемпионатында бақ сына­ды. Іріктеу кезеңінде Ресей, Фин­лян­дия және Латвия құрама­ларымен бір топта ойнап, өкі­ніш­ке қарай, барлық матчта қар­сыластарына жол берді.

Сол жылы ұлттық құраманың тізгінін «Торпедоның» түлегі, КСРО мен Қазақстанның атақты хоккейшісі, білікті бапкер Борис Александров ұстаған болатын. 1955 жылы Өскеменде дүниеге келген ол 1970 жылдардан бас­тап жергілікті «Торпедо» клубында тер төкті. Кейіннен ЦСКА клубына ауысты. Жерлесіміз 1976 жылы Инсбрукте өткен қыс­­қы Олимпия ойындарында КСРО құрамасының алтын медаль иеленуіне зор үлес қосқанын зор мақтанышпен айта аламыз. Қазақстан тәуелсіздік алған соң Б.Александров ел біріншілігінде өнер көрсетті. Өкінішке қарай, Б.Александров 2002 жылы 46 жасында көлік апатынан қаза тапты. 2016 жылы Борис Александровтың есімі Өскемендегі спорт кешеніне берілсе, 2019 жылы атақты хок­кейшінің аты Халықаралық шайбалы хоккей федерациясының (IIHF) Даңқ залына енгізілді. Бү­гінде IIHF «Даңқ залында» 220-дан аса мүше бар. Бір айта кетерлігі, Борис Александров – «Даңқ залына» енген тұңғыш қазақстандық хоккейші.

Наганодағы дүбірлі додаға қа­тысқан даңқты хоккейшілер –  ағайынды Евгений мен Александр Корешковтар араға 8 жыл салып, 2006 жылы Туриндегі (Италия) Қысқы Олимпия ойындарында шайбалы хоккейден Қазақстан құрамасын бастап барды. Ал Александр Корешков Туриндегі доданың ашылу салтанатында еліміздің Көк байрағын ұстап шықты. Сол жылы жерлестерміз 1988 жылғы жетістікті қайталай алмаса да, тәуір ойын көрсетіп, қарсыластарына оңайлықпен ұпай бермейтіндерін аңғартты. Ағайынды хоккейшілер ойыншы ретінде карьерасын аяқтаған соң, бапкерлік өнерге бет бұрды. Екі рет Олимпия ойындарына, үш мәрте әлем чемпионатына қа­тысқан Александр Корешков 2010 жылы Қазақстан шайбалы хоккей федерациясының Балалар мен жасөспірімдер хоккейін дамыту жөніндегі бөлімін басқарып, 2015 жылы ұлттық құраманың бас жаттықтырушысы атанды.

Ал оның бауыры Евгений Корешков 2007 жылы Швей­царияның «Мартиньи» командасында ойнап жүріп, карьерасын аяқтаған соң 2008-2015 жылдар ара­лығында Ресейдің «Метал­лург-2» (2008-2009), «Сталь­ные Ли­сы» (2009-2013) клубтарын жат­тық­тырды. Тіпті 2010 жылы Ресей жас­тар құрамасының да тізгінін ұстады. Тың тәжірибе, өзгеше көзқараспен Қазақстанға оралған ол екі жыл көлемінде елорданың «Барысын» баптады. Әйгілі «Тор­педоның» түлегі «Барысты» тұ­рақты біріншіліктің плей-офф ке­зеңіндегі жарыс жолында ¼ фи­налға дейін жеткізе алды.

Сонымен қатар «Торпедоның» даңқты хоккейшілерінің қатарында Қазақстан жастар құрамасы сапында КСРО-ның екі дүркін же­ңімпазы, 1995/1996 жылғы мау­сымда Ресейдің «Авангард» клу­бымен Халықаралық хоккей лигасының қола жүлдегері, Қазақстанның ересектер құра­масымен екі мәрте Азия чемпио­натының (1996 және 1999 жылдары) бас жүлдесін иеленген, На­гано Олимпиадасына Қазақстан құрамасын капитан ретінде бастап барған Ерлан Сағымбаев, тұңғыш рет қазақстандық хоккейшілер арасында мұхиттың арғы бетіндегі Ұлттық хоккей лигасында ойнап, АҚШ-тың әйгілі «Нью-Йорк Рейнджерс», «Атланта Трэшерз» және Канаданың «Виннипег Джетс» клубтарында жасындай жарқылдаған Николай Антропов, сондай-ақ ҰХЛ-дың «Калгари Хитмен», «Лос-Анджелес Кингз», «Манчестер Монаркс» және «Айова Старз» клубтарында ой­наған Константин Пушкарёв, 2007 жылы Қазақстаның ең үздік хоккейшісі деп танылып, 2014 жылы ҚХЛ-дың «Жұлдыздар матч­ында» өнер көрсеткен, Қазақстан құрамасы сапында қысқы Азия ойындарының жеңімпазы (2011 жылы) және күміс жүлдегері (2007 жылы) және жоғарыда аталған екі жарыстың ашылу салтанатында Қазақ елінің Көк байрағын ұстап шығу құрметіне бөленген Талғат Жайлауов және тағы басқа бірқатар хоккейшілердің есімін атай аламыз.

Сонымен қатар қазіргі таңда ұлттық құрама мен еліміздің бас командасы – «Барыс» сапын­да жүрген хоккейшілердің бір­қа­тары да Өскемен хоккей мек­тебінің түлегі саналады. Атап айтар болсақ, қақпашылар Сергей Кудрявцев, Денис Каратаев, шабуылшылар Роман Старченко, Әлихан Әсетов және тағы басқа да спортшылар хоккейдің қыр-сырына «Торпедода» жүріп қа­ныққан.

Міне, қазақстандық хок­кей­шілердің бір шоғырын тәр­биелеп шығарған өскемендік «Тор­пе­доның» Қазақстанның шайбалы хоккейден алатын орны қай дәрежеде екенін өзіңіз бағамдай беріңіз. Таланттарды тәрбиелеп шығарған Өскемен клубы әлі де талай жастың бағын ашары анық.