Клиенттің қалтасына түскен...

Еңбек кодексі мен «Қазақстан Рес­публикасында зейнетақымен қам­сыздандыру туралы» заңда тие­сілі жалақы мен зейнетақы сома­сының 50 пайызынан астамын өн­діріп алуға тыйым салынған. Алайда банктер азаматтардың шот­та­рындағы ақшалай қаражат­та­рын бекітілген тыйымнан жоғары кө­лем­де есептен шығарған. Бұл ретте, Бас прокуратураның баспасөз қызметі – Kaspi Bank, «Еуразиялық банк», Halyk Bank, «Хоум Кредит энд Финанс Банк» АҚ банктерін атайды.

«Мысалы, Kaspi Bank Өскемен қаласы тұрғынының еңбекақы алуға арналған банктік шоты бойынша «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ға төлем талабын қойған. Осы талап түскенге дейін жұмыс беруші алимент төлемдері үшін еңбекақының жартысын ұстаған болатын. Соның салдарынан барлық ұсталған сомалардан кейін оның есеп айырысу шотында небәрі 16 мың теңге (25 пайыз) қалған. Сот шешімімен талапкердің пайдасына артық ұсталған сома өндіріліп алынды, бірақ ол үшін сот дауларына 9 ай уақыт кетті», деп хабарлады баспасөз қызметі.

Осыған ұқсас фактілер Ақтөбе, Қарағанды, Жамбыл, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстарында анық­талған. Бас прокуратураның де­регіне сәйкес бұл проблема банк­т­ер­дің ақшалай қаражаттың банк­тік шотқа түскенге дейін жүр­гі­зілген атқарушылық іс жүргізу бойынша ұстаулардан хабардар болмауының салдарынан туындап жатыр.

Әрине, мұндай жағдай қарапайым халықтың наразылығын туындатады. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі аталған проблеманы келесі шараларды қабылдау арқылы шешкен. Клиенттің өті­ні­ші негізінде банктердің және сот орындаушыларының артық тө­ленген соманы 5 жұмыс күні ішін­де қайтару алгоритмі қолданысқа ен­гізілді, Қазақстан банктерінің базасы атқарушылық іс жүргізу органдарының автоматтандырылған ақпараттық жүйесімен интеграцияланды.

Агенттіктің пікірінше, бұл банк­­тер­ге барлық кредитордың ең­бекақы немесе зейнетақыдан жал­пы ұсталынған сомалардың заңда белгіленген 50 пайыздан аспауы үшін олардың клиентінен қандай шегерімдер жасалғанын көруге мүмкіндік береді. Қандай да бір заңсыз өндіріп алу фактілері орын алған жағдайда азаматтар Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне, оның аумақтық бөлімшелеріне немесе прокуратураға шағыммен жүгінуге құқылы.