Қоғам • 11 Тамыз, 2022

Меншік құқығын қорғау ойдағыдай емес

817 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Меншік құқығын қорғау деңгейі бойынша рейтингте Қазақстан 129 елдің ішінде 71-орынға ие. Еліміздің индексі – 5,275. Бұл индекс неғұрлым жоғары болса, елдегі құқықты қорғау деңгейі де соғұрлым жоғары деген сөз.

Меншік құқығын қорғау ойдағыдай емес

Рейтингте меншік құқы­ғының негізгі институттары, яғни құқықтық орта мен сая­си орта, физикалық және зият­керлік меншік құқықтары сарапталған.

Еліміздегі құқықтық және сая­си ортаның субиндексі 3,833-ке дейін төмендеген. Соның ішінде сот жүйесінің тәуелсіздігі – 4,673, құқық үс­темдігі – 4,091, саяси тұ­рақ­тылық – 3,121, ал сыбай­лас жемқорлыққа қарсы кү­рес бойынша көрсеткіш – 3,445. Сондай-ақ рейтингтегі мәліметтерге сүйен­сек, Қазақ­станда өткен жылдармен салыс­тырғанда физикалық меншік құқығы бойынша субиндекс 6,39-ға дейін азайған. Ал зияткерлік меншік құқықтары бойын­ша елдің субиндексі 4,774-ке дейін ұлғайған.

Жекелеген топтарға тоқта­лар болсақ, меншік құқығын қорғауды қабылдау бойынша суб­индекс – 5,608, меншікті тіркеу бойынша – 8,552, несиеге қол жеткізу жеңілдігі бойынша –  4,871. Зияткерлік меншікті қорғауды қабыл­дау бойынша субиндекс – 5,213, патенттерді қорғау бойынша – 5,783, авторлық құқықтарды қорғау бойынша –  2,6, тауар белгі­лерін қорғау бойынша –  5,859.

Осы жылдың бірінші тоқ­сан қорытындысына көз жү­гірт­­сек, елде құқық және бух­галтер­лік есеп саласында 27,7 млрд теңгеге қызмет көрсе­тілген. Бұл өткен жылмен салыс­тырғанда 9,2 пайыз­ға артқан. Нақты көлем индексі – 104 пайыз.

Құқық саласында 8,3 млрд теңгеге қызмет көрсетілген. Адво­каттық қызмет бойынша – 1,5 млрд теңгеге,  нотариалдық қызмет бо­йынша 35,7 млн теңгеге қызмет көрсетілді.

ТМД елдерінің ішінде мен­шік құқығы біздің елімізбен салыс­тырғанда Әзербайжан мен Арменияда жақсы қорғалған. Ал Ресей, Молдова және Украинадағы көрсеткіштер Қазақстанмен салыс­тырғанда едәуір төмен.

Әлем бойынша азаматтар­дың меншік құқығы Швейцария, Син­гапур және Жаңа Зеландияда жақсы қорғалған. Ең нашар көрсеткіш Гаити елінде екен.