Ұлыбританияда инфляция соңғы 40 жылда ең жоғары деңгейге жетті. Нарықты қымбатшылық жайлады. Бірінші кезекте электр энергиясы мен азық-түлік бағасы күрт өскен. Жарық құны бір жылда 50 пайызға көтерілсе, газ бағасы 2 есеге қымбаттаған.
Негізі Ұлыбританияда баға тұрақсыздығы өте сирек кездесетін жағдай. Соңғы 70 жыл ішінде ел үш мәрте баға тұрақсыздығын басынан кешкен, 1950 жылдардың басындағы Корей соғысы кезінде және 1970 жылдардың ортасы мен аяғындағы екі мұнай дағдарысынан кейінгі жылдары. Сондай-ақ Falklands (Фолкленд) соғысына дейінгі 40 жыл ішінде инфляция 10 пайыздан жоғары көтерілген жоқ, алайда әлемдік пандемиядан соң өмір сүру құнына қысым күшейе түсті.
Ұлттық статистика басқармасы (ONS) бағаның өсуі барлық салада дерлік байқалғанын айтады. Азық-түлік бағасы, әсіресе қатты өсті, сондай-ақ киім мен аяқкиім, мейрамханалар мен қонақүйлер, демалыс пен мәдениет орындары қызметінің құны да шарықтады. «Зауыттан шыққан тауарлардың бағасы өткен бір жылмен салыстырғанда 17 пайызға өскен, бұл 45 жылдағы ең жоғары көрсеткіш», дейді қаржы саласының мамандары.
Дегенмен Тұманды Альбиондағы мұнай бағасы төмен, бұл баяу болса да, қазіргі аспандап тұрған автокөлік жүргізушілерінің бензин мен дизельге төлейтін бағасына әсер етеді деген пікірде қаржыгерлер. Қымбатшылыққа қарамастан, инфляцияның жылдық қарқыны әлі өзінің шыңына жеткен жоқ. Ұлыбритания банкінің болжамынша, қазан айындағы инфляция 13,2 пайызға жетуі мүмкін. Бүгінде азық-түлік, жанар-жағармай, алкоголь және темекіні есептемегенде инфляция шілдеде 6,2%-ды құрады, маусымда 5,8%-ға жеткен болатын. Ал нарықтағы баға мен жалақы арасындағы тұрақты алшақтық сауда-саттықтың тұралап қалуына әкеп соғуда. Халықтың табысы 3 пайызға азайған.
Ал Ұлыбритания банкінің төрағасы Эндрю Бэйли инфляция кезінде еңбек адамдары жалақы көтеруді сұраудан бас тартуы қажет екенін айтады. «Егер барлығы инфляцияны жеңуге тырысса, керісінше ол төмендемейді, тек нашарлай береді», деді ол BBC Radio 4-тің Today бағдарламасына берген сұхбатында. Біріккен Корольдікте теміржол мен авиациядан бастап пошта мен телекоммуникацияға дейінгі салалардағы қызметкерлер ереуілге де шықты. Өйткені құбылмалы баға нарығында өмір сүру кедейлердің жағдайын одан әрі нашарлата түсті. Эндрю Бэйлидің айтуынша, елде соңғы екі жылда жұмыс күші қысқарған. «Мен ел бойынша көп саяхаттаймын. Кәсіпкерлікпен айналысамын. Елдегі компаниялар бірінші кезекте адамдарды жалдау кезінде кездесетін қиындықтар туралы сұрайды. Өйткені әрбір мекеме жұмысшылардың тұрақсыздығына тап болып жатыр. Жалақы өспейтін жерлерде адам тұрақтамайды. Алайда тұрғындар мұның қаржы саясаты екенін түсінбейді», деді банк төрағасы.
Сондай-ақ Қаржылық зерттеулер институтының директоры Пол Джонсонның айтуынша, келесі премьер-министр үй шаруашылығын және NHS сияқты негізгі қызметтерді қолдауға миллиардтаған қаражат жинауы керек. «Күзде болатын он үш пайыздық инфляция мемлекеттің қаржысына айтарлықтай әсер етеді. Сондықтан билікке үй шаруашылығын қолдау үшін тағы да миллиардтаған ақша табу керек болады», деді ол.
Канадада да баға тұрақсыздығының көрсеткіші өсіп барады. Шілде айымен салыстырғанда тамызда азық-түлік бағасы 9,9 пайызға артқан. Статистика агенттігі таратқан ақпарат бойынша мұндай көрсеткіш соңғы 41 жылда алғаш рет тіркеліп отыр. Қазір канадалық билік пен қаржы орталықтары дағдарысты еңсеру үшін түрлі іс-шараларды қолға алды. Мәселен, «Richmond азық-түлік банкі» тұрғындарға тегін тамақ үлестіретінін мәлімдеді. Тегін тамақ, алдымен, әлеуметтік жағынан аз қамтылған топтарға, атап айтсақ, қарттарға, балалар мен елге жаңадан қоныстанып жатқан мигранттарға беріледі. Сонымен қатар елде жанар-жағармай мен пәтер жалдау құны да өскен. «Жыл басынан бері қызмет көрсету құны 19 пайызға көтерілді. Инфляцияға қарсы іс-шаралар тізбегін бекітіп жатырмыз. Өйткені баға тұрақсыздығының кесірін халық қазірден бастап көріп жатыр, әсіресе жалақысыз отырғандар қиналуда», деді «Richmond азық-түлік банкінің» атқарушы директоры Хажира Хусейн.
