Аймақтар • 11 Қыркүйек, 2022

Өрттен кейінгі өңір

256 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

ТЖМ жедел штабы 10 қыркүйекте Әулиекөл ауданындағы орман өртін сөндіру жұмыстарының түбегейлі аяқталғанын мәлімдеді. Жедел штаб қыркүйектің жетінші күні өрттің оқшауланғанын жариялаған болатын. Өрт шарпыған аумақта 73 адамы, 21 техникасы бар Басаман мен Семиозер орман шаруашылықтарының күш-құралы ғана қалды. Жедел штаб өз жұмысын аяқтады. Енді мидай далада мүлгіген орманның жартысына жуығын жойып, артында жүзден аса үйдің үйіндісін ғана қалдырған алапат өрттен келген орасан шығынды есептеп, зардап шеккендерге көмек көрсету жұмыстары жүріп жатыр.

Өрттен кейінгі өңір

2 айда 91 тұрғын үй салынады

Мемлекет басшысы қабылдаған жедел ше­шімдердің нәтижесінде Әулие­көл­­дегі тұрғын үй құрылысына 2,3 млрд теңге қаражат бөлініп, 9 мердігер ком­пания өрт салдарынан баспанасыз қал­­ғандарға тұрғын үй салу жұмысын бас­тап кетті. Қазір құрылыс басында ком­муникациялық инфрақұрылымды мон­таждау жұмыстары жүріп жатыр. Құрылысшылар бүгінге дейін отыз үйдің іргетасын құйып үлгерген. Облыстық құрылыс және сәулет басқармасының басшысы Берік Таңжарықовтың айтуын­ша, құрылыс материалдарын сатып алу, жет­кізу жұмыстары да жүріп жатыр. Жос­пар бойынша барлық коммуникация­лар­мен қамтылған, заманауи үйлер екі-екі жарым айдың ішінде салынып бітуге тиіс. Әулиекөлдің шығысындағы бос жерге тұрғын үй салу бас жоспар бо­йынша 2017 жылы бекіген.

Алайда өрт салдарынан баспанасыз қалған 15-20 шақты тұрғын шұғыл са­лынып жатқан бұл үйлерге көш­кісі келмейтінін айтады. Олар жаңа бас­па­на­ның бұған дейін өздері тұрып келген Аманқарағайдан тұрғызылғанын қалайды.

– Бұл жердің топырағы бау-бақша егуге жарамсыз. Сәл қазсаң астынан су шығып кетеді. Ертең ылғал тартып, үй ішін көк басуы мүмкін. Бұдан адам түрлі ауруға шалдығады. Қыста жолды қар басып қалады, қатынасқа да қиын. Мұның сыртында, біз бұл жерге көшіп келсек, бұрынғыдай мал ұстап, құс өсіре алмаймыз, – дейді өрттен зардап шеккен Аманқарағай ауылының тұрғыны Владимир Гейзер.

Бас жоспар бойынша барлық қажетті сарап­тамалардан өткен аумақтың тұр­ғын үй салуға жарамды екенін алға тарт­қан аудан әкімдігінің мамандары азамат­тар­дың алаңдауына негіз жоқ деп отыр. Ал жаңа аудандағы үйге қоныстанудан үзілді-кесілді бас тартқандарға өтемақы беріледі.

– Мұнда көшіп келуден бас тартқан­дар­дың үйін бағалайды. Сосын бағасына сәйкес өтемақы береді. Мысалы, үй 10 млн теңгеге бағаланса, өртенген үйдің иесінің сол ақшаны алып, өзі қалаған жерден баспана сатып алуына болады. Үйсіз қалған 91 отбасының 70 пайыздан астамы осында келіп, құрылыс барысын көріп кетті. Олардың көбі бұрын ескі үйлерде тұрған. Мәселен, бұрын 40-60 шаршы метрлік шағын үйлерде тұрып келген тұрғындар мұнда көшкен соң, дайын жиһазбен жабдықталған, газ бен суы өткізілген 100 шаршы метрден асатын кең үйге кіреді, – дейді Әулиекөл аудандық құрылыс бөлімінің басшысы Әділбек Нұрханов.

Қалай десек те баспанасыз қалған­дар­дың дені жедел қолға алынып жат­қан құрылыстың тезірек аяқталуын тағат­сыздана күтіп отыр. Мәселен, алапат өрт кезінде баспанасымен бірге бар жиған-тергенінен айырылған Аманқарағай тұрғыны Елена Кисленко қос ұлымен қоса, қайтыс болған туысының екі пер­зентін қанатының астына алып, асырап отырғанын айтады.

– Президент Қасым-Жомарт Тоқаев уәде еткен жаңа баспаналарды салу жұмыстары әп-сәтте қолға алынады деп ойламаған едім. Қазір қауырт жүріп жатқан құрылыс жұмыстарына қарап тұрып, көңіл тоғаяды. Қиын-қыстау сәтте қамқорлығын аямаған елге шексіз алғысымды білдіремін. Барлық жағынан көмектесіп жатыр. Оқитын екі балаға мектепке қажеттің бәрін алып берді. Сабақтарына барып жүр. Құрылыс уақы­тын­да аяқталып, өзіміздің баспанамыз болғанын асыға күтемін, – дейді тұрғын.

Жаңа ауданның аумағы – 12 гектар. Осы жерге әрқайсысының көлемі 100 шаршы метр болатын, төрт бөлмелі 91 үй салынады. Газ, жарық пен су тартылып, асфальт төселеді. Құрылысты қараша айына дейін аяқтау жоспарланып отыр.

Өрт кезінде жоғалған бір адам іздестірілуде

Облыстағы арнайы прокурорлар Әулиекөл ауданындағы өртке қатысты Қылмыстық кодекстің 341-ші – ормандарды жою немесе зиян келтіру бабы мен 202-ші – бөтеннің мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру баптары бойынша сотқа дейінгі тергеу шараларын жүргізіп жатыр. Мұның сыртында, салааралық жедел топ құрылыпты.

Полиция департаменті басшысының орынбасары Дүйсенбай Байбосыновтың айтуынша, қазір өрттің шығуына түрткі болуы мүмкін бірнеше себептер тек­се­рі­ліп жатыр.

– Тергеу шаралары құпия түрде жү­реді. Сондықтан қазірше, бұл жөнін­­де ешқандай ақпарат бере алмаймыз. Аманқарағайдағы 87 жастағы зейнет­кер­дің өліміне қатысты қызметтік тексеріс басталды. Мұның нәтижесін кейінірек қосымша хабарлайтын боламыз, – деді полиция полковнигі.

Өрт кезінде 8 адам жоғалып кеткен. Бүгінге дейін соның жетеуі аман-есен табылып, қазір полиция із-түзсіз кеткен Аманқарағай ауылының 56 жастағы тұрғынын іздестіріп жатыр.

Мал шығыны мол

Облыстық ветеринария басқар­­ма­­сы­ның қызметкерлері Әулиекөл ауда­нын­да­ғы Аманқарағай, Озерное, Лесное елді мекендері мен Қарасу ауданына қарасты Люблинка ауылында болған өрттен өлген мал мен құстың есебін шығару жұ­мыстарын жүргізіп жатыр. Бұған екі ауданды қосқанда 23 техника және 37 ветеринар-маман тар­тыл­ған.

Облыстық ветеринария басқарма­сы­ның басшысы Ахат Шектібаевтың айтуын­ша, Әулиекөл ауданында өр­тенген аумақтан 30 бас ірі қара, 2 ұсақ мал, 105 шошқа, 100 тауық, 30 қаз та­был­ған. Қарасу ауданындағы өрт салдары­нан 8 бас ірі қара, 117 шошқа, 582 үй құсы өлген.

– Ветеринарлық стансалардың ма­ман­­дары өрт кезінде өлген жануар­лар­дың өлексесін түгелдей жинап, арнайы ин­сине­раторлардың көмегімен жойды. Та­биғи апат кезінде өртеніп кеткен ауыл шаруашылығы жануарларының шығыны жергілікті бюджеттің есебінен өтеледі. Өрттен зиян шеккен тұрғындар өздеріне келген шығынның өтемақысын алу үшін өлген малының есебін көрсетіп, оған жеке басын куәландыратын төлқұжа­ты­ның көшірмесін қосып, өтініш жазып өткізуі керек. Мұндай өтініштерді жергілікті атқарушы органдар тіркеуге алып, сол күннен бастап шығынды ба­ға­лау жұмыстарына кірісетін болады. Өтемақы көлемі өрттен жапа шегуші жо­ғалтқан мүлік пен малдың жергілікті өңір­дегі нарықтық бағасына сәйкес анық­талады, – деді басқарма басшысы.

        

Қостанай облысы