Қазақстан қоғамында басқа елдердегі сияқты дәстүршілдер де, либералдар да бар. Біздің елімізде бұл екі топтың сандық қатынасы қандай және олардың қайсысы болашақта басымдыққа ие болады деген сұрақ көптеген әлеуметтік зерттеуді қажет етеді. Дінтану бөлімінің жобалары аясында жүзеге асырылған дискурс-талдаудың нәтижелеріне сүйенетін болсақ, қазіргі таңда екі дүниетаным өкілдері жиі пікірталасқа түсіп, қазақстандық бірегейлік пен идеологиялық бағдарлар қандай болу керектігін мүлдем екі түрлі елестетеді. Бұл ахуалды келесі себептермен түсіндіруге болады: біріншіден, тәуелсіздік жылдарындағы ұлттық сана-сезімнің қайта жандануымен және мәдени сәйкестікті іздеумен байланысты дәстүрлі және кейде діни құндылықтардың өзекті болуы; екіншіден, жаһандық өркениеттің ықпалы мен мәдени интеграциялық үдерістердің нәтижесінен туындаған либералды көзқарастардың дамуы.
Сондай-ақ талдау нәтижелерінен келесі үрдістерді байқаймыз: қазақстандықтар әлеуметтік тәртіп пен ережелерді таңуға бейім келеді, олардан ауытқыған адамдарға сын көзбен қарайды. Дүниетанымдық құндылықтар өлшемі мен сипаты тұрғысынан белгілі бір деңгейде әлеуметтік төзімсіздіктің жоғары екенін айтуға болады.
Қазақстандықтар түрлі идеялар төңірегінде топтасқан. Осыған байланысты мемлекеттілікті күшейтуде азаматтық құндылықтардың белсенділігін арттыру мәселесі алға шығады.
Айкерім АЛТАЙҚЫЗЫ,
Философия, саясаттану және дінтану институтының жетекші ғылыми қызметкері
