Жиын-терім ойдағыдай жүргізіліп жатыр

Өңірдегі егістік алқаптарында орақ науқаны тамыздың орта шенінде басталған. Ауыл ша­руа­­шылығы басқармасының ақ­параты бойынша, қазіргі уа­қыт­та күрішті қоспағанда дәнді және бұршақты дақылдарды жинау жұмыстары қарқынды жал­ғасып келеді.

– Ресми статистикалық дерек­терге сәйкес, былтыр дәнді-да­қылдар 615,6 мың гектар ал­қап­­­­қа отырғызылса, биыл бұл көр­­сеткіш 639,6 мың гектарды құ­рады. Осылайша, дәнді-да­қыл­дар отырғызылатын егіс ал­қап­та­рының алаңы 24 мың гек­тарға артты, – дейді облыст­ық ауыл ша­руа­шылығы басқар­масының басшысы Рамиль Сағандықов.

Оның айтуынша, биыл eгic ал­қаптарының жай-күйі жаман емес. Жаз маусымы бастап­қы­да жауын-шашынсыз басталып, шаруаларды алаңдатқаны рас. Дегенмен, дақыл көктеген уақытта ылғал көп түсіп, ди­қан­дар­дың көңілі жайланды. Осы­­ның нәтижесінде қазір Ер­тістің бал бонитеті жоғары оң жа­ғалауы мен құнары аз сол ж­ағалауындағы егіс алқап­тары­нан дәнді-дақылдардың түсетін орташа түсімі гектарына 18 цент­­нерді құрайды деп болжанып отыр.

Айта кетсек, биыл орақ нау­қанын Ұлан, Шемонаиха аудан­дарының ауыл шаруа­шылығы құрылымдары бірінші болып бастаған.

– Облыс бойынша таяу­да дән­ді-дақылдар 100 пайыз көлемде

жиналады деп бол­жанған. Атап өтер болсақ, күздік және жаз­дық бидай, қара бидай, арпа, сұлы, тары, қарақұмық, ма­сақ­тылар қоспасы, қара бидай буданы, кептірілген бұршақты кө­көністері жиналды. Жиналған астықты кептіру және сақтауда да мәселе жоқ деп ойлаймын. Өйткені облыста бар элеваторлар, астық қабылдау пункттері және ауыл шаруашылығы құра­лымдарының меншікті қойма­лары шамамен 1 млн тонна ас­тықты сақтауға мүмкіндік бере­ді, – дейді Р.Сағандықов.

Жаңа өнімді өңдеу үшін облыс аумағындағы шаруашылықтарда әртүрлі қуаттылықтағы 209 ме­ха­никаландырылған ток бар, олар астықты бастапқы өңдеуді қамтамасыз етеді. Бұдан басқа облыста ауыл шаруашылығы да­қылдарының өнімін сақтаумен қуаттылығы 327,9 мың тонна болатын лицензияланған бес элеватор айналысады.

Орақ маусымы басталған са­йын қайта айналып соға­тын проблемалардың бірі – жанар-жағармай тапшылығы екені бесенеден белгілі. Биыл да елімізде бұл мәселе бой кө­тер­ді. Жер-жерлерде дизель тап­шы­лығы мен құнының шарық­тауы сияқ­ты ақпараттар тарады. Дей­тұр­ғанмен, басқарма қазіргі уа­қытта өңірлердегі жанар-жа­ғар­май тапшылығының орташа деңгейде тұрғанын атап өтті. Оpaқ науқанын ойдағыдай өткізу үшін қажетті жанар-жағармайды жеткізуге міндетті операторлар белгіленген. Атап айтсақ, бүгінде облыс бойынша осындай 20 оператор жұмыс істейді.

– 2022 жылы күзгі дала жұ­мыстарын жүргізу үшін еліміздің Энергетика министрлігі Шығыс Қазақстан облысының ауыл ша­руашылығы құрылымдарына Павлодар мұнай-химия зауытынан 17,8 мың тонна дизель отынын бөлді. Аталған дизель отынының көлемі тамыз айына 7,4 мың тонна, қыркүйекте 7,6 мың тонна және қазан айына 2,8 мың тонна бөлінді. Опе­раторлардың тамыз және қыр­күйек айларындағы босату бағасы литріне 204-тен 212 тең­геге дейін болды. Дизель оты­­нын бөлуде субсидиялау шара­лары қарастырылмаған, – деді Р.Сағандықов.

Бұдан бөлек, облыстағы ша­руашылықтардың техникалық қамтамасыз етілуі де жаман емес көрінеді. Атап айтсақ, биыл егіс алқаптарына 2 074 астық жинайтын комбайн шықса, оның 355-і өнімділігі жоғары заманауи комбайндар болып келеді. Комбайнға орташа маусымдық жүктеме 350 гектардан аспайды, яғни бір комбайнның мау­сымдық жүктемесі 300 мото/сағат немесе 600 гектарға дейін. Мамандардың мәліметіне сүйен­сек, бұл жинау маусымына арналған нормативтік жүктемеге сәйкес келеді.

Шығыс Қазақстан облысы