Осы күні жан-жағымызға қарасақ, кейбір көршілес елдердегі шекара дауы, жерге талас, қасындағы мемлекеттермен қырық пышақ болып соғысуы алаңдатпай қоймайды. Бұл тұрғыда елдің ауызбірлігі, ынтымақтаса өмір сүру қандай маңызды екенін бағамдайсың, бейбіт өмірдің қадірін түсінесің.
Өткен уақытқа бір сәт назар салсаң, орын алған кемшіліктерді, талай келеңсіздіктерді байқайсың. Қоғамда әлеуметтік, әділеттілік орын алып, әркім еңбегіне қарай табысын, игілігін көргені абзал. Елімізде қымбатшылықтың ауыздықталмай отырғаны, алаяқтардың көбейіп кеткені, жемқорлық пен қоғамдық тәртіпті нығайту, ауылды жерлерде мал ұрлығының өршуі халық арасында наразылықты қоюлата түседі. Әлеуметтік салаларда әділдік орнығып, Мемлекет басшысы тарапынан қолға алынып жатқан шаралар оң өзгерістерге әкелуге тиіс. Міне, сондықтан да Президент сайлауы Әділетті Қазақстанға тың мүмкіндіктер беріп, түбегейлі өзгерістерге бетбұрыс жасап, экономикалық дағдарыстан шығуға жол ашады.
Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев білім саласын дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында ғылыми әлеуетті нығайту үшін қыруар қаржы бөлуді жоспарлап отыр. Сондай-ақ Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес жас ғалымдарды қолдауға жыл сайын 3 млрд теңгеден астам қаржы бөлінеді. Жалпы, бағдарлама аясында білім беруді қаржыландыру көлемі еселеп өсуде.
Ал өзіміздің салаға келер болсақ, институттың мемлекеттік ғылыми-зерттеу мекеме ретіндегі негізгі міндеттері – қазақстандық қоғамның зияткерлік және рухани-адамгершілік әлеуетін дамытуға бағытталған философиялық-дүниетанымдық, философиялық-әдіснамалық, саясаттанулық, дінтанулық және әлеуметтанулық зерттеулер жүргізу. Бүгінде Философия, саясаттану және дінтану институты – жоғары кәсіби ғылыми-зерттеу орталығы. Институт оның құрылымын айқындайтын үш басты бағыт бойынша жұмыс істейді: философия, саясаттану және дінтану. Институт қабырғасында Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-мен бірлесе отырып «Ғылым ордасы» негізінде ғылыми-зерттеу институттардың ғылыми кадрларды даярлау да оң жолға қойылған. Ғылым мен білімнің бірігуі жобасы аясында жас ғалымдар білім алып жатыр.
Осы тұрғыда Мемлекет басшысы Қ.Тоқаевтың Жолдауда еліміздің білім-ғылым саласына қомақты қаржы бөлу керек деп тиісті орындарға тапсырма беруі ғалымдар құлшынысын арттырып, ғылымның дамуына тың серпін беруде. Ғылым мен білімге едәуір көңіл бөлінетін болса, біздің дамыған елдердің қатарына қосылатынымыз анық. Осы орайда Философия, саясаттану және дінтану институтының ғалымдары қатарында ғылымға ден қойған жастардың үлесі айтарлықтай. Олардың әлеуметтік ахуалы да жақсарған. Бүгінгі таңда әлемдік өркениетте өз орнын ойып алған әл-Фараби бабамыздың ілімін әрі қарай зерттеп, танып-білу, оны ұлт мүддесіне жарату – таусылмас рухани азық, баға жетпес құндылық. Сондай-ақ біз ұлттық сананы жаңғыртамыз және бәсекеге қабілетті ұлт қалыптастырамыз десек, ұлы Абайдың шығармаларын одан әрі насихаттай беруіміз керек.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сай еліміздің одан әрі даму барысына орай нақты тұжырымдары анық көрсетілген. Бұл тұрғыда алға қойылған нақты міндеттерді атап өтсек, онда көрсетілген жалпы қоғам мен республикадағы демократиялық үрдістердің кеңейе түсуіне, мемлекеттік басқару органдарын дамытуда жауапкершілікті арттырудың алғышарттары айқын көрсетілген. Халықтың әл-ауқатын арттыру, әлеуметтік жағдайды жақсартудың ғылыми негіздеріне үңіліп, бағдарламалық құжаттарда сындарлы сараптама жасау негізгі міндет ретінде танылды.
Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев Жолдауда экономикалық мәселелерге қатысты бірқатар жайтқа, атап айтқанда экономиканың шикізат өндірушіден білім экономикасы және инновация саласына өтуге орай ұсыныстарын қадап айтты. Бұл шаралар біртіндеп жүзеге аса бастады. Демек елімізді әлеуметтік-экономикалық дамудың жаңа сапалы деңгейіне шығару Қ.Тоқаев саясатының заңды бағыты және республикамыздың тәуелсіздік жылдары қол жеткен жетістігінің саяси-әлеуметтік реформасының сабақтастығы саналады.
Биліктің халықпен тиімді әрі тұрақты диалогте болуы өте маңызды. Сол себепті азаматтық қоғаммен белсенді араласуды арттырып, әрдайым байланысты нығайту мақсатында, қарапайым адамдармен тікелей қатынаста болу мүмкіндігін арттыру қажет. Бұл бағытта заманауи цифрлық коммуникацияның тиімділігін пайдалана отырып, өзара іс-қимылды арттыруда ашық алаңдар құру қажет. Мемлекет тұрақты түрде жұмыс істейтін, жаңадан құрылған Ұлттық кеңес қоғамдық сенім ұйымына үлкен үміт артады. Қоғамдық сенім артқан ротациялық механизм арқылы Ұлттық кеңес мүшелеріне мемлекет басшылығы жұртшылықтың әртүрлі саладағы өкілдерінің пікірлеріне құлақ асып, көзқарастарына назар аударады. Сондай-ақ бұл алаң жұртшылықтың сан алуан қоғамдық пікірі мен инновациялық идеяларына назар аударып, қоғамның алдындағы маңызды мәселелерді шешуге жол ашады.
Күні кеше Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев дәстүрлі Digital Bridge-2022 халықаралық технологиялық форумына қатысып, іс-шараның пленарлық отырысында сөйлеген сөзінде сарапшылардың болжамы бойынша, он жылдан кейін əлемде өнімдер мен қызметтердің 70 пайызы цифрлық платформалық модельдер негізінде құрылатынын мəлімдеді. Мұндай жағдайда Қазақстан өзіне Еуразиялық кеңістіктегі ең ірі цифрлық хабтардың біріне айналу стратегиялық міндетін қойды. Мемлекет басшысының айтуынша, бүгінде Қазақстан БҰҰ-ның цифрланған мемлекеттер рейтингінде үздік отыз елдің қатарына кіреді.
Елімізде президент сайлауына орай саяси бәсеке басталды. Осыған орай саяси партиялар өздерінің съездерін өткізуге әзір. Мемлекет басшысы жаңа стратегияға сəйкес басты мемлекеттік институттарды кешенді түрде қайта жаңғыртуға кірісу қажет деп санайтынын жеткізді. Бұл қадам азаматтардың əл-ауқатын арттыру жəне елді өркендету жолындағы ортақ жұмысты жандандыруға мүмкіндік береді.
Президент сайлауы осындай кезеңге сәйкес келіп отыр. Осы тұрғыда қандай жағдай болса да Мемлекет басшысы атап көрсеткендей, сайлауды әділетті өткізу, халық мүддесіне сай келетіндей, қалың бұқараның талап-тілегімен санасып, демократияның міндеттерін сақтай отырып ілгері басу маңызды.
Саясат БЕЙІСБАЙ,
Философия, саясаттану және дінтану институтының бас сарапшысы