6 сәуір күні болған төбелестен кейін өлімші болып таяқ жеген бала аудандық ауруханаға түседі. Ең қызығы, дәрігерлердің хабары бойынша жеткен полицейлер «Бас жарылса – бөрік ішінде, қол сынса – жең ішінде» деген болуы керек, баланың «саябақта тайып жығылдым» дегеніне «сене» салыпты. Артынша төбелестің видеосы жарияланып, қосымша тексеру және әлеуметтік желілерге мониторинг жүргізу нәтижесінде, бұл іс Қылмыстық кодекстің 293-бабының 2-бөлігімен тіркеліп, 7 сәуір күні оқушыны соққыға жыққандар аудандық полиция бөлімшесіне жеткізіледі.
Жалпы, осы күні Қазалы ауданында балалар мен жастар арасында топтасып төбелесу тыйылмай тұр. Бірақ тиісті орындар тарапынан соны болдырмаудың, алдын алудың шарасы байқалып жатқан жоқ. Жаман әдеттің жұққыш келетіні рас екен. Осы жақында ғана Қызылорда қаласында да №217 мектеп оқушылары арасында төбелес болып, жасөспірімдердің суық қару қолданғаны белгілі болды. Артынша Байқоңыр қаласындағы №275 мектеп балалары да бір-біріне жұдырық жұмсаған. Жалағаш кентінде де екі мектеп оқушылары арасында жанжал шыққан. Қазалы ауданында жасөспірімдер арасындағы төбелес белгілі бола салысымен, облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев шұғыл жиын өткізді. Облыс әкімінің орынбасарлары, қала, аудан әкімдері, полиция департаментінің басшылығы қатысқан жиында аймақ басшысы Қазалыда бұған дейін де жаппай төбелес болғанын атап өтіп, осындайға жол берген аудан әкімі мен жергілікті полицияның әрекетсіздігін қатаң сынға алды. Жиында полиция департаменті басшысының міндетін атқарушы Шамшидин Әмитов, облыстық білім басқармасының басшысы Мейрамбек Шермағанбет, Қызылорда қаласы, Қазалы және Жалағаш аудандарының әкімдері жағдайға байланысты түсінік берді. Облыс әкімі бұл оқиға жастарды әлеуметтендіру бағытындағы шаралардың жеткіліксіздігін, тәрбие жұмыстары тек есеп беру үшін өткізілетіндігінің көрінісі екендігін айтты. Үнемі оқиғаның салдарымен күресетін жауаптылар осындай оқыс жағдайдың алдын алуды әлі үйрене алмай келе жатыр.
Облыстан кейін Қазалыда да аудан әкімі, облыстық білім басқармасы басшысы мен облыстық полиция департаменті жетекшілерінің қатысуымен профилактикалық жиын өтті. Аудандық полиция бөлімінің бастығы Болат Кабизовтің айтуынша, қазір бұзақылық бабы бойынша тергеу жұмыстары жүріп жатыр. Тіпті 9-11 сынып оқушылары арасындағы жанжалға байланысты облыстан қосымша күштің шақырылуы Қазалыда жасөспірімдер арасындағы текетірестің қаншалықты тереңдеп кеткенін көрсетіп тұр.
Бұған дейін мұндай жиындар әлденеше мәрте өткізілген. Бірақ басқосу ұйымдастырғаннан мәселе шешілсе, жастар арасындағы жанжал мұнша ушықпас еді ғой. Қазалы ауданының әкімі Мұхтар Оразбаев өткен іске өкініш білдіріп, оның алдын алу бағытында әрекетсіз қалған мектеп басшылығын сынға алды. Үйдегі ата-ана тәрбиесінен бөлек ұстаздардың бақылауы, жауапкершілігі осы жағдайда әлсіздік танытып отырғанын айтты. Құлап жарақат алған бала мен төбелесте соққы алған оқушының жағдайын ажырата алмау қателік. Сондықтан да тергеу барысында кінәлілерге аяушылық танытпай, заң аясында шара қолдану қажет.
Ал облыстық білім басқармасының басшысы Мейрамбек Шермағамбет бұған дейін қолға алынған тәрбиеге байланысты жұмыстардың зая кеткеніне өкініш білдірді.
– Өткенде ғана осы залда аудан активімен, ақсақалдарымен тәрбие мәселесіне байланысты тәлімді семинар өткізген едік. Бала тәрбиесін жетілдіріп, олардың құқық бұзушылық жасауына жол бермеу тетіктерін талқылап, тиімді әдістерді енгіздік. Соған қарамастан осы күнге дейін білім мен тәрбие тұрғысынан өңірде үлгі ретінде көрсетіліп жүрген ауданда келеңсіз жайт орын алып отыр. Бұл мектеп басшыларының болған жағдайды жасырын ұстап, жағдайды дер кезінде баяндамауынан, оқиғаға лайықты талдау жасамауынан ушығып кеткенін жасыра алмаймыз. Ал директордың бірнеше орынбасары әр сыныптағы бір-екі балаға әсер етуші факторды неге зерттемегені таңданыс тудырады. Соның алдын алмағаннан кейін мұндай жағдай қайталана береді, – деді ол.
Жалпы, қашанда балалар арасында келіспеушіліктің болатыны белгілі. Бірақ жеткіншектер соны неге жұдырық арқылы шешуге ұмтылады? Жалпы мұндай жағдайдың жауапкері кім?
– Жантүршігерлік видеоның астына «Жанжалдың алдын алу шараларын неге мектеп қолға алу керек?» деген пікір қалдырғандар көп екен. ДДҰ зерттеулеріне сүйенсек, білім беру ұйымы – профилактикалық шаралар тиімді өткізілетін орынның бірі. Мектеп – бала өміріндегі түрлі проблема талқыланатын орын, оның бойындағы кез келген өзгерісті білім беру ұйымындағы мұғалімнен бастап директорға дейін бақылай алады. Жасыратыны жоқ, бұл ретте әке-шешенің де тәрбие тізгінін қолдан шығарып алғаны байқалады. Кей білім беру ұйымдары ата-аналармен жұмыс жасағысы келгенмен кәдімгі жиналысқа келетін әке-шешені саусақпен санап алуға болады ғой. Жауапкершілікті бір-бірімізге ысырмай, керісінше бірігіп «осындай олқылық қалай кетті?» дегенді ойласқан жөн, – дейді психолог Сымбат Әбдірахманова.
Қысқасы, Қазалыдағы оқыс оқиға қордаланып тұрған көп мәселеге қозғау салып кетті. Қазір барлық ауданда әкімдік пен білім бөлімдері тарапынан түнгі рейдтер ұйымдастырылып, балалар арасында түсіндіру жұмысы басталды.
Ал әлгі көрініс әлеуметтік желіні әлі шарлап жүр. Алда осындай оқиға қайталанбаса екен.
Қызылорда облысы
