Алайда ел ішінде бұған қатысты әртүрлі пікір айтылып жатыр. Манипуляция жасап, халықтың көңіл күйімен ойнау, жалған ақпарат таратып, қоғамның үрейін үдету – кез келген саяси, азаматтық жағдай үшін соңы жақсылықпен бітпейтіні белгілі. Біз бір сәт мұның тиімді тұстарына неге үңіліп көрмейміз? Әсіресе сауда-саттық саласында екі ел арасындағы алыс-беріс бұрынғыдан гөрі ұлғаяды. Бұл – ел экономикасына едәуір тиімді. Өзара барыс-келіс көбейсе, туризм де жанданады. Мәдени қарым-қатынастардың үлкен-кішілі жолдары ашылады. Келісімшарттардың жүрілуі жеделдейді. Сондықтан бұл ең бірінші ел экономикасына қолайлы шешім екенін ескергеніміз жөн.
Ал оның геосаяси-стратегиялық, ұлттық қауіпсіздік жағы ол басқа әңгіме. Ол біздің ішкі заңдарымыздың атқарылуына байланысты. Мәселен, Қытайдан келген әр өзге ұлт өкілі 30 күнге визасыз режіммен келгеннен кейін, тек жұмыс істеуге емес, туристік және эконимикалық бағытпен келіп-кетсе болды.
Қазір әлемге Қытайсыз күн жоқ. Қытай тек бізде емес, бүкіл әлемде бар. Қытай – ең әуелі экономика елі, екінші біздің құдайы көршіміз. Көршімен қалай есікті тарс жауып шыдап отыруға болады? Есікті жауып қойсаң, тесіктен кіреді. Одан гөрі «есікті» дипломатиялық жолман, заң аясында ашып, барыс-келістің тиімді жақтарын көздеген жөн. Қытайдың өзінің «Сен жақсы – мен жақсы» деген сөзі бар. Біз де осы саясатты ұстансақ, ұтыла қоймаймыз.
Бұдан бөлек, тағы бір мәселе бар. Қазір ол жақта өзіміздің қаракөз ағайындарымыз әлі көп. Визасыз кіру режімі сол ағайындарың келіп-кетуіне де септігін тигізер еді. Қазір қаншама қазақ осы жақтағы ағайын-туыстарына жете алмай қаңтарылып отыр. Мәселен, сол визасыз режіммен келген ағайынға ықтиярхат немесе азаматтық беріп үлгеретін мүмкіндіктер тудырсақ, тіпті жақсы болар еді. Қазір Қытайдағы ағайынның бері қарай келуі өте қиын, өйткені виза алуға тұрған кезектің жету мерзімі үш-төрт айға созылып кетеді. Осы мәселе жеңілдеп, алыс-беріс, барыс-келіс реттеліп, қалыпты жылдардағыдай тіршілік орнар еді.
Ербосын НҰРМҰХАН,
кәсіпкер, продюсер
