Пікір • 07 Қыркүйек, 2023

Сүйіспеншілік ұйытқысы

386 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Сүйіспеншілік – күллі жаратылыс атау­лының себепкері. Соның ішінде сүйіс­­пеншілікке құрылған отбасы ба­қыт­ты болмақ. Отбасы немесе шаңы­рақ болашақта жұмақтың көркем сарай­ла­рының бірі немесе азабы ауыр тозақтың терең шұңқырларының бірі болуы әбден мүмкін. Отбасын жұмақ сарайына айналдыратын амал – сүйіспеншілік. Ал тозақтың шұңқырына түсіртетін іс – отба­сы мүшелері бірін-бірі жеккөрушілік.

Сүйіспеншіліктің отына жылынып өскен ұрпақ өмірде мейірімді, қайырымды, сыпайы, шынайы болады. Сол себепті сүйіспеншілік дегеніміз – тек отбасының ғана емес, әулеттің, тұқым-жұрағаттың мұраты. Ондай әулет мың жыл өтсе де құры­май­ды, өсіп-өркендейді, тәлімді-тәр­тіпті бала-шаға өсіреді. Ол балалар мемлекеттің тірегіне айналады.

Сонымен әулетім өссін, тұқымым құры­ма­сын, шаңырағым шірімесін десеңіз, жан­ұяңызда сүйіспеншілік орнатыңыз. Отбасындағы сүйіспеншілік шартсыз болуы керек. «Осылай істесің сені сүйемін, өйтпесең сүймеймін» деген жерде баянды сүйіспеншілік болмайды. Әйтеуір бір жерден жарылады. Өйткені адамның болмыс-бітімі мен жаратылысында тағдырдың үлесі бар. Ал тағдырдың иесі – Алла. Ақылды адам өз жарының тағдыр болмысын бағалай отырып, кейбір келеңсіз істеріне көне отырып, сабырмен сүйіс­пен­ші­лік танытуы керек.

­Ерлі-зайыптылар арасындағы сүйіспен­ші­ліктің белгісін, араларында қызғаныш бар ма, жоқ па, содан байқауға болады. Бірақ барлық қызғаныштан сүйіспеншілік із­деуге болмайды. Қызғаныш шектен шық­са, жиіркенішке ұласады. Кейде сүйіс­пеншіліктің өзі қызғанышқа ұласып кете­тін жағдайлар бар. Ондай жағдай сүйіс­пен­ші­лік­тің отын өшіреді. Сондықтан осындайдан сақ болу керек. Қызғаныштың ең жаманы – сүйген нәрсесін жақсылық жолынан қызғану. Ондай жағдайда сол қызғанған нәрсесі пенденің өз басына пәле болып жабысады. Одан құтыла алмай әлекке түседі.

Сүйіспеншіліктің құны – шынайы ықы­лас. Ықы­лассыз жасалған әрбір амал қабыл емес. Пай­ғамбарымыздан жеткен «Амал­дың қа­был болуы ықыласқа байланысты» деген өсиетке ғұламалар бірауыздан «өсиеттердің атасы» деп баға берген. Демек шын ықылас – сүйіспеншіліктің анасы. Ықылас-ынтық болмаса, сүйіспеншілік толық емес. Ол жылт етпе, әңгүдік сүйіспеншілікке ұла­са­ды. Жарыңа «сені сүйемін» деп қойып, ықылас-ынта танытпасаңыз, ол адам – сүйіс­пен­шіліктің құнын білмейтін, оны төлеуден бас тартқан адам болғаны.

Құнсыз сүйіспеншілік көлденең табысқа жатады. Егер де сүйіспеншілік көр­соқыр­лық­қа жетелейтін болса, бұл – жай құмарлық. Мұндай жұптардың сүйіспеншілігі бір-бірін танығанға дейін немесе кездескенге дейін ғана жалғасады. Өйткені бұндай сүйіспеншілікте тамыр болмайды.

Қарым-қатынасы отбасылық сүйіспен­ші­лікке құрылмаған жанұя – тек отағасының ай­ғайымен амалсыз өмір сүріп жүреді де, ота­ға­сының беделі әлсіреген немесе ол дүние­ден өткен жағдайда быт-шыт болып тарап кетеді. Осындай диктаторлық отбасында өскен балалар езіліп-жаншылып қалады. Мүләйім қой аузынан шөп алмайтын болып өседі. Мұса келмей тұрғанда перғауынның қол астындағы Исрайл ұр­пақ­тарының жағ­дайы осындай еді. Осы бір тұла бойына құл­дық үрей сіңген адамдарды Мұса (ғ.с) 40 жыл бойы (кейбір деректерде 60 жыл) қу мекиен далада ертіп жүріп, құлдықтың қара таңбасы сүйе­гіне сіңген ұрпақ алмасқанша (өліп тау­сыл­ған­ша) тәрбиеледі.

Дінтанушы-ғалым Қайрат Жолдыбайұлы «Кемел адам» атты еңбегінде: «Отбасылық тәрбиенің мәйегі – сүйіспеншілікте. Әсіресе, балалар үшін оның орны зор. Жас бала тек қана сүйіспеншілікпен өсіп, жетіледі. Бала кімнен мейірім көрсе, сол адамды жақсы көреді. Әрдайым соны іздеп тұрады. Оны ренжітпей, мейірім мен сүйіспеншіліктен ажырап қалмау үшін оның айтқандарын мүл­тіксіз орындауға тырысады. Бала өзі жақсы көрген кісіге еліктегіш келеді. Ендеше, сүйіс­пен­шілік – бала тәрбиесіндегі негізгі қағида», депті.

Жалпы алғанда, дінтанушы бауырымыз айтқандай, отбасы мүшелеріне еркіндік сүйіспеншілік арқылы беріледі. Өйткені сүйс­пеншілік арқылы берілетін бұл нығмет отбасылық бірлік-берекені арттыра түседі. Осылай қоғамда еркін тұлғалар пайда болады. Ерікті тұлғалар ерікті қоғамды түзейді. Қоғамда бір-бірін сүйіп, сүйіспеншілікпен отау құратындар көбейеді. Сөйтіп, елдің, мемлекеттің іргетасы бекиді. Біздің айтып жүрген зайырлы қоғам дегеніміз – осы.