Шетел асқан қазақ баласы ата-анасын іздеп жүр

Оның туған кездегі толық аты-жөні – Сардар Бекнұрұлы Бай­маханов. Америкадан келген ерлі-зайыпты Брюс пен Сюзан Бабкоктар оны бауырына басқанда сәбиге өз тектерін және жаңадан Пол есімін берген. Баланың өз атын екінші есім ретінде қалдырыпты. Міне, сол сәби бүгінде 24 жаста. Ол Юта штатындағы Солт-Лейк-Сити қаласында тұра­ды, осы штаттағы университетте білім алады.

2020 жылы еліміздің бірқатар ақпарат құралында Пол Сардар есімді қазақ баласы өзінің биологиялық ата-анасын іздеп жүргені туралы ақпараттар та­ра­ған болатын. «Ол кезде 21 жас­та едім. Мені асырап алып, бағып-қағып өсірген әке-ше­шем кішкентай кезімде қазақ еке­німді, Қазақстаннан келге­нім­ді айтатын. Бала күнімде оған аса мән бермедім. Алайда есе­йе келе өзімнің түр-әлпетім отбасымдағы басқа балалардан өзгеше екенін аңғара бастадым. Сөйтіп, 2020 жылы Facebook-тегі америкалық қазақтардың тобына өзімнің қазақ ата-анамды тапқым келетінін айтып, жазба жария­ладым», дейді ол. Содан бері арада 3 жыл өтсе де, өкінішке қарай, Пол Сардар ата-анасын әлі таба алмапты. Біз АҚШ-тағы қандасымызбен байланысқа шы­ғып, өзінің өмірі және қазақ ата-анасы туралы толығырақ мәлімет алдық.

«Америкалық әке-шешем ме­ні­мен бірге Қазақстаннан тағы екі қызды асырап алыпты. Розали және Энни есімді екі әпкем бар. Үшеуіміз 2000 жылы Тараз қаласынан АҚШ-қа жаңа отбасына қоныс аударғанбыз. Әке-шешем Брюс пен Сюзанның өзде­рінің 5 баласы бар және Тай­ваньнан тағы 2 баланы асырап алған. Бәрімізді қосқанда 10 бала бір отбасында өсіп-өндік», дейді кейіпкеріміз.

Әке-шешесі ол өмірге келгенде берілген бірқатар құжатын сақ­­тап қойыпты. Туу туралы куә­­лігіндегі мәлімет бо­йын­ша, туған әкесінің есімі – Бек­нұр Баймаханов, анасы – Эльмира Қалмаханбетқызы Бай­­ма­ха­нова. Анасы оны 1999 жылы 16 қыркүйекте Тараз қала­сына қарасты Құмшағал стан­са­сын­да­ғы перзентханада өмірге әкел­геннен кейін сол жерде тас­тап кеткен. Кейін ол қаладағы «Бөбек» сәбилер үйіне берілген. Аме­рикалық ерлі-зайыпты оны сол жерден 2000 жылдың
8 ақпанында асырап алыпты.

«Қазіргі күні Америкадағы өміріме ешқандай шағымым жоқ. Тамағым тоқ, киімім көк. Жағдайым жақсы. Осындағы әке-шешем өте мейірімді тамаша адамдар, отбасындағы бауыр­ла­рыммен де бала күнімізден тату-тәтті өстік. Шамамен 3-4 жас­қа келгенімде әке-шешем мені асырап алғандарын айтты. 2020 жылы туған ата-анамды табуға бел буып, әке-шешем сақтап жүрген құжаттарымды әлеуметтік желі арқылы көптеген ұйымдарға, журналистерге, маған көмектескісі келген қа­ра­пайым азаматтарға жі­берді. Олар Қазақстандағы біраз жерге хат жазып, іздеуге ат­са­лысты, бірақ әзірге нәтиже жоқ», дейді Пол Сардар.

Биыл мамыр айында ол екі досымен бірге тұңғыш рет тарихи Отанына келіп қайтыпты. «Қасымдағы достарым да мен секілді кішкентай кезінде аме­рикалықтар асырап алған қа­зақ­тың балалары. Үшеуміз Отанымызды көру үшін сапарға шықтық. Ең алдымен, Астананы араладық. Өмірімде осынша көп қазақты алғаш рет көріп, таң-тамаша болдым. Астанадан кейін біз Тайлер (қазақша аты – Талғат) досымыздың туған қаласы – Павлодарға бардық. Сол жерде ол өзінің биологиялық ата-анасын тауып, кездесті. Бұл бір ұмытылмас сәт болды. Осыдан соң бір досымыз Америкаға қайтты да, біз Тайлер екеуміз алдымен Алматыға, сосын менің туған қалам – Таразға сапарладық. Маған ең қатты әсер еткен осы жер. Өйткені өзім өмір есігін ашқан перзентхананы да көріп қайттым. Бірақ өкінішке қарай, ата-анамды таба алмадым. Соған қарамастан, маған қазақ мәдениеті мен тағамдары, Қазақстанның өзі де қатты ұнады. Осы сапарым барысында тарихи Отаным туралы көп ақпаратқа қанықтым», дейді қандасымыз.

Пол Сардар Солт-Лейк-Си­ти­де тұратын досы Нейт (қа­­зақ­ша аты – Руслан) екеуі Facebook-те асырап алынған қа­зақ­тардың тобын ашқан. Олар өздері секілді тарихи ата­жұр­ты­нан жырақта өмір кешіп жатқан қандастардың басын қосуды қалайды. «Өзім өмір сүретін Юта штатынан 13 қазақты таптым. Біз шын мәнінде көп екенбіз. Солардың бәрін бір жерге топтас­тырып, аралас-құралас болып, бір-бірімізді қолдап отырғымыз келеді», дей­ді.

2020 жылы Пол Сардар Қазақ­стандағы ата-анасын іздеуді бас­та­ғанда бірқатар жаны жайсаң азаматтар оған көмектескісі ке­ліп, мемлекеттік мекемелерге, соның ішінде халықты құжат­тан­дыру ісіне жауапты Ішкі істер министрлігіне хат жолдапты. Алайда министрлік көмектесе ал­майтынын айтып, оларды Жам­был облысының әкімдігіне өтініш жасауға кеңес берген. Бірақ ол жақтан да мардымды жауап болмапты. Пол Сардардың ата-анасының аты-жөндері бел­гілі болса да, оларды тауып алу­ға әзірге мүмкіндік болмай тұр. Сондықтан америкалық қан­да­сымыз бұқаралық ақпарат құрал­да­ры арқылы көпшіліктен көмек сұрайды және бір күні ата-анасымен кездесетініне сенеді.

«Анаңмен кездессең, оған ең бірінші не айтар едің?» деп сауал тастадық. «Мен, ең алдымен, оны құшақтайтын едім, мені де құшақтауын өтінер едім. Сосын мен оның Қазақстандағы өмірі қалай екенін сұраймын, өзімнің де Америкада қалай өмір сүріп жатқанымды айтып беремін. Содан кейін мені перзентханада тастап кетуіне не себеп болғанын білгім келетінін айтар едім», дейді ол. «Анаңа деген ренішің бар ма?» деген сауалымызға: «Ешқандай ренішім жоқ. Мен сол жылдары Қазақстанда қандай қиын жағдай болғанын білемін. Бәлкім, ол мені бағып-қаға алмайтынын түсінген соң, жақсырақ өмір сүрсін деп шетелдіктердің асырап алуына жағдай жасаған шығар деп ойлаймын», деп жауап берді.

Пол Сардар ана тілінде сөйлей алмайды. Сондықтан онымен ағылшын тілінде әңгімелесуге тура келді. Ол өзінің ана тілін, ұлттық мәдениетін тереңнен танып білгісі келеді. Сондықтан болашақта тарихи Отанына көшіп келуге де қарсы емес. «Біржола көшіп келмесем де, уақытша атажұртымда тұрып, тілімді, мә­дениетімді, салт-дәстүрімді үй­ренсем деген мақсатым бар. Ал егер қазақ қызына үйленіп жатсам, бәлкім, жоспарым өзгеріп, атажұртқа түбегейлі қоныс ауда­рып қалуым да ғажап емес. Алай­да Америкада отбасын құру үшін қазақ қызын табу қиын ғой», деп ағынан жарылды.