Жиында сөз алған Мәжіліс депутаты А.Аймағамбетов кеңестің құрылуымен құттықтай келе, қазіргі кезде қарастырылып жатқан ғылымға қатысты үш бірдей заң жобасы туралы атап өтті.
– Академия жанынан құрылған Жас ғалымдар кеңесінің алғашқы отырысы ғылымға қатысты заң жобаларына берілетін ұсыныстарға қатысты екен. Осы тұста қазір отандық ғылымды дамытуға қатысты үш бірдей заң жобасы талқыланып жатыр. Соның екеуі Сенат пен Мәжіліс депутаттарының бастамасымен әзірленді. Ал үшіншісі – салалық министрлік дайындаған «Ғылым және технологиялық саясат» заң жобасы. Мен осы заң жобаларының алғашқы екеуіне тоқталғым келеді. Бірінші заң жобасында Салық кодексіне кәсіпкерлердің ғылым саласына инвестиция жасау белсенділігін арттыру мен зерттеулердің нәтижелерін өндіріске енгізілуін ынталандыру үшін арнайы түзетулер дайындалды. Мұнда зерттеу университеттерінің жанынан ғылыми орталықтар ашу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындау үшін жұмсалған қаражаттың 100%-ын салықтық шегерімге жатқызу, жеке компания үшін тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға жұмсалған шығыстар бойынша салық салынатын соммасын 50%-ға төмендету ұсынылды, – деді депутат. А.Аймағамбетовтің айтуынша, екінші заң жобасында ғалымдар үшін жаңа үстемеақы енгізу, шығармашылық демалыс беру, жер қойнауын пайдалану субъектілерінің зерттеулерге 1% қаражатын тиімді бөлу, институттарды тікелей қаржыландыру мүмкіндігін кеңейту сияқты маңызды нормалар қабылданды. Мұнда заң жобасында Ғылыми-педагогикалық қызметкерлер үшін шығармашылық демалыс (Sabbatical) енгізілді. Осы бастама аясында қызметкерлер орташа жалақы көлеміндегі төлемдерді сақтай отырып, бір жылға дейін шығармашылық демалыс алуға өтініш бере алады.
Академия жанынан құрылған Жас ғалымдар кеңесінің төрағасы Мақсат Жабағин дәл сол үшінші, яғни «Ғылым және технологиялық саясат туралы» заңының жобасына өзгерістер немесе толықтырулар бойынша ұсыныстар беруді күн тәртібінің басты мәселесі ретінде атады.
– Жас ғалымдар кеңесі депутаттарға заң жобасына халықаралық ғылыми практика стандарттарына сәйкес келетін «жас ғалым» ұғымын енгізуді ұсынады. Бүгінде бұл ұғым «Ғылым туралы» заңда және басқа да заңға тәуелді актілерде анықтаусыз қолданылады. The World Association of Young Scientists халықаралық жас ғалымдар қауымдастығы өз мүшелерінің жасын 40 жаста анықтайды. Осы халықаралық тәжірибеге сүйеніп және жаһандық үрдістерді, отандық тәжірибені ескеріп, жаңа заңда «Жас ғалым – 40 жасқа (қоса алғанда) дейінгі (өмір және денсаулық ғылымдары үшін 44 жасқа дейінгі), PhD дәрежесін алғаннан кейінгі 10 жылдан аспайтын ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі бар, ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелерін алатын (аналар мен жалғызбасты әкелер үшін әрбір балаға 18 айдан аспайтын бала күтімі жөніндегі кезеңді есепке алмағанда) я өзге де танылған баламасы бар жеке тұлға» деген анықтаманы енгізуді ұсынамыз, – деді М.Жабағин.
Кеңес мүшелері ғылымды басқарудағы мәселелерді шешуге, мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізу мерзімін жылдан-жылға созбау, соның салдарынан ғылыми жобалар мен бағдарламаларды уақтылы қаржыландырмау сияқты мәселелерді шешуге арналған басқа да ұсыныстарын жеткізді. Сондай-ақ «Ғылым және технологиялық саясат туралы» заң жобасына Ұлттық ғылым академиясының құзыретін 11-тармағымен толықтыру ұсынылды. Бұл норма Мемлекет басшысының Президент жанындағы Ұлттық ғылым академиясының қызметіне жас ғалымдарды тарту жөніндегі тапсырмасына сай келеді және жас ғалымдардың бастамаларын іске асыруға мүмкіндік береді.
