Жалпы алғанда, жаңа оқу жылында салаға бөлінген қаржы 13,5 пайызға артқанын естігенбіз. Рас, ағартушы салада ауыз толтырып айтарлықтай табыстар жеткілікті. Педагогтер де, білім алушылар да ірі додалардан табыспен оралды. Алайда кемшіліктер де жоқ емес.
Расында басқа-басқа, ағартушы салаға қыруар қаражат қарастырылғандықтан, қадағалау да аз болмайды. Кейбір тексерулердің нәтижесі салада олқылықтар бар екенін алға тартып отыр. Мәселен, өңір бойынша білім саласында сапаны қадағалау департаментінің басшысы Мұхит Нысанбаев келтірген деректерге көз жүгіртсек, өңірдегі бірнеше білім ошағындағы білім сапасы сын көтермейтін көрінеді.
«Жалпы алғанда өңірде 449 мемлекеттік мектеп бар болса, оның 42-сі бастауыш, 33-негізгі орта, 374-і орта мектеп санатына жатады. 318 білім ордасының оқушылары қазақ тілінде оқыса, 3 мектеп орыс, 128 мектеп аралас тілде білім береді.
Өткен жылы өңірдегі 267 білім беру ұйымдары, оның ішінде 46 балабақша (18 жекеменшік, 28 мемлекеттік), 221 мектепке (216 мемлекеттік, 5 жекеменшік) аттестаттау тізіміне енгізілді. Қазіргі кезге дейін 215 білім ордасы мен 46 балабақшаға мемлекеттік аттестаттау жұмысы жүргізілді. Атқарылған жұмыстың нәтижесінде 4 мемлекеттік балабақша мен 11 мектеп қайта аттестаттаудан өтпеді. Сондай-ақ 67 мектепке қайта аттестаттау жұмысы жүргізіліп, кемшіліктер жойылды», дейді департамент басшысы атқарылған жұмыстар туралы ойымен бөлісіп.
Өңір бойынша білім саласында сапаны қадағалау департаментінің басшысы Мұхит Нысанбаев келтірген мәліметке сүйенсек, аттестаттаудан өтпей қалған білім ошақтарының басым бөлігін негізгі мектептер мен бастауыш білім беру ұйымдары құрайды. Әйткенмен сол санатқа Мойынқұм ауданындағы Ақбақай, Шу ауданындағы Еңбекші, Тараз қаласындағы Әлия Молдағұлова атындағы орта мектептердің енгені кімді де болсын ойландырмай қоймайды. Бір қызығы, облыс орталығы Тараз қаласына қарайтын білім ордасының осы тізімде тұрғаны да қынжылтады. Қанша дегенмен облыс орталығына қарасты білім ошақтарында сапа жоғары болуы керек емес пе?
Мемлекеттік аттестаттау жүргізілген білім ордаларында кездесетін кемшіліктер бір-біріне қатты ұқсайды. Расында өңірдегі мектептердің барлығы жыл сайын аттестаттаудан өтіп жатқан жоқ. Межелі мерзімі жеткен кезде ғана білім сапасының мән-жайы тексеріледі. Соған қарамастан бірқатар білім беру ұйымдары мен балабақшаларда олқылықтар жиі кездесетіні көңілге қаяу түсіретіні рас.
«Аттестаттау жүргізілген мекемелерде материалдық-техникалық базаның жетіспеушілігі, шағын орталықтар мен мектепалды даярлық топтары қызметінің назардан тыс қалуы, 4 және 9 сыныптардың тестілеу нәтижесінің төмен болуы, «Білім класс» электронды журналының талапқа сәйкес толтырылмауы, «Жол жүру ережелері» және «Өмір қауіпсіздігі негіздері» міндетті оқу курсының дұрыс жүргізілмеуі, ұлттық білім беру деректер қорындағы мәліметтер мектептің нақты мәліметімен сәйкес келмеуі, педагогтердің біліктілік арттыру курстарынан уақтылы өтпеуі секілді кемшіліктер кездесті.
Оқу-ағарту министрлігінің Білім саласында сапаны қамтамасыз ету комитеті тарапынан жүргізілген мониторинг нәтижесінде ұлттық білім беру деректер қорындағы мәліметтердің сәйкес келмеуі бойынша облыс аумағындағы
5 мектептің басшыларына әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалып, айыппұл салынды», дейді М.Нысанбаев.
Департамент басшысының айтуынша, білім беру ұйымдарын лицензиялауға қатысты да бірқатар мәселе туындаған. Нақты дерекке сүйенсек, «Е-лицензиялау» Мемлекеттік деректер қоры» ақпараттық жүйесі арқылы 97 өтініш түскен. Нәтижесінде, 3 мемлекеттік және 8 жекеменшік мектепке бас лицензия берілген. Сондай-ақ 20 мектеп пен 2 колледждің лицензиясы қайта рәсімделіп, 8 білім ұясына қосымша лицензия берілген. Сонымен қатар 56 білім беру ұйымының лицензиялау талаптарына сәйкес келмеуіне байланысты өтініші қанағаттандырылмаған.
Жоғарыда айтқанымыздай, шынында да билік тарапынан білім саласына айтарлықтай қолдау көрсетіліп отыр. Жаңа оқу жылындағы дерекке жүгінсек, өңірдің ағартушы саласына 319 млрд теңге қаржы қарастырылған. Бұл алдыңғы жылмен салыстырғанда 39 млрд теңгеге көп. Қысқасы, салаға жауапты басшылар қаржыдан тарығып отырған жоқ. Әйтсе де, өңірдегі бірқатар білім ошақтарындағы білім сапасы көңіл көншітпей тұр. Әрине, аттестаттаудан өтпеген мекемелер олқылықтың орнын толтырып, алдағы уақытта өте жатар. Әйтсе де, аттестаттау мерзімі келгенде бірқатар білім беру ұйымдарында өзекті мәселелер бар екені ұдайы байқалып қала береді. Оны болдырмаудың жолы бар ма?
Жамбыл облысы
