Бала махаббаты

Халқына “Әй-әй ақын” атанған Қазақстанның халық ақыны Қонысбай Әбіл Астананың өнерсүйер қауымының назарына шығармашылығының 40 жылдығына арналған кеш ұсынды. Халқымен қауышып, көңілін демдеп, рухтанып тұрған ақынға тілшіміз жолығып, одан бірнеше сауалға жауап беруін өтінген еді. – Қонысбай мырза, айтысқа шық­пағалы рес­пуб­­­лика жұртшылығы өзі­ңізден көз жазып қал­ға­н­дай еді, бүгін мына кештен дидарыңызды кө­ріп, да­уы­­сыңызды естіп көзайым болып қалды-ау. – Енді ол заңды да. Өйткен себебі, менің ақындар айтысына шықпай кеткеніме біраз уақыт болды. Халық айтыстан немесе теледидар арқылы жиі көріп үйренгендіктен бе, іздеп қалған сияқты. Алайда, мен қол қу­сы­рып қарап отырған жоқпын. Кітап­та­рымды шығардым. Өлеңдерім жеке жинақ болып, өнербаяным да жеке жарық көрді. Ал бұл жолғы халықпен жүздесуім­нің жөні бөлек. Бізде өзі біреу шы­ғармашылық кеш өткізейін десе, “не­шеге толып жатыр екен” деп сұрайты­ны бар. Негізінде өнер адамдары – әр­тістердің, ақын-жазушылардың халықтан алыс­та­май, жұртшылықпен жүздескеніне не жетсін?! Халқыңның алдында есебіңді беріп, бар екеніңді, шығармашылығыңның тоқырап қалмағанын көрсетіп отырғаның дұрыс қой. – Дұрыс-ақ, әрине, айтарың болса, халқыңа берерің, көрсетер өнерің болса жиі-жиі жүздесіп тұрғанға не жетсін! Астанамыздың ажарына ажар қосқан Бейбітшілік және келісім са­райы­ның үлкен залында халқыңызбен жүздестіңіз. Ел де әй-әй ақынының соңғы жылдардағы шығарма­­шылығымен танысып бір жасап қалды. – Дұрыс аңдап отырсың. Менің осы жолғы халқыммен жүздесуімді шығармашылық кеш деп те, оқырмандармен кездесу деп те айтуға бо­лады. Оның атын “Бала махаббаты” деп атадым. Ол, әрине, кездейсоқтық емес. Мен осы кешті бір жағынан шығармашылығымның 40 жылды­ғына орайластыра өткіздім деп айтар едім. Өйткені, ме­­нің бала күнімде, 8 сыныпта оқып жүргенде шы­ғар­ған “Бала махаббаты” деген әнім бар. Осы ән арқылы мен алғаш Қазақстан кө­леміне таныл­дым. Осы тұңғыш әнім менің өнер­дегі тұсаукесерім бол­­ды. Сол әннің дүниеге келге­ніне 40 жыл толыпты. Бұл кешті өткізуімнің ендігі бір себебі – биыл 40-қа енді жете бер­ген­де көз жұмған анам 80-ге, ал 50-дің есігін аша бергенде өмірден озған әкем 85-ке толар еді. Осы кеш баласының шығармашылық сала­сында әлдеқандай бір табыстарға ие болғанын көре алмай дүниеден өткен әке-шешеме оқыған дұғам іспетті. Кеш арқылы өзімнің балалық махаббатымды, перзенттік көңілімді білдіріп, олардың рухына тағзым еттім деп ойлаймын. – Халқымыз “Өлі риза болмай, тірі байы­­май­ды” деп жатады ғой. Ниетіңіз орынды. Рухтары сізге риза болып жатқан шығар. Сосын менің бір байқағаным, кештің бірнеше өзегі болған тәрізді. Шымылдықты өзіңіз пір тұтатын Нұрханнан – Нұрхан Ахметбековтен бастап, балалығыңызға бойлап, одан өзіңіз кеште айтқандай, халықтың жүрегіне түскен үш түйнек жара – Арал, полигон, желтоқсан жайындағы шығармашылығыңызбен жалғап, соңы тәубе деп шүкіршілік еткен, тәуел­сіздікті жырлауыңызбен аяқталған. Көрерменнің ұққаны осы тін. Қалай, қателеспеп пе екенбіз? – Алла амандығымен жарылқап, ғұмыр бе­ретін болса, 60-тың да ауылы алыс емес қой. Бір қырдың астында тұр десе де болады. Сон­дықтан осы кезеңге келгенде бір мерейтойымды жасай­­мын ғой деп ойлаймын. Кәдімгідей жан-жақтан қонақ шақырып дегендей, ал бұл кеш Астана көлемінде өткізілді. Құдайға шүкір, елордамызда жұртшылық әндерін сүйіп тыңдап, қуана қол соғатын әншілер баршылық. Соларға сүйеніп, тәуекел етіп едім, кеш ойдағыдай болды. Дұрыс аңғарыпсың, кеш мазмұны тура өзің айтқан тінде құрылған болатын. Расымен де, менің пірім – Нұрхан. Сондықтан бұл кеште де Нұре­­кеңнен айналып өтпедім. Кешті “Тағы да Нұрхан жайлы” деген жырыммен өзім бастап, артынша талантты әнші Нұрай Танабаев “Нұр­хан­ды сағы­нуды” орындады. Онан соң анам жай­лы “Сағыныш” атты өлеңімді оқыдым. Ал әкем­нің бір көк аты болатын, ауылым Көкалата сол атына отырып жұмысына баратын. Содан әкеме арналған “Көк ат” атты жырымды хал­қыма тыңдаттым. Белгілі эстрада әншісі Досымжан Таңатаров, Алтай Сейітқасымов екеуміздің шығармашылық одағымыздан туған “Жалған-ай” әнін орындап, жаңа туындының тұсауы кесілді. Біз, қазақ деген, тойшыл халықпыз ғой. Қыз ұзатамыз, келін түсіреміз, сүндет той, тілашар дейсіз бе, толып жатыр. Осылардың әрқайсысына арналып әндер жазылса, артық емес. Сол ойдан туған ұзатылар қызға арналып дүниеге келген жырға Нұрлан Мағзұмов ән жазған болатын. Кеште “Аққуым”атты осы әнді Естай Мұқашев нәшіне келтіре орындады. Кештің ажарын ашқан тағы бір әнші Ғалия Байғазинова болды десем, артық емес. Ал соңғы өзің айтқан тәубе дейтін тұсымда К.Байсейітова атындағы опера және балет театрының солисі Қияқбай Асанов “Мәңгілік от басында” атты шығармамды орын­дады. 60 адамнан тұратын Астана филармония­сының оркестрі өнер көрсетті. Маған анам, өзінің өлетінін біле тұра ағысқа қарсы жүзіп барып, уылдырығын шашатын ба­лықты есіме түсіреді. Денсаулығына қарамастан, 11-ші баланы дүниеге әкелемін деп көз жұмған анам­ның көзі тірі 6 баласының төртеуі – Ақ­торта, Се­рік­бай, Бақытжан және мен “Бала ма­хаб­­­батын” қосыла шырқадық. Осылайша ана­мыздың рухына перзенттік көңілімізден тағзым еткен жайымыз бар. – Жиналған жұртшылық сіздің шығармашы­лығыңызға мейірі қанып, табыс тілеп, қуана қол соқты. Сол тілекке біз де ортақтығымызды ай­та отырып, сізге шығармашылық табыс тілей­міз! Әңгімелескен Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ. ---------------------------------- Суреттерді түсірген Сұлтан СЕЙІТ.