АЛМАТЫ ӘРҚАШАН ӨЗ БИІГІНДЕ
“Алматыны аялап, сүйіп, жақсы көріп жұмыс істеңіздер”. Нұрсұлтан Назарбаев Алатау баурайындағы ару қалаға деген ыстық ықыласы мен жүрек лүпілін осылай білдірген еді. “Әкімі бас болып қала әкімдігі мен бүкіл қызмет салалары іскерлікпен, ешқандай дабырасыз, нақты жұмыстар атқарып жатыр”. Елбасы оңтүстік астанадағы жұмысқа осындай баға берген еді. Осынау уәлі сөздер айтылған, Алматы үшін тарихи саналатын, шаһар шежіресіне алтын әріппен жазылар бұл күн 2009 жылдың 9 сәуірі болатын. Нақ сол күні Елбасы Алматыдағы VІІ Қысқы Азия ойындары нысандарының құрылысын аяқтауға қосымша 13 млрд. теңге қаржы бөлгізіп, мәртебесі зор маңызды жарыс төңірегіндегі алып-қашпа әңгімелер мен әртүрлі күмән-күдікке нүкте қойғаны да есімізде. Алматылықтар қатты қуанып, сол күннен бастап осы орайдағы жұмыстар қызу жалғасқан. Кейіннен Шымбұлақтағы бір жиында мегаполис әкімі Ахметжан Есімовтің: “Азиаданы Алматыда өткізу қажеттігіне Нұрсұлтан Әбішұлының көзін жеткізгенімді мақтаныш етемін!” деп мерейлене сөйлеуі де әбден жарасымды көрінген.
Алматыға баспасөзге жазылу жайымен танысу мақсатында жұмыс сапарымен келген “Егемен Қазақстан” республикалық газеті” АҚ президенті Сауытбек Абдрахмановты қабылдай отырып, бір сағатқа дерлік созылған емен-жарқын әңгімені Ахметжан Смағұлұлы Азиадаға дайындықтан бастағаны енді түсінікті болар. “Азиадаға 85 күн қалды,– деді әкім. – Жарыстың 11 түрінің 8-і бізде өтеді. Сондықтан, әрине, негізгі салмақ Алматыға түседі. Жарыстар өтетін спорт нысандары: Балуан Шолақ спорт кешені, “Медеу” мұз айдыны, Әл-Фараби даңғылының тау жағын перделеген Ерменді жотасындағы шаңғымен секіру тұғыры негізінен дайын. Спорт сарайы мен Медеуде сынамалық жарыстар сәтті өткізілді. Шымбұлақтағы байқау бәсекелерді желтоқсанда ұйымдастыру жоспарланған. Медеу мен Шымбұлақты жалғастырған 4,5 шақырымдық аспалы жол да тартылып бітті. Дүйсенбіде өзім жүріп көрдім. Тамаша! 114 кабина бар. Әр кабинаға 8 адамнан отырады. Бұл әуе жолы 12 қараша күні салтанатты түрде ашылмақ. Осыдан соң Медеу жаққа бейсауат мәшине кіргізілмейді. Медеудің өзінде 1000 мәшинелік тұрақжай болады, оның 200-і жер астындағы паркингке қойылады. Жарыстар кезінде 4 мыңға дейін адам келеді деп күтілуде. Шымбұлаққа арнаулы көліктен басқа мәшинелер мүлдем жіберілмейді. Медеуге дейін автобустар қатынайды. Ал, бөгетті көрем деушілер үшін “Шатл” шағын автобустары қызмет етеді. Азиадаға келетін спортшылар мен қонақтар жататын қонақ үйлер сайланып қойылды. Олардың басшыларымен әңгіме өткізіліп, талаптар түсіндірілді, қауіпсіздік, медициналық қызмет, басқа да мәселелер мұқият ойластырылды. Айтқандай, фристайл мен биатлон, шаңғы спорты түрлерінен Талғардағы “Табаган” спорттық-сауық кешенінде және шаңғы һәм биатлон стадиондарында өтетін жарыстарға қатысушылардың да тоқтайтын жері, тынығатын тұрағы – Алматы. Мұның өзі Азиадаға, оған қатысушыларға қызмет көрсетудегі біздің міндет-жауапкершілігімізді еселей түседі”.
Ахметжан Есімов бұдан әрі шетелдік меймандарға арналып “Мәдени Азиада” атты арнайы бағдарлама әзірленіп жатқандығын баян етті. Оның өзі 7 бағыттан тұрады екен. Театр, кино, көрме, концерт – бәрі осының ішінде. Арнайы “Қазақ ауылы” бағыты аясында халқымыздың ұлттық салт-дәстүрі, өнер-мәдениеті, тарихы паш етілмекші.
Ахметжан Смағұлұлы Азиаданың Алматыға бергені де, алда берері де көп деп отыр. Алқалы жарысқа дайындық барысында қала біршама көркейіп, қаншама көшелер мен даңғылдар жаңа түрге енген. Айналма шығыс жолының да негізгі бірінші кезегі аяқталып, іске қосылған. Мұның орталықтағы көлік қыспағын жеңілдетіңкіреуге, экологияны сақтауға әсері сезілуде. Медеу мен Шымбұлақта өткен жылы 8, биыл 4 подстанса іске қосылды. “Азиада болмаса, бұлар қайда-а?!..” дейді Ахаң. Сөйтіп Азиадаңыздың арқасында жалпы қаланың да энергиямен жабдықталу жайы анағұрлым жақсарыпты.
Әкім өз қаласының абаттанғанын, көркейгенін, көгалданғанын мерейлене айтуда. Шымбұлақ, Бутаковкаға барар жолдардағы биік дуалдар алынып, құрылыс тығыздығы босатылып, су жағаларына салынған үйлер реттестіріліп, қала бойынша жаңадан 29 гүлзар-саябақтар мен спорт алаңдары ашылған көрінеді. Жаңадан құрылған Алатау ауданындағы игі жақсылықтар, шешімін тапқан түйткілдер әңгіме өзегіне тартылды. Осы аудан аумағынан арнайы 346 гектар жер бөлініп, жаңа индустриалдық аймақ ашылғалы жатқаны да жағымды жаңалықтай әсерлендірді. Екі жыл бұрын Алматыда проблемалы 16 мың үй үлескері болса, қазірге дейін солардың 12 мыңының мәселесі шешілген. Қалған 3 мыңы да алдағы бір жыл ішінде үй алуға сенімдері нық.
Бұдан әрі қала әкімінің қадап айтқан жайы мыналар болды. Республика бюджетінің төрттен бірі Алматы қаласының түсімдерінен құралады. Оның нақты көлемі – 584 миллиард 625 миллион теңге, яғни 27 пайыз. Бұл орайда Алматыға теңесер ешкім жоқтығы да айдан анық. Жылдан-жылға өсім, ілгерілеу. Айталық, салық өткен жылдың тиісті мерзімімен салыстырғанда биылғы 10 айда 65 миллиардқа артық жиналыпты. Ішкі жалпы өнімнің 20 пайызы осында. 37 банктің 34-і осында. Тауар айналымының үштен бірі осында. Тәуелсіздіктің 20 жылдығы қарсаңында метро жүріп мерейленер күн де алыс емес. Қаржы орталығы – Алматы. Бизнес орталығы – Алматы. Экономикалық өркендеу орталығы – Алматы. Мәдениет, зиялылық әлеует орталығы – Алматы. Қалалардың еркесі – Алматы.
Еркеғали Рахмадиев аға мерейжасқа келген екен. Алматының әкімі уақыт тауып, қазақ музыкасының майталманына сый-сияпатын жасаған. Ғұлама ғалымдар жұбы Серік Қирабаев аға мен Әлия Бейсенова апайды отасқандарының 60 жылдығымен құттықтауды да парыз санапты. Мінеки, ару Алматы қаласы да, оның әкімі де қай жағынан алғанда да өз биігінен табылып отырғандығы осы емес пе.
“Егемен Қазақстанның” басшысына осындай жан сүйінер жағдайларды бүкпесіз баяндай келе, Ахметжан Смағұлұлы қала тіршілігі бас газеттің бетінен жүйелірек көрінсе деген базына тілегін де, әрі ел өмірінің, Елбасы саясатының айнасындай басылымға риясыз тілектестігін де білдірді. “Егеменге” жазылу деңгейі былтырғыдан төмендемейтіндігіне сендірді. Өз кезегінде Сауытбек Абдрахманов Астана Саммиті қарсаңында журналист қауымы жұмыла атқарып жатқан жұмыстардан хабардар етті.
Қорғанбек АМАНЖОЛ.
Алматы.
-----------------------------
Суретті түсірген Берсінбек СӘРСЕНОВ.