Әлем • 01 Қазан, 2024
Дампьер АЭС-і маңындағы даму нышаны
Франция атом энергетикасын пайдалану тұрғысынан әлемдегі көшбасшы елдер санатында. Себебі электр қуатының 75%-ын атом электр стансасынан алады. Біз айтқалы отырған Дампьер АЭС елдегі электр энергиясының шамамен 7%-ын өндіреді. Оның 4 реакторы бар.
Таным • 01 Қазан, 2024
Ғалам ғажаптары: Соғымға қимайтын қой
Мына бір жаңалықты естіп, аң-таң болдық. Жамбылдық шопанның бір ғиссар қошқары 72 миллион теңге тұрады екен.
Таным • 01 Қазан, 2024
Табылды Досымов «Тірлікті мынау, жаным-ай, мәңгілік деме, ұйықтап кетсем бір күні, оянбай қалам» деп ән салатын. Иә, «бір күні» дейді бард-әнші, себебі ажалдың ажарын қашан көретінін білмеген еді. Ал енді біз «сол күннің» қашан екенін білетін боламыз. Оған ғалымдар «кінәлі».
Салық • 28 Қыркүйек, 2024
Салық түйткілінің тасада қалған тұсы
Қазір қолданыста 12 салық түрі бар. Алдағы уақытта 20%-ға азайып, тіпті кейбір төлемдер біріктіріледі. Салықтық жеңілдіктер де ретке келтірілмек. Тіпті 110 салық жеңілдігін алып тастау ұсынысы да көтеріліп жатыр. Одан бөлек, 29 салық жеңілдігін қолдану мерзімі шектеледі. Жалпы, «Кәсіпкерлер өздері пайдаланатын салық жеңілдіктері бойынша есеп беруге тиіс. Бизнесті дамытуға нақты септігі тиетін жеңілдіктерді ғана қалдырған абзал» деген Президент тапсырмасы жан-жақты қарастырылып, жауапты органдар іске кірісіп кетті.
Қаржы • 27 Қыркүйек, 2024
Екінші деңгейдегі банктердің корпоративтік секторға деген ықыласы көңіл көншітпейтінін жиі айтып жүрміз. Банктер жыл басынан бері 1 трлн 38 млрд теңге табыс тапса да, ішкі жалпы өнімдегі қаржыландыру үлесі – айтарлықтай көп емес. Кейінгі кездері сынға түскен бұл мәселені Ұлттық банк Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігімен бірігіп, бірқалыпқа түсіруге тырыспақ. Жыл соңына дейін ел ішіндегі тұтынушылық несиелендіруді азайтамыз дейді.
Қаржы • 27 Қыркүйек, 2024
Цифрлы әлемнің есігін қағып тұрмыз
Неміс экономисі Вернер Зомбарт «Экономиканың басты қағидасы – алысқа қарау» дейді. Уақыт сынынан өткен бұл пікірге ешкімнің шүбәсі жоқ. Егер дәл қазір алысқа қарар болсақ, цифрлық трансформация төрімізден орын алуы қажет. Оның ішінде қаржы саласының цифрлық экожүйесін құру маңызды. Сөзімді қуаттай түсу үшін «KPMG» жүргізген зерттеуді мысалға алайын. Сатылымы 1 млрд доллардан асатын компаниялардың 59%-ы қаржылық үдеріске жасанды интеллект (ЖИ) құралдарын қолданған. Ал «Cofinpro AG» жүргізген зерттеуден бәсі биік банктердің 52%-ы машиналық оқыту әдісін енгізгенін көреміз. Осы тұста оқып отырған сізді, жазып отырған мені де мазалайтын екі сұрақ бар: Жаһанды жаулаған осы үдеріске біз үлгердік пе? Банктеріміздің бабы келісті ме?
Таным • 27 Қыркүйек, 2024
1960 жыл. «Калуга» техникумындағы мұғалім Борис Гришиннің робот жасайтын ойы да болмаған еді. Ол студенттерге сурет салуды үйрететін. Тіпті осы бірқалыпты өмірін ештеңеге айырбастағысы келмейтін. Бірақ бір күні оның өмірі түбегейлі өзгерді.
Экономика • 25 Қыркүйек, 2024
Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің (БҚДА) мәліметінше, біздің мемлекет экономиканың 30 негізгі секторының 20-сына араласады. Компаниялардың 10%-ы, ал барлық ірі компанияның 50%-ы – мемлекет бақылауында. Жалпылама қарағанда, бұл көрсеткіш – «өсім мемлекеттік сектор мен компанияларға тиесілі болмауға тиіс» деген ұстанымымызға қарсы. Дүниежүзілік банктің эмпирикалық зерттеулері де үрейлі үрдістің жақсылыққа апармайтынын айтып жүр. Осы мәселеге «Экономикалық релятивизм» тұжырымдамасымен қарап көрелік. Философияда бұл ұғым «Ақиқат жалғыз, шындық екеу, шешім көп» деп түсіндірілсе, экономика «Ақиқат та, шындық та жалғыз, шешім белгісіз» деп түсіндіреді.
Таным • 21 Қыркүйек, 2024
Ғалам ғажаптары: Түрлі-түсті ауыл
Тайванда Тайчунь деген ауыл бар. Осыдан бірнеше жыл бұрын сол ауылды билігі бұзбақ болады. Бұл жаңалыққа күллі ғұмырын сонда өткізген Хуан Юн-Фу наразылығын өзгеше тәсілмен жеткізген.
Қоғам • 19 Қыркүйек, 2024
Қазір жылу электр стансаларынан ауаға жылына 14 млн тоннадан аса зиянды қалдық шығады. Ал сарапшылар атом энергетикасы дәстүрлі көмір генерациясымен салыстырғанда, көміртегі қалдықтарын айтарлықтай азайтады деп жар салып жүр. Әлемдік зерттеулер мен тәжірибелерге қарасақ, атом электр стансасы (АЭС) кемі 60 жыл жұмыс істейді. Толық тексерістен өткізгеннен кейін тағы 20 жылға созуға болады. Демек, еліміздің көміртегі бейтараптығына жетуіне АЭС қажет. Бірақ әуелі экологиялық тәуекел мен қауіпсіздік мәселесін май шаммен қараған абзал. Оған әлеуметтік, экономикалық әсерін қосыңыз. Халық көкейінде жүрген бұл түйткілдер шешілмейінше, АЭС-тің маңызы да артпайды.
