Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына Жолдауында жаңа әлемге, яғни, Төртінші өнеркәсіптік революция әлеміне бейімделу мен жетістікке жету жолын көрсетіп берді. Сонымен қатар он сала бойынша аса маңызды даму тетіктерін атап өтті.
Кезінде мұнай саласында дағдарыс болғанда, оның орнын өнеркәсіп өнімдері толтырған болатын. Яғни ендігі уақытта елімізде еңбек өнімділігін арттыру цифрлы экономикаға байланысты дамиды. Ал әлемде еңбек өнімділігін арттыру бүгінде алдыңғы қатарға шықты. Себебі Жолдауда айтылғандай, мұнай-газға иек артып, көл-көсір табысқа кенелетін кезең артта қалды. Алдағы жылдарда жаһандық экономиканың даму үдерісі өзгеретіні қазірдің өзінде байқалып отыр. Қазақстан да осы үдерістен тыс қалмауға тиіс. Бұл туралы Мемлекет басшысы әлем көшбасшыларының қатарына қосылу үшін атқарылуға тиіс 10 міндетте айтты. Соның біріншісіне тоқталар болсақ, Елбасы:
«Индустрияландыру жаңа технологияларды енгізудің көшбасшысына айналуы тиіс. Оның нәтижелері мұнай бағасы күрт төмендеген 2014-2015 жылдардағы дағдарыста негізгі тұрақтандырушы факторлардың бірі болды.
Сол себепті, жоғары еңбек өнімділігі бар қайта өңдеу секторына деген бағдарымыз өзгерген жоқ. Сонымен қатар индустрияландыру 4.0 жаңа технологиялық қалыптың барлық мүмкіндіктерін пайдалана отырып, мейлінше инновациялық сипатқа ие болуға тиіс. Кәсіпорындарымызды жаңғыртуға және цифрландыруға бағытталған, өнімнің экспортқа шығуын көздейтін жаңа құралдарды әзірлеп, сыннан өткізу қажет. Бұлар, бірінші кезекте, технологиялардың трансфертін ынталандыруға тиіс. Еліміздің бірнеше өнеркәсіптік кәсіпорнын цифрландыру жөніндегі қанатқақты жобаны іске асырып, бұл тәжірибені кеңінен тарату керек», деп атап өтті. Бүгінде бізге Елбасы белгілеп берген меже бұдан кейін де өнеркәсіптік дамудың жаңа мүмкіндіктеріне жол ашады.
Соңғы жылдары дүниежүзілік экономика күрт өзгерді. Оған әрине, ақпараттық технологиялардың тікелей әсері бар. Елбасы өз Жолдауында жаңа технологиялық қалып туралы айтты.
«ХХІ ғасырда әлемнің табиғи ресурстарға деген мұқтаждығы жалғасуда. Олар болашақта жаһандық экономиканы және еліміздің экономикасын дамыту барысында ерекше маңызға ие болады. Бірақ шикізат индустрияларын ұйымдастыру ісін, табиғи ресурстарды басқаруға қатысты ұстанымдарды сыни тұрғыдан қайта пысықтау керек. Кешенді ақпараттық технологиялық платформаларды белсенді түрде енгізу қажет. Кәсіпорындардың энергия тиімділігі мен энергия үнемдеуге, сондай-ақ энергия өндірушілердің өз жұмыстарының экологиялық тазалығы мен тиімділігіне қойылатын талаптарды арттыру керек», делінген Жолдауда.
Бұл орайда біз алдағы уақытта жұмыс бағытын қалай қалыптастырамыз, азаматтық құқықтарымызды қалай іске асырамыз деген сауалдарға кеңінен жауап алдық. Өнеркәсіп саласы мемлекетті өркендетудің негізгі алғышарты екенін назарда ұстай отырып, ақпараттық технологияларды өндірісте кеңінен қолдану, экологиялық талаптарға жіті мән беру, энергия үнемдеу, шығындарды барынша азайту, еңбек өнімділігін ұлғайту сынды бағыттар болашақта кәсіпорынның басты мақсаты болып қала береді. Экспортқа көңіл бөлу де осы басым бағыттардың бірі болып табылады.
Бұл орайда айта кетейік, экологиялық тұрғыдан қауіпсіз өндіріс орындарын ашу «Қазфосфат» ЖШС-нің аса маңызды стратегиялық міндеттерінің бірі саналады. Қазіргі уақытта зиянды өндірістің қоршаған ортаға залалды қалдықтар шығаруын азайтатын бағдарлама жасалуда. Бағдарламада қоршаған ортаны ластау деңгейін төмендету, экологиялық қауіпсіздік деңгейін барынша жақсарту, өндірістік экологиялық мониторинг пен бақылау жүргізуді жетілдіру аясында көптеген шаралар жүзеге асырылуда.
Бүгінде «Қазфосфат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі өндірісінің нақты көлемі 149,5 пайызға артты. Сондай-ақ жаңа өндірістерді іске қосу арқылы өткен жылы 300 мың тоннаға жуық фосфор тыңайтқыштары шығарылды. Биылғы жылы экспорт көлемін 7 миллиард теңгеге жеткізуді көздеп отырмыз. Зауыт өнімінің 93 пайызын экспорт құрайтын болғандықтан Америка Құрама Штаттары, Қытай, Үндістан мемлекеттерімен жан-жақты байланыс орнаған. Мұның бәрі де Елбасы Жолдауында айтылған жаңа технологиялық қалыптың игілігін көрсетеді. Жолдау, сонымен қатар өнеркәсіп өндірісіне жаңа мүмкіндіктер береді.
Жалпы, Президенттің «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауында айтылған он бағыттың бәрінің де экономикалық негізі бар. Оны табысты жүзеге асыруға қажетті құндылықтардың барлығы біздің елімізде бар деп есептеймін. Мемлекет басшысы атап көрсеткендей, «Еліміздің әлеуметтік-экономикалық табыстарының негізі – біздің басты құндылықтарымыз ретінде қала беретін азаматтық бейбітшілік, ұлтаралық және конфессияаралық келісім». Осы құндылықтарды сақтау және одан әрі жетілдіру өнеркәсіптің өрлеуіне, экспорттың жандануына, экономиканың тұрақтылығына тікелей әсер етеді. Сондықтан экономикалық негіздің мықты тірегі арқылы Елбасы көрсеткен межені бағындыруымыз керек
Мұқаш ЕСКЕНДІРОВ,
«Қазфосфат» ЖШС бас директоры,
Қазақстанның Еңбек Ері