Біздің халықта өзі ештеңе бітірмесе де ақыл айтып, құлақты сарсытатындар көп қой.
Бір кісі таңертеңгілік бес ешкісін ысқырып айдап, өріске шығарып келе жатып, өзеннен балық аулап отырған адамды көріп қалады. Таң атпай ерігіп балық аулап отырған адамның қасына барған «бес ешкілі бай» біраз ақыл айтып тастайды. Ақылын ұрысып бастайды ғой. Адам деген ең алдымен отбасының жағдайын ойлау керек. Бала-шағаңды аман-есен өсір. Оқыт, тоқыт, ұлды үйлендір, қыз ұзат. Үй-жай қыл, қызметін қамда. Дүниеден тарықпау үшін кәсіпкерлікпен айналыс, бала-шағаңды соған баулы. Осының бәрін бітірсең қол бос, сосын балық аула.
Бұрқырап барып тоқтайды. Сөйтсе, балық аулап отырған кісі күледі. «Ау, ақсақал, мен не істеп отырмын?! Сіз айтқанның бәрін орындап қойғанбыз» дейді. Бес ешкісі бар бай бұрылып қараса өзен жағасында пілдей машина тұр.
Зейнетке шыққанда бал арасын өсірумен шұғылдануды бастаған Арал ауданы, Құмбазар ауылының тұрғыны Серік Якудаевтың бүгінгі тірлігі балық аулап отырған адамға көбірек ұқсайды. Балаларының бәрі аяқтанған. Үй-жайлары, өздеріне жететін дәулеті бар.
Бал арасын өсіріп жатқан С.Якудаев осы кәсібі жанданып жатса, жетім-жесірлерге, мүгедек жандарға, мешітке, жағдайы төмен отбасыларға көмек көрсетпекші. Өйткені Құрандағы Ара сүресінде: «Арадан түскен пайданың он пайызын мұқтаж жандарға, он пайызын туысқандарға көмек ретінде бер», делінген. «Базарға бара қалсақ, түрлі қоспамен жасалып келген сырттың өнімдерін аламыз. Осыны да ескеріп, аудан халқын табиғи таза өніммен қамтамасыз етемін», дейді ол.
Қызметінің дені ветеринария саласында өткен Серік Якудаев зейнетке шыққан соң қарап отыра алмаған. Өзіне лайық кәсіппен айналысқысы келгенде бал арасын өсіруді қолай көрген. Содан соң Қызылорда қаласына барып, омарташылармен әңгімелескен, екі апталық курсын оқыған. Бизнес-жоспар жасап «Атамекен» кәсіпкерлер палатасына барған. Жұмыс істеймін деп жоспарын белгілеп келген адамға қаржы бар. Жобасы үздік деп танылған Якудаевқа «Даму» қоры қайтарымсыз грант ұсынады. 1 млн 275 мың теңге грантты ұтып алған кәсіпкер 20 ұя «карпат» тұқымды ара мен бал алуға қажетті құрал-жабдықтар сатып алады. Ара жерсіну үшін алғашқыда қолдан шәрбат дайындаған кәсіпкер кейін омартасын дария жағасына көшіреді. Қалың жыныста араға шырын көп. Осылайша жұмыс басталып кеткен.
Бір ұядан орташа есеппен алты-жеті келі бал алуға болады екен ал жиырма ұяшықтан бір маусымда екі жүз келіге дейін бал жиналады.
Кәсіпкердің әу бастағы ниетін айттық. Өзінен артылғанын қайырымдылық мақсатқа жұмсамақ. Бүгінде адамдардан мейір қашып тұрған заманда Атымтай жомарттар елге керек.
Көп жастар жұмыс жоқ дегенді өзіне жақсы сылтау етіп, шөп басын сындырмайды. Тірлік жасауға құлықсыз болып барады. Зейнетке шықса да өзіне молшылық әкелер жаңа табыс көзін тауып алған қария осындай жігерсіз жігіттерге үлгі болса, қанеки.
Бақтияр ТАЙЖАН, «Егемен Қазақстан»
Қызылорда облысы