«Егемен Қазақстанның» арнайы жобасы: Жасампаздық жемістері
Жиырма жылдың ішінде атқарылған игі істердің арқасында әрбір өңіріміз өзгеріп, өміріміз жақсарып келеді. «Егемен Қазақстан» газеті осындай өркенді өзгерістерді бейнелейтін материалдарды тұрақты жариялап тұрады. Төменде Қазақ орман шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтынан фоторепортаж беріліп отыр.ОРМАН ӘЛЕМІНІҢ ТАМЫРШЫЛАРЫ
Әріден басталған тәуелсіздік қадамдарының ақылмен жасалғанына таң қалмасқа болмайды. Жиырма жылдың төріне озған кезде оны дәлелдеп жатудың артықтығын білеміз. Сонда да... Бәрі де тереңдікте жатыр. Қазақ орман шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты 1957 жылы құрылып, ВАСХНИЛ-дің қарауында болса, екі жылдан кейін Алматыдан Бурабайға көшірілген. Сондағы гәп өз-өзінен түсінікті. «Қалың елім қазағым, қара орманымды» ойлайды екенбіз. Ал 1999 жылы Экология және табиғи ресурстар министрлігі Көкшетауға қоныс аударды. Яғни, республикамыздың ғылыми әлеуеті өзінің негізгі зерттеу аумағына жақындай түсті. Жалпы, байтақ еліміздің 4 пайызын ғана орман алабы алып жатыр. Мұндай халге қалай түскенімізді тізбелеуден мән шықпас. Ертеңімізді ойлауымыз жөн. Сондықтан бұл жауапты да құрметті міндет Бурабайдағы ғылыми ордаға жүктелді. «Егемен Қазақстанның» жұртты елең еткізген жаңа жобасының шеңберінде қысқа да нұсқа сөйлесек, ұжым жауапкершілік үдесінен шыға білді деуімізге болады. Мұнда Қазақстан ормандарының бірыңғай негіздегі типтік классификациясы түзілген. Осының ішінде кәсіби тұрғыда бөлшектенетін сандаған ғылыми бағыттар, ұсыныстар бар. Үкімет қаулысымен 2006 жылы Бурабайдағы дендробақ пен арборетум мемлекеттің айрықша қорғалатын қор тізбесіне енгізілді. Оны Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев арнайы аралап көріп, орман тамыршыларының қызметіне риза көңіл білдіргенін газетімізде жазған да болатынбыз. Республикамыздағы орман аумағын қамтитын бірнеше филиалдары бар институт табиғи өскіндердің гендік нұсқасын сақтаумен қатар, үлкен көлемдегі селекциялық жұмыстар атқарады. Әріге бармай-ақ, жаңа Қазақстан жағдайындағы ерекше істің қатарына Мемлекеттік реестрге енгізілген «Сымбатты қарағайдың» екі сұрпын және «Бұланды қарағайларын», «Бурабай 30», «Ұрымқай 38», «Шұбаркөл», «Ұрымқай 53», «Арқарағай» емен тұқымдарының елімізде кеңінен пайдаланылып жатқанын айтуымыз керек. Осы өскіндердің тұқымдары жедел аудандастырылып, жасыл аймағымызды жайқалтып тұрғаны көз қуантады. Мұнда орман тұтастығын қалыптастырумен қатар, топырақ ерекшелігін айыра білу, зиянкестермен күрес және оның алдын алу да маңызды орын алады. Институт аяулы Астанамыздың жасыл аймағын жайнатуға, Аралды нәрлендіруге салмақты үлес қосуда. Сонымен қатар, орманды қалыптастырушы негізгі генетикалық топтың құнды ақпараттық қоры қалыптасқаны үлкен жетістік ретінде халықаралық ғылыми қауымдастықтың жоғары бағасын алып отыр. Ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор Болат Мәжитұлы Мұқанов басқаратын ғылыми ордада өз ісіне берілген адамдар жұмыс істейді. ТМД және алыс шетелдермен байланыстардың тұрақты дамып келе жатқандығы қазақстандық әлеуеттің өсе түскендігін байқатады. Соңғы бес жылдың өзінде 5 авторлық куәлік, 5 патент және 1 инновациялық патент алынды. Осы бес жылдың ішінде 330 ғылыми еңбек, 4 монография, 3 талдамалы шолу, 3 оқулық, 19 өнеркәсіптік нұсқау жарық көрген. Бәрінен қымбаты, Қазақстанға қатысы жоқ оқулықтардың орнына жаңа, дербес оқулықтардың еліміздегі үш деңгейлі оқу орындарында кеңінен қолданылып келе жатқандығы дер едік. Тәуелсіздіктің 20 жылдығы. Институт айтулы мерекеге және Бүкіләлемдік орман жылына байланысты халықаралық конференция ұйымдастырды. Асқақ еліміз алыс-жақынның бәрін тамсандырды. Ақмола облысы, Бурабай ауданы.Арнайы бетті дайындаған «Егемен Қазақстан» газетінің Ақмола облысы бойынша меншікті тілшісі Бақберген АМАЛБЕК.