• RUB:
    5.05
  • USD:
    522.91
  • EUR:
    548.85
Басты сайтқа өту
Аймақтар 12 Наурыз, 2019

Өңірдегі өнімділік өрісі

1105 рет
көрсетілді

«Көз – қорқақ, қол – батыр» дейді дана халқымыз. Бүгінде жұрттың алды Үкіметке еміне бермей, өз күшімен күн көрудің әлдеқайда тиімді екендігін түсініп қалды.

Осындайда айтпасқа да болмайды. Екі мыңыншы жылдардың басында халықты масылдықтан құтқару әрі жұмыс тауып беру үшін әкімдіктер ар­найы суармалы жер бөліп, жерді жыр­тып беру жағын да қарастырды. Жер алған адамға қалғаны – берген көшет­терді егіп, уақтылы қарау, күз жемі­сін теру. Сол кезде «Біз жер шұқи­ды дейсің бе, мемлекеттің атау­лы көмегін бер, басқа еш нәрсе керек емес» деген айқайды да естідік. Сауын сиыр, қоралы қой береміз деген­де «оған шөбін қайдан табам, жоқ, сиыр бердім деп атаулы көмек­ті алып қоясыңдар» деп беттен алған­дар­ды да көрдік.

Қазіргі жағдай мүлдем өзгеше. Бүгінде жер, мал және атаулы көмек­ті безбенге қойсаң жұрт алдыңғы екеуіне қос қолдап жармасады. «Аз-маз тиынмен қай қабырғамды жабам, үйге береке, молшылық әке­ле­тін жер мен малыңды әкел» дей­ді. Халықтың бұлайша оянуына мем­лекеттік бағдарламалардың жақсы әсер етіп жатқанын айту керек. Мә­сел­ен, Қызылорда облысы әкім­дігі 2016 жылы агроөнеркәсіп кешені­нің артта қалып қойған салаларын да­мыту мақсатында «Агрокарта» ай­мақ­тық аграрлық саланы дамыту бағ­дарламасын қабылдады. «Агрокарта» екі мақсатты жүзеге асыру керек болатын. Біріншіден, экспорт өсімін арттыру болса, екіншіден, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Содан бері төрт жылда облыс­та агроөнеркәсіп саласында жақ­сы көр­сеткіштер байқала бастады. Соңғы жыл­дың өзінде ауыл шаруа­шылы­ғын­­дағы жалпы өнім көрсеткіші – 1,6%-ға, тамақ өнімдерінің өндірісі – 4%-ға, еңбек өнімділігі 3,1 есеге дейін өсті.

Ауыл шаруашылығына салынған инвестиция көлемі 10%-ға артты. Егер 2013 жылы агроөнеркәсіп кеше­ніне салынған инвестиция көлемі бар бол­ғаны 1 млн АҚШ доллары­нан ар­тық болса, 2018 жылдың қоры­тын­­дысымен бұл көрсеткіш 15 млн АҚШ долларынан асты. Соңғы жыл­дың өзінде ауыл шаруашылығы өнім­дерінің экспорт көлемі 27%-ға өсті, ал оның 97%-ы өңделген өнім үлесіне тиесілі.

Бүгінде Қызылорда күріші Моң­ғолия, Түркия және Ауғанстан нары­ғын игеріп жатыр. Осы орайда иран­дық күріш сұрыптарын өндіру бо­йын­ша қабылданған шаралар күріш егі­с­тігінің тиімділігін біршама көтеру­ге мүмкіндік береді. 2018 жыл­­дан бас­тап соя сияқты жоғары табыс әке­летін дақылдарды және жемшөп­тік дақылдар – судан шөбі, бал құ­май­ды енгізу жұмысы басталып кетті.

2019 жылы күріш егісін тағы 2171 гектарға азайта отырып, жемшөп егісін 4068 гектарға, картоп, көкөніс, бақша өнімдерін 1293 гектарға ұл­ғайту жоспарланып отыр. Сонымен бірге облыста таяу жылдары 51 мың гек­тар жаңа суармалы жерлерді ен­гізуді көзделген. Осы ретте жаңа суармалы алқаптар суды аз қажет ететін дақылдар: соя, мақсары, жемшөптік дақылдар, судан шөбі, жүгері және т.б. егістікті қамтамасыз етуге арналатын болады.

Келесі жылы Шиелі ауданындағы 1200 басқа арналған сүт фермасының құ­рылысы аяқталады. Облыстың бу­фер­­лік аймақтан шығуы ет өнді­рісін аграрлық саладағы басым бағыт­тар­дың біріне айналдырды. Ет бағы­тын­дағы мал шаруашылығын дамыту ая­сында былтыр Шиелі ауданын­да бір мезетте 1000 бас малды борда­қы­лай­­тын ірі бордақылау алаңы салынды. Бұл облыстағы ауқымы жағынан төр­тінші мал бордақылау алаңы.

Мал өнімділігін арттыру мақса­тында «Сыбаға» бағдарламасы аясын­да шетелден 1300 бас асыл тұқым­ды ірі қара сатып алу жобасы қаржылан­дырыл­ды. Алғашқы 120 бас асыл т­ұқым­ды ірі қара өңірге жеткізілді. 2017 жылы экспортқа барлығы 2,2 мың бас қой ғана шығарылған. Ал 2018 жылы экспортқа қой шығару көлемі 4 есеге (Ресейге, Иранға 8191 қой жөнелтілді) артты. Облыстың агроөнеркәсіп кешеніндегі экспортталатын өнімдердің тізімі тек соңғы 6 жылда 3-тен 15 түрге көбейді. Бұл облыстың экспорттық әлеуеті өте ауқымды екенін байқатады.

Қызылорда облысында Елбасы тапсырмаларын орындауда осындай жемісті жұмыстар бар.

Бақтияр ТАЙЖАН,

«Egemen Qazaqstan»

Қызылорда облысы