Түркістанға келген туристердің естелік ретінде өз еліне кәдесый әкетіп жататыны заңды. Еліміздің өзге өңірлерінен зиярат жасауға келгендер де құрқол қайтпайды. Осы орайда әсіресе шетелдіктердің терракот (күйдірілген балшық) кәдесыйларға аңсары көбірек ауады екен. Шетелдіктер қызығатын, саздан жасалған балбал, сазсырнай, құмыралар алыстан әкелінбейді, әрине киелі қаладағы шеберлер орталығында жасалады.
Қазақстан қолөнершілер одағының мүшесі Абайхан Рысбаевтың айтуынша, шеберлер орталығына шетелдіктер жиі келеді. Оларға қолөнершінің мінсіз жасаған өніміне қарағанда, айқыш-ұйқыш болса да өзі жасаған бұйым таңсық. «Құмыра жасайтын ұршыққа отырып, саздан бұйым шығарғысы келеді. Басым бөлігі кесенің пішімін шығаруға тырысады. Көптеген мемлекеттерде арт-терапия кең тараған. Яғни, адамның психикасындағы күйзелісті өнер арқылы жеңуге тырысады, глинотерапия шетелдіктерді ерекше қызықтырады. Саз-топырақпен физиологиялық емделу де пайдалы. Көрмелерге шақырту алып, Франция, Таиланд секілді елдерге барғанымда архитектуралық ескерткіштен тыс адамдарды қолөнер бұйымдары қатты қызықтыратынын аңғардым. Құмыра жасайтын ұршығымды өз дүңгіршегіме қоямын да, қонақтардың көзінше ыдыс жасаймын. Шетелдіктер ерекше ықыласы ауып, қызығушылық танытады», дейді шебер.
Алматы көркемсурет училищесінің керамика факультетін бітірген Абайхан аға қайта жаңғырту шеберханасында, яғни реставрация саласында жұмыс істеп келеді. Реставрациямен қатар құмыра жасайды. Шебердің айтуынша, әр ұлттың өзіне тән мінезі, менталитеті қолөнерде айқын көрінеді. «Түркістандағы қазба жұмыстары кезінде табылған ыдыстар формалық тұрғыда ерекше. Қазба жұмыстарынан табылған тұрмыстық бұйымдардан талғамды байқаймыз. Бұйымдар терракот күйінше қалады. Немесе аңдар мен өсімдіктер бейнеленеді. Кәдесый жасағанда бағзы заманғы шеберлердің талғамымен санасамын. Ұлттың болмысынан, тарихынан дерек беретін кәдесый әрқашан трэндтте», дейді А. Рысбаев.
Қолөнер адамды ішкі болмыстың үйлесімділігіне жетелейді деп есептейтін шебердің айтуынша, кілем тоқу, көзе, құмыра, киізден түрлі бұйым жасау шетел азаматтарына қызықты.
Түркістан облысы