Асатаяқ – қазақ халқының ежелгі музыкалық аспабы. Асатаяқты ертеде балгерлер мен бақсылар қолданған. Әдетте, олар асатаяқты қылқобыз бен даңғыраның үніне қоса қолданатын болған. Олар асатаяқты ырғақтатып, сілкіп, шайқап ойнайды. Асатаяқ емен, үйеңкі, қайың, долана секілді қатты ағаштардан жасалады. Бетіне әртүрлі сылдыр-күлдір, шулы дыбыс беретін темір салпыншақ, сақина, шығыршық тағылады. Асатаяқ туралы Шоқан Уәлиханов пен белгілі зерттеуші Болат Сарыбаевтың еңбектерінде жазылған.
Бүгінгі күні Абай музейінің елеулі экспонаттар қорында сақталған хакім Абай тапсырған көне асатаяқ бар. Музыка зерттеушілерінің айтуынша, ақынның 1885 жылы
Семей қаласында ашылған өлкетану музейіне тапсырылған музыкалық аспап – еліміз музейлерінде сақталған асатаяқтардың ішінде көнелердің бірі. Оның ұзындығы – 128 сантиметр. Сабы жұмыр ағаштан тұрады. Аспаптың басы сопақша жапырақ пішінді, шеті ирек етіп жасалған. Көне мұраның екі жақ беті де әшекейленген. Бетіндегі ағашта арнайы сегіз ойық бар. Оларға жез қаңылтырдан жасалған ою-өрнектерден тұратын сәндік бұйымдармен әшекейлер орнатылған.
Жоғары және төменгі жақтарында екі металл әшекей орнатылған. Ортадағы жезден соғылған өрнектерге толы қаңылтырда ілмектер бар. Арнайы дыбыс шығаратын салпыншақтар тағуға арналған ілмектердің саны сегіз. Олар симметриялы тұрғыда тұрақ тапқан. Ілмектердің екеуінде ғана салпыншақтар сақталған, оның біреуі – темір, екіншісі бетіне жез қағылған темірден жасалған. Ортаңғы төрт ойықтағы жез нақыштың ортасында үлкен тас, оны айнала кіші коралл тастармен бедерленген. Асатаяқтың дәл ортасына қағылған жез қаңылтырда да кіші коралл тастарды байқауға болады.
Асатаяқтың сыртына алдымен қызыл мата, оның үстіне асатаяқтың пішінін қайталайтын оюлы жез қаңылтыр қағылған. Бет жағындағы әр ойыққа сәйкес жерлерінде дөңгелей коралл тастармен көмкерілген айна көздері көрінеді. Ортасына оюланған жез қаңылтыр бекітілген. Асатаяқтың кей жерлерінде әшекей тастардың орны ғана сақталған, бекітілген бағалы тастардың жоғалғаны, уақыт шеңберінде сынына сызат түскені анық.
Абай облысы